"[...] Como consecuencia, Fraga acusoume na mesma emisora de ser un escritor sen lectores que actuaba movido polo resentimiento, que el nunca me prohibira editar ningún libro e que nunha ocasión me convidara a cear e eu lle pedira cartos. Houbo tamén un escritor galego que encarnaba a cultura galega institucionalmente que saíu dicindo que non era verdade o que eu dicía, que aquí era como en todas partes. En fin, a vida é terríbel para todos. A prensa galega fíxose eco das acusacións de Fraga, pero desde estes medios ningúen contrastou a informacion comigo, ningúen me pediu a miña versión. Unicamente se me permitiu replicar na mesma Cadena SER. Unha semana máis tarde recibín acusacións semellantes do conselleiro de Cultura, o señor Pérez Varela, quen, para quitarlle valor á miña denuncia de falta de liberdade de expresión dixo que eu era do BNG, unha mentira, e que me deran dez millóns de pesetas. Nada menos. Como tampoco ningúen contrastou aquelas declaración comigo, enviei un comunicado negando as acusacións ao xornal onde eu lera aquilo tan grave e tamén a dúas axencias de prensa. E así comprobei ao día seguinte en que país vivía, non saíu a miña versión en ningún xornal, que eu saiba. Nalgún lugar as miñas palabras estiñaron. Cheguei a enviar o meu desmentido a eses ataques en forma de «carta ao director», para que sequera o sacasen nese currunchiño. Pero tampouco.
Pensei denuncialo, falei cun avogado que me expuxo con claridade que non tiña apenas posibilidades, nin cartos. Esa foi a situación en que me vin. E foi dura. E paseina só. Porque un cando morre está só, e alí sentín que me liquidaban, unha especie de fusilamento moral en directo, e sen posibilidade de defenderme. Foi unha experiencia de morte, un momento na vida que recibes a lección de que estás só ante o teu destino. Cando afrontas o teu destino estás só, completamente só. Cando pereces, pereces ti só, o resto do mundo vaite sobrevivir: A vida continúa para os demais. Foi en certa medida un momento espléndido, de vida e de morte, de lucidez. As persoas que viven esta lección por atravesar unha crise nun momento aínda non moi avanzado da vida debemos estar agradecidas.
A lección para min e para os demais foi: aquí pódenche facer iso e non pasa nada. E ademais non van aparecer as protestas en ningures. E ademais, tampouco ningún vai protestar. Eu era membro de dúas asociacións de escritores, unha delas especificamente orientada en teoría á defensa da liberdade de expresión, dos escritores perseguidos. Ninguén me chamou para preguntarme: «Suso, ¿é certo iso que din de ti? Porque se non é certo protestamos.»
Un aquí está indefenso. Como o están os xornalistas despedidos, apartados. Eses si que son verdadeiras vítimas do secuestro da liberade de expresión, da liberdade toda. Comprobei ata que punto estamos pillados, por un lado ou polo outro. Especialmente o mundiño da cultura. E non é por medo a ir preso, ¡ca!. Vendemos a alma por conservar a posición, para que che chamen a ocupar esa praza nunha institución, unha bolsa, un premio... Por medrar nun país envilecido hai que pagar un prezo e sempre hai xente disposta a pagalo. É a puta verdade.
Recordo as chamadas preocupadas de Manolo Rivas, unha atención de Méndez Ferrín, o respaldo dalgúns amigos persoais... o respaldo impagábel naquel momento dos meus editores de Xerais, que emitiron unha nota a todos os medios defendendo o meu nome e recordando a extensión e difusión da miña obra, e a solidariedade espontánea de moita xente. Iso foi o lado bonito. Pero descubrín de vez o que xa sabía, que este país é unha trampa devoradora, e que o mundo da cultura está dominado polos máis mediocres. [...]"
Antonio Pedrós-Gascón,
Conversas con Suso de Toro, Xerais 2005, páxinas 278-280
Coñecín ao ilustrador Pablo Auladell polo magnífico traballo que fixo para a edición non venal de "Un radiante silencio", un conto de Agustín Fernández Paz que formará parte do seu próximo libro en Fóra de Xogo. O ilustrador mallorquín mantén un blog onde vai publicando parte dos traballos en marcha. Unha proposta moi interesante.
