31.5.07

Case perfecto: a primeira crítica

Montse Pena publica a primeira crítica de Case perfecto a última novela de Marina Mayoral. Eis un parágrafo do texto:
Case perfecto é tamén unha desas novelas que é complicado deixar de ler, que se devoran nunha ou dúas tardes. Os motivos non son outros que unha intriga ben dosificada (derivada de que ata as derradeiras páxinas non coñecemos en qué circunstancias faleceu o pai e marido, namentres aínda nos esperan algunhas sorpresas), un afondamento psicolóxico nos personaxes moi acaído (e ao que xa nos ten acostumados a autora) e unha fervenza de aconteceres un tanto excesiva, aínda que certamente entretida. Contra o final, a historia enguedéllase demasiado, a pesar de que a escrita sinxela e accesíbel de Mayoral impide que o receptor se vexa desbordado polas traxedias cotiás e non tan cotiás dunha familia da alta sociedade, que apuntan á sombra dunha lectora implícita media que por veces se deixa ver no texto."
Etiquetas: Marina_Mayoral

Marcadores: , , , ,

A ortografía é unha actitude


Ten toda a razón Tiscar. En galego, aínda que moitos non acrediten niso, tamén.
Etiquetas: Ortografía

Marcadores: ,

Análises dos resultados das locais

Entre as moitas análises nos blogs e na rede dos resultados das eleccións locais en Galicia interesáronme unhas cantas que enlazo para o arquivo:
Agardamos o comentario indispensable de dpaso.

Etiquetas: Locais_2007

Marcadores:

Boys into books 11-14

Un espazo web moi interesante para coñecer os títulos recomendados e as estratexias de fomento da lectura para a etapa 11-14 polas autoridades educativas inglesas. O documento en PDF merece ser estudado de vagar (proporciona vieiros moi xeitosos para a dotación da biblioteca escolar e tamén para o traballo de editores, profesorado e responsables de bibliotecas públicas).
Via: Alcameh
Etiquetas: Lecturas_11-14

Marcadores: ,

30.5.07

Xeración E Logo!

Esta iniciativa da SXPL é fermosa. Xa era de tempo de propoñer o nacemento como a primeira etapa normalizadora. Propostas de arrolos (todo un luxo de Espido, Mercedes Peón, Uxía, Xabier Díaz) escolma de nomes e outros materiais para celebrar aniversarios e seguir o libro da vida deben contribuír a mudar as actitudes das novas nais e pais arredor da lingua inicial para os seus fillos. Tamén o papel das institucións sanitarias e dos sanitarios pode ser moi interesante para o futuro da lingua.
Etiquetas: Galego

Marcadores:

29.5.07

Inhibición electoral

Entre tantas análises sobre os resultados electorais paga a pena reparar no alto nivel de abstención que se produciu en Galicia (un 37,03%, case catro puntos máis ca nas anteriores), unha cifra que supón que case un millón de electores galegos que tiñan dereito ao voto decidiron quedar na casa. Porcentaxe que é aínda superior na maioría das nosas cidades como Vigo (case un 40%, o que supón 98.000 electores), Pontevedra (tamén case un 40%, 29.000 electores), Santiago (43%, 36.000 electores), Ferrol (44%, case 30.000 electores), Coruña (46%, máis de 100.000 electores). Eis nesa inhibición electoral (seguramente causada por fastío e alonxamento dos partidos das preocupacións cidadáns) pode atoparse algunhas das causas do paradóxico retroceso do voto de esquerdas e a mellora relativa das posicións conservadoras producida nas cidades galegas.
Na mesma liña podemos entender o sucedido en Redondela, onde se depositaron 1.544 votos nulos, causados, entendo na súa maior parte, polo chamamento realizado pola Liga Veciñal Polo Voto Útil, o que supón case un dez por cento dos votos emitidos (equivalentes aos dous concelleiros obtidos polo PG), ademais dunha clarísima reprobación aos partidos políticos redondeláns que levan anos e anos sen apostar por ningún tipo de renovación (o seu alcalde será o máis veterano dos galegos) nin na conformación das súas listas nin na súa proposta programática. Unha tristeza!
Ben sería que este toque de atención realizado fose pola vía do crecemento da inhibición electoral (un fenómeno que se produciu a nivel de todo o estado, 36%, case trece millóns de electores na casa, un 4,5% máis ca nas anteriores locais), fose pola da protesta nas urnas, servise para alertar aos tres partidos maioritarios galegos de que algo se está cocendo na sociedade civil por baixo da súa autocompracencia.
Etiquetas: Locais_2007

Marcadores:

28.5.07

Profundizar no cambio político

Afeitos como estamos a escoitar os discursos autocompracentes dos responsables dos partidos, a ninguén pode extrañarlle que se manifesten igualmente satisfeitos cos resultados das locais. Unha cerimonia retórica que non pode agachar nin algúns importantes fracasos nin a consolidación das tendencias que se abriron tras as últimas autonómicas.
  • O Partido Popular, a pesar do seu bo comportamento na maioría das cidades, non pode evitar a súa decepción pola perda de 54 das súas maiorías absolutas, feito que suporá verse expulsado de moitas alcaldías e xa de dúas Deputacións, o que arruina a estratexia clientelista que mantivo durante cinco mandatos. Consolídase así a tendencia iniciada nas autonómicas de perda de boa parte dos seus apoios (que por vez primeira se sitúan por baixo do 42%) e de menor implantación nalgúns dos seus feudos tradicionais (os casos moi numerosos da provincia de Lugo e dalgunhas localidades pontevedresas, como Salceda, Nigrán e A Estrada, son moi significativos). Un panorama moi negro para Alberto Núñez Feijoo que na súa primeira convocatoria electoral non consegue remontar o voo.
  • O PSdeG-PSOE, a pesar de aumentar en porcentaxe de votos, número de concelleiros e novas alcaldías, non pode ocultar o rotundo fracaso da súa estratexia cesarista nalgunhas cidades onde gobernaba comodamente: A Coruña e Lugo, principalmente, (onde perde a súas maiorías absolutas e retrocede claramente) e, mesmo tamén en Santiago (onde Bugallo foi claramente superado polo candidato conservador). Estratexia cesarista que, coa honrosa excepción de Ferrol (onde Irisarri obtén un resultado magnífico), tampouco funcionou en Vigo, onde Abel Caballero apenas consegue incrementar a porcentaxe de votos en menos dun punto e medio (66 votos), o que amosa as serias dificultades de crecemento dos socialistas na primeira cidade galega. Moi fino terá que fiar o presidente Touriño para, a pesar de contar co poderoso aparello de poder da Xunta, rendabilizar a súa xestión en futuras convocatorias.
  • O BNG, a pesar de aumentar o seu número de votos, de concelleiros e de alcaldes en tres das provincias (coa excepción de Pontevedra, onde retrocede por mor do mal resultado de Vigo), non pode ocultar o seu fracaso nas cidades onde perde 24.000 votos (coa excepción da Coruña e, en menor medida, en Lugo). A debacle de Ferrolterra (despois da crise provocada polos seguidores de Rodríguez), o esmirriado resultado de Vigo (ao que non puido ser allea a estratexia da agrupación local de apoiar ao PP na cuestión do PXOM), a imposibilidade de conseguir o "sorpasso" en Ourense ou o serio aviso recibido en Pontevedra (onde pasa a segunda forza), a pesar de que poida conservar esta alcaldía e participar nos gobernos locais de todas as cidades, son feitos que non poden ser considerados como meras notas á marxe. O BNG conta con maiores posibilidades de condicionar ao PSdeG-PSOE (o que constitúe un éxito da súa Dirección), medra nas vilas intermedias (con resultados enormes en Monforte, Carballo ou nos concellos do Morrazo) e mesmo nalgunhas máis pequenas (como en Arzúa, Melide, Teo ou Gondomar) o que constitúen noticias para a esperanza dos que agardamos na ampliación do proxecto político nacionalista. No entanto e lonxe de autogabancias, os seus responsables deben reflexionar sobre cáles son as razóns das súas serias dificultades para consolidarse nas cidades, onde se concentra o 70% da poboación.
Agardamos que o proceso de negociación das alcaldías amose a madurez da política de rexeneración democrática e transparencia que, a pesar das insuficiencias, está abrindo o bipartito. Os cidadáns galegos apostaron por este xogo de equilibrios democráticos. Precisamos máis que nunca de sutileza, respecto e altura de miras por parte dos dous coaligados.
Etiquetas: Locais_2007

Marcadores:

Día de Roald Dahl

Coñezo a noticia da celebración do Día de Roald Dahl (13 de setembro).
Vía: Alcameh.
Etiquetas: Roald_Dahl

Marcadores: , ,

Campo do Fragoso XLI

FELIZ CARAMBOLA
Un penalti no tempo de desconto, que Fernando Baiano resolveu con enorme serenidade, permite ao Celta continuar coas súas posibilidades matemáticas de evitar o descenso. Unha feliz carambola para un partido dramático e escasamente vistoso no que os celestes nin foron superiores no xogo nin amosaron nunca unha mellor actitude que os béticos. De saída Stoichkov apostou polo equipo e polo esquema utilizado por Fernando Vázquez ao longo de case toda a tempada. Porén, a pesar da concentración de Borja Oubiña que permitiu algunhas interesantes recuperacións, os célticos nunca controlaron o centro do campo, por mor do naufraxio e a desimplicación xa habitual de Pablo García e de Canobbio. Só os dous voantes celestes conseguían subir polas bandas con certo perigo, mais como tamén é adoito os seus balóns se desperdiciaban na área pequena no momento decisivo do remate. Outra falla de marca de Placente permitiu que Odonkor centrase a pracer dende a liña de fondo para que Robert adiantase aos béticos. Semellaba entón que para a maior parte dos celestes, apenas transcorridos vinte minutos da primeira parte, o partido quedara resolto e a tempada amortizada. Só a actitude heroica de Gustavo López e un soberbio cacheirón coa súa zurda rescatou, a punto de chegar o descanso, a esperanza celeste. A segunda parte foi dun xogo nefasto dos dous conxuntos. A pesar da súa superioridade numérica, os de Stoichkov non foron capaces de intimidar a un rival moi disciplinado que se conformaba cun empate que o salvaba. No entanto cando a bancada manifestaba a súa decepción polo descenso, chegou a carambola dun inocente empurrón do porteiro andaluz a Núñez. O momento do lanzamento do penalti foi dramático e moi emocionante tanto no terreo de xogo coma na bancada. Grazas á precisión de Baiano, os celtistas que pretenden seguir soñando aínda poden facelo. A agonía continúa.
Etiquetas: Celta

Marcadores: , , ,

27.5.07

27 M

Marcadores: ,

Animación á lectura


Marcadores: ,

MeGa

Coñecéramolo no Cultur.gal. Con este magnífico portal de Música en Galicia (na que se abordan todos os xéneros), a xente do Consello remata a súa primeira etapa de ofrecer portais para as industrias culturais galega: libro, banda deseñada e audiovisual. Unha importante contribución que merece ser recoñecida. Beizóns para esta Mega!
Etiquetas: MeGa

Marcadores: , ,

Alvarellos: 30 anos de edición en Galicia

A editorial Alvarellos celebra os seus trinta anos de traballos cun interesante libro conmemorativo no que Quique tivo a deferencia de incluír un meu traballo sobre a evolución da edición galega nos últimos trinta anos. Ten moita razón o editor actual cando expresa que cando comezou o seu pai "a edición era unha tarefa artesanal e hoxe é unha industria cultural". O chimpo que demos durante este período foi de xigante, non só polo aumento do número de títulos (pasaamos de 187 a 1.800), senón e sobre todo, pola profesionalización do sector e polo aumento do número de lectores e lectoras en galegos. Con todo, para proseguir a nosa actividade os editores galegos seguimos precisando dos azos de fantasía que moveron a xente como don Enrique Alvarellos, cando fundou unha pequena editorial para publicar libros en galego. Beizóns para o traballo de Alvarellos nestes trinta anos! Que veñan moitos libros!
Etiquetas: Alvarellos

Marcadores: , , ,

Un Náutico para o século XXI

No artigo da semana reflexiono sobre a polémica na que está inmerso o Club Náutico de Vigo.

Marcadores: , , ,

26.5.07

Linguas cruzadas


Non tivera oportunidade de velo cando o emitiron o 17M. Valioso. Moi valioso para entender o que está sucendo co uso do galego entre a xente nova. Beizóns, María e Mónica!
Etiquetas: Lingua

Marcadores: , ,

25.5.07

Listos para ler

Chega a Madrid a exposición "Listos para leer", que recolle unha colección de catro centos libros editados en España entre 2000 e 2006. Comisariada por Enric Satué esta exposición supón unha reivindicación da necesidade de poñer en valor o traballo dos deseñadores gráficos editoriais. Entre estes volumes temos a satisfacción de que se atopan catro títulos de Kalandraka e outro de Xerais.
Etiquetas: Listos_para_leer

Marcadores: , ,

Préstamo e edición en galego

Nestas brétemas abordamos, seguramente con reiteración, a problemática que suscita na edición en galego a modalidade de préstamo dos libros de texto. Non vou abundar en argumentos nin en datos sobre a cuestión. Remito ás informacións aparecidas hoxe na maioría dos medios sobre a presentación que onte fixemos en Compostela dun informe clarificador realizado polo Grupo Psicom da Universidade de Santiago:
  • "O libro pide auxilio. Editores e vendedores presentan un estudo para presentar o seu 'risco de afundimento'", El Pais Galicia.
  • "A gratuidade rebaixou á metade a venda de libros de texto galegos", La Voz de Galicia.
  • "Redución do uso do galego nas aulas", La Voz de Galicia.
  • "O sector do libro alerta do risco de afundimento da edición en galego", Faro de Vigo.
  • "La gratuidad del libro de texto lleva a las editoriales gallegas a la crisis", La Opinión da Coruña.
  • "A gratuidade dos libros de texto afoga as editoriais en lingua galega", Galicia hoxe.
  • "Situación delicada pare el libro gallego por las ventas", El Correo Gallego.
  • "O sistema de préstamo de libros de texto afunde ó sector editorial en galego", ABC Galicia.
  • "Editores e libreiros galegos din estar vivindo 'unha situación delicada'", Vieiros.
Sobre a mesma cuestión tamén é interesante o posicionamento do movemento de renovación pedagóxica Nova Escola Galega.

Marcadores:

24.5.07

Premios Xerais 2007, os xurados

Hoxe demos a coñecer os nomes dos xurados dos Premios Xerais 2007. A primeira reunión para determinar os finalistas celebrarase o 1 de xuño e o fallo definitivo o día 9, na illa de San Simón, como nas dúas últimas edicións. Teresa Moure será a mantedora literaria e Xabier Blanco o gaiteiro que interpretará varias pezas durante a velada.

Marcadores: ,

23.5.07

Certame de micronovela

Esta tarde presentamos as bases dun novo premio literario, o I CERTAME DE MICRONOVELA "CONCELLO DE SOUTOMAIOR". Que eu saiba este é o primeiro certame especificamente dirixido un xénero narrativo que proporcionou froitos moi logrados para a literatura galega. As obras terán unha extensión mínima de 35 folios e máxima de 60, escritos a dobre espazo, en fonte Arial e corpo 12. O prazo de presentación rematará o 30 de novembro e a dotación económica é de 2.000 € para o primeiro premio e de 1.000 € para o segundo. Enviar orixinais a: Casa do Concello de Soutomaior. Rúa Alexandre Bóveda nº 8. CP 36691. As obras gañadoras serán publicadas dentro do catálogo de Xerais.

Marcadores: ,

Ver para leer

Grazas a Débora Campos descubro esta auténtica marabilla para o fomento da lectura que é o programa de Telefe Ver para leer. Con só tres espazos emitidos (aconsello revisar a fondo a web), combinando momento de ficción con outros de divulgación de contidos literarios, é un modelo do moito que aínda pode facer a televisión pola lectura.
Un formato "descartonado" e divertido, un condutor xenial e crible, serve para axudar a desmitificar a lectura e propoñer os libros como obxecto de gozo e coñecemento. Os episodios ficcionais son paverísimos, as recomendacións das lectoras emocionadas e verosímiles... Que máis dicir desta marabilla (tamén visual, cun xogo de imaxe e grafismo moi suxestivo)? Un modelo a emular polas nosas televisións públicas. Grazas, grazas, Débora, pola recomendación. Seguiremos o programa dende a rede. Algo para non perder.
Etiquetas: Ver_para_leer

Marcadores: ,

22.5.07

Caderno de Damasco (e III)

NA BIBLIOTECA CUNQUEIRO
A razón da nosa viaxe foi participar nun debate sobre a “Edición e a tradución en Galicia”. Despois de visitar a Biblioteca Cunqueiro (cuns fondos galegos aínda escasos) e visionar unha presentación multimedia sobre Galicia e a literatura galega (moi xeitoso), a nosa primeira sorpresa foi o interese dos medios de comunicación sirios polo que sería o desenvolvemento do acto. Tanto Moisés coma min fomos entrevistados longamente tanto pola radio como pola televisión públicas sirias. Amelia Puga, unha compostelana residente en Damasco dende hai dezasete anos, foi a xornalista que nos fixo unha entrevista emocionante para o espazo semanal que mantén en Radio Damasco, dirixido a comunidade de fala española (hai unha importante presenza venezolana e cubana, ademais dos tres mil alumnos do Instituto Cervantes). Custoume moito responder a unha das súas preguntas, cando a súa voz semella ía crebar: “que cre pode supoñer a súa presenza en Damasco para a comunidade galega emigrante?”.
Co tempo moi axustado, baixamos ao Salón de Actos, onde nos agardaba un público numeroso (unhas sesenta persoas), formado por profesores universitarios damascenos, media ducia de editores, alumnos do Instituto Cervantes e membros da comunidade emigrante. O debate desenvolveuse en español con tradución simultánea ao árabe interpretada por Najer, un traballador do Instituto, sirio cristiano, que viviu na Habana durante nove anos e onde se licenciou en veterinaria. Najer, unha persoa entrañable e moi simpática, acompañaríanos o día seguinte na visita que realizamos nas aforas da cidade á mesquita xiíta de Sayda Zeinab (unha experiencia impactante, quizais a máis forte da viaxe, onde unha relixiosidade extrema se mestura cun luxo arquitectónico desaforado). Najer recordounos o carácter emigrante do seu pobo (hai preto de quince millóns de sirios emigrados); explicounos as razóns polas que hai cans só nos barrios cristianos; xustificou a revolución que está supoñendo as parabólicas ou laiouse das dificultades de acceso a Internet.
Abriu o acto o director do Instituto, Antonio Gil Carrasco (un anfitrión delicadísimo, como a súa compañeira Mari Ángeles), que falou a maior parte do tempo en árabe, salientando o compromiso que o centro tiña coa figura de Álvaro Cunqueiro e coa proxección da cultura e literatura galega no mundo árabe. Iniciei a miña intervención recordando a figura de María Mariño e explicando as razóns da celebración do 17 de maio con Día das Letras Galegas. A continuación proporcionei algúns datos básicos sobre a edición en galego, para rematar bosquexando unha panorámica da actual literatura galega, con especial atención á narrativa. Pola súa banda, Moisés R. Barcia presentou a experiencia de Rinoceronte, como especializada en tradución ao galego de literatura de calidade das máis diversas linguas, expresando tamén as posibilidades de que a editorial no futuro acometa o proxecto de traducir literatura galega a outras linguas, unha estratexia exitosa que veñen realizando editoras islandesas.
O máis interesante foron as preguntas dun público moi curioso que nos interpelou sobre as máis diversas cuestións: a situación das linguas en Galicia e do seu ensino; as semellanzas entre o galego, portugués e o castelán; o apoio ao sector editorial que recibiamos do estado; o papel da lectura na escola; os autores máis traducidos da literatura galega actual; a existencia de traducións do árabe ao galego; o papel dos medios de comunicación na promoción da lectura…
Especialmente significativa foi a derradeira intervención, a dun membro da Asociación de Amigos de Malula que promove a edición en arameo, unha lingua que aínda se fala nesta pequena vila cristiana e que conta con certa axuda por parte do goberno sirio. Ao remate do debate, intercambiamos tarxetas cos nosos colegas sirios. A pesar das dificultades que eles expresaron (as tiradas alí son moi escasas e non existe unha rede de librarías), abríronse algunhas posibilidades de acometer algunhas traducións de obras galegas. As portas e o interese quedaron abertas.
Etiquetas: Damasco

Marcadores: ,

21.5.07

Caderno de Damasco II

NOVIDADES NO BAZAR
Hussam propúxonos comezar a visita á Damasco polo Museo Nacional, un magnífico centro arqueolóxico (un chisco descoidado) onde se pode contemplar unha síntese das culturas milenarias deste espazo mediterráneo. A entrada principal do edificio está presidida por unha reconstrución do pórtico do pazo do deserto de Qasr Al Heir Al Gharbi, un bo exemplo do estilo eclético omella, con mestura de elementos persas e bizantinos. No interior hai salas moi interesantes, como a dedicada á cultura Ugarit (a cultura fenicia que, a través da escritura silábica cuneiforme, creou o primeiro alfabeto completo, de 30 signos), a sala de Mari (dedicado ao templo dos ollos grandes), as pezas de Tafas (o deus dos arameos) ou a dedicada á reconstrución da Sinagoga de Dura Europos (do século II) cuns frescos moi ben conservados.
Do Museo Nacional, saímos cara o Militar (que celebra a vitoria do 71 fronte a Israel), para logo visitar o mercado de artesanía Gozamos da cerimonia do té, por vez primeira, coa que os comerciantes inician o seu proceso demorado e paciente de sedución aos clientes. O noso anfitrión falaba un español moi fluído, avalado por unha fotografía, que presidía un local pequeniño moi acolledor, da raíña Sofía, acompañada da muller do presidente. Ante semellante argumento real e republicán ao tempo, e diante do engado das pezas, rendímonos e saímos con senllas bolsas petadas de manteis damascenos bordados en seda e duns fulares moi xeitosos, a un prezo que nos pareceu moi asequible (desta volta nin sequera regateamos).
Entramos na cidade vella (amurada dende a época romana) polo zoco Al Hamidiyya, o mercado cuberto máis importante (e "turístico", se en Siria se pode empregar este adxectivo) da cidade, onde atopamos a figura do augador. Paseniño adentrámonos no corazón do bazar onde, como sinalaba Cunqueiro, había moitas novidades para a sorpresa dos nosos sentidos, especialmente as das "perfumarías á carta" e as das tendas de especies e froitos secos. Do templo de Xúpiter (apenas quedan en pé dúas columnas de estilo corintio de doce metros de altura) pasamos ao mercado da seda e, logo, ao Suq Al Jayatin, o zoco dos xastres. Perdémonos por nos sei cantos outros zocos e chegamos, sen sabelo, ao Jan Asaad Basha (un jans ou almacén onde os comerciantes da seda gardaban a súa mercadoría, ao tempo que servían de pousada). Alí estaban Xosé Freixanes e a súa familia preparando a súa instalación.
Esfameados, suplicámoslles a Hussam unha pausa para tomar un bocado. Detrás da Mesquita Omella, sentadiños nuns tallos, detrás dunha madrasa, papamos cadanseu Shawrma, un prato de orixe turca, moi semellante ao que en Europa se coñece de xeito erróneo como kebab. Máis tarde comprobariamos que o polo é a carne máis consumida pola poboación siria, acompañado polas berenxenas e o cogombro, indispensables en todas as ensaladas.
Rematamos a paseata visitando a Mesquita Omella, lugar sagrado dende o segundo milenio antes de C. (cando alí se rendía culto ao deus semítico Hadad), que tivo o seu apoxeo no período romano, logo transformado en igrexa cristiana dedicada a san Xoán Bautista e, xa dende o século VIII, como un dos máis emblemáticos templos do islam.
Impresiona a solidez deste edificio de 1.200 anos e a amplitude do grande patio, reflectindo sobre a súa superficie impoluta a tarde vencida. Con todo, non é a monumentalidade da mesquita o que sobrecolle o visitante. Entrar na sala oracións, cuberta de alfombras moles, e observar como os fieis se arremuíñan sobre o monumento de mármore, que conmemora o lugar onde supostamente foi enterrada a cabeza de san Xoán Bautista, dá moito que pensar sobre esta expresión relixiosa. Saímos ás presas do bazar, camiño do Hotel. Había que recoller os papeis para o debate, a fin de contas a iso vimos a esta terra melosa.
Etiquetas: Damasco

Marcadores: ,

20.5.07

Caderno de Damasco I

CAMIÑO DE DAMASCO
Custounos vinte e seis horas chegar a Damasco. RJ decidiu, sen explicación ningunha, cancelar o seu voo da tarde entre Amman e a capital siria. A compañía xordana trasladounos ao Hotel Queen Alia, un grande complexo de trescentos cuartos ao pé do aeroporto, para os viaxeiros en tránsito, algo que alí parece moi habitual, xa que eramos case medio cento de persoas as que durante doce horas quedamos varadas en terra de ninguén. Ceamos no “self service” da clase turista un cuscús máis que aceptable, unha ensalada de cogombro aliñada cun aceite de oliva moi rico e acompañada de pan de pita, ademais dunha sobremesa turca (unha crema doce branca bastante aceptable, aínda que non era o famoso baklava) da que xa non recordo o seu nome (chámase halva, ten orixe otomana, ver o primeiro comentario a esta anotación). Despois de cear, Moisés conectouse a internet durante quince minutos (metéronlle unha boa clavada para un servizo infame, Xordania é un país caro) e, case á media noite, contactaron con nós os responsables do Cervantes de Damasco, moi preocupados por non ter noticias nosas. Afortunadamente, os móbiles tiñan cobertura suficiente, e, desde aquel non lugar (unha curiosa extensión do caótico aeroporto xordano), soubemos que en Damasco houbera ao solpor unha treboada importante: quizais a gaita de Budiño e a charla de máis de tres horas de Álvaro Pino cos membros da federación siria de ciclismo levaron a choiva a unha cidade onde apenas chove.
Erguémonos ás catro da mañá (a pesar do cansazo non dormín apenas, enganchado na novela de Landero, que papei na viaxe (merece comentario á parte) xunto ao mítico libriño de Habermas sobre as identidades postnacionais) e, despois dun cafeciño a toda presa, arreamos para o aeroporto coa intención de coller o avión das sete. Miguel Anxo Murado advertírame no Cultur.gal que os trámites aeroportuarios e aduaneiros nos países arábes son moi pesados e lentos. Tiña toda a razón. Para un voo de media hora, agardamos estoicamente no Queen Alia dúas horas e pasamos tres controis policiais extremos (pasaportes, cacheos, bolsas polos escáners). Para os xordanos (e tamén para os sirios) o tempo ten un valor vagoroso, imposible sequera de cuestionar, como tampouco o respecto da orde nas colas, onde pasan os "amigos" dos funcionarios con pavorosa facilidade. Nós acougamos, tanto nos tiña, víñamos a feito.
No aeroporto de Damasco agardábannos Mari Ángeles (unha granadina simpatiquísima, a muller do director de Cervantes) e Zyrus (a libanesa encargada das actividades culturais do centro) que se ocuparon de todos os trámites da aduana. A viaxe ata a cidade (25 km) faise por unha autoestrada case rectilínea en bastante bo estado (logo comprobariamos que a rede de estradas da capital siria é moi aceptable e o nivel de motorización elevado). Conversamos sobre o noso retraso, aínda que decontado abordamos as cuestións políticas (o eixo de boa parte das nosas conversas na nosa estadía). A situación dramática que se vive en Gaza e Ramala, a invasión israelí no Líbano (destruíndo todas as pontes da estrada internacional que une Beirut con Damasco en dúas horas), a conciencia de que Siria está no punto de mira estadounidense, como un dos países do “eixo do mal” foron algúns dos temas sobre os que preguntamos aos nosos acompañantes con enorme curiosidade.
Damasco recibiunos entre unha brétema mesta que semellaba facía bagoar aos edificios, onde as parabólicas enferruxadas aniñan nas terrazas coma cegoñas. As nosas anfitrioas contáronos que o presidente Bashar al-Assad (o retrato deste médico educado en occidente aparece por todos os lados e nos máis incribles soportes, dende as pancartas aos valados iluminados) decidiu autorizar as parabólicas e os móbiles, que constitúen agora (como os automóbiles, sobre todo os iranís, rusos e indios) un auténtico furor para algúns sirios (200 dólares de soldo medio mensual). Por fin chegamos ao Hotel Cham da “downtown” (magníficas as instalacións!) para acougar durante un par de horas. Ás once e media recolleríanos Hussam, o bedel do Instituto Cervantes que, antes da nosa intervención, nos levaría a coñecer o Instituto, visitar o Museo Nacional e a cidade antiga. Fermosa, moi fermosa foi a nosa chegada a Damasco o 17M entre a brétema e unha choiva morniña que arrecendía a pistacho.
Etiquetas: Damasco

Marcadores: ,

Voces de basalto negro




Sen dúbida, a actividade de maior proxección da Semana Cultural de Galicia en Damasco é a intervención de Xosé Freixanes no Jan Asaad Basha, unha impresionante hospedería para comerciantes construída durante a época otomana e situada no corazón do famoso zoco de Damasco.
A instalación de Freixanes (repite as experiencia de Casabalanca e Amman), titulada “Voces de basalto negro”, propón un diálogo harmónico con este edificio emblemático (transformado polo goberno sirio en centro cultural) a través dos textos e das voces de sete poetas do século XX, entre os que se atopan Pexegueiro, Cunqueiro, Valente, Gamoneda, Berger, ademais dunha ampla presenza de autores árabes como Nizar Qabbani ou Ali Ahmad Said (Adonís).
Na planta baixa desta antiga residencia do camiño da seda, Freixanes (axudado por un amplo equipo de alumnas da Facultade de Belas Artes de Damasco) dispuxo un debuxo realizado con fariña de arroz e terra de pedra de basalto negro. Empregando a técnica do estarcido, o pintor pontevedrés caligrafa pequenos fragmentos en árabe desta selección de poetas, todos eles comprometidos co diálogo entre pobos. Mentres que en cada un dos cuartos da primeira planta moumean os poemas, no idioma orixinal de cada poeta, cuxos textos podemos ler en pequenos fragmentos no chan. Todas as voces xuntas crean no espectador unha “confusión de linguas” (árabe, galego, español, inglés e francés) case inintelixible, que o espectador vai depurando a medida que se achega a cada un dos espazos onde pode gozar dos poemas que se recitan. Por último, noutros catro cuartos da hospedería proxéctanse de forma continuada vídeos dos pasos dos cidadáns doutras tantas cidades do mundo, expresando nesta caligrafía de pés o bulir e as contradicións deste mundo global.
Unha intervención artística espectacular que amosa as posibilidades das artes visuais e do poema como ferramentas de diálogo e de comprensión entre culturas.

Marcadores: , , ,

Seguindo a Cunqueiro en Damasco

No artigo da semana relato a nosa experiencia na primeira Semana da Cultura Galega en Damasco.
Etiquetas: Damasco, Artigos

Marcadores: , , ,

15.5.07

Ramón Camaño ou os cartaces da memoria

Hoxe coñecimos a noticia da morte do Ramón Camaño, o grande fotógrafo da Costa da Morte. Caamaño foi desa clase de persoas, como lle sinalaba o fotógrafo Henri Cartier-Bresson ao escritor John Berger, que saben que a súa misión na vida foi captar o “instante decisivo”; saben que para tirar unha foto hai que sentir o momento da totalidade, esa extraña hiperexcitación, provocada polo “terceiro ollo” que só posúen os grandes fotógrafos, que permite deixar as vidas e as paisaxes en suspenso, eses instantes únicos onde a luz e a escuridade se entrecruzan nunha finísima liña de penumbra.
Foi a vocación de Caamaño conservar ese impulso espontáneo, esa vocación de estar perpetuamente mirando, de atrapar o instante e a súa eternidade, de volver familiar o que antes era descoñecido, de provocar o asombro diante dun recordo imprevisto. Velaí a actividade xenerosa e solidaria do fotógrafo, dese permanente observador que nos devolve aos demais o que miramos e non somos capaces de ver. Así o demostran as oito mil fotografías que Caamaño tirou ao longo dunha vida toda, desque se iniciou en 1924, cando entrou casualmente en contacto coa norteamericana Ruth Matilda Anderson, que visitaba Muxía para fotografar a descoñecida fisterra galega.
Os retratos de Caamaño, caracterizados pola súa austeridade e falta de sofisticación (o fotógrafo empregaba luz natural e dispoñía aos modelos sobre un farrapo, con colchas ou o muro da súa horta como teón), constitúen unha magnífica galería de miradas que atrapan a do espectador. Un estraño xadrez de rostros ríxidos, inmóbiles, de mirada fixa e frontal, que impresionan pola súa gravidade, pola sobriedade e pola verdade que destila a súa inequívoca tristeza.
Impresionoume moito a súa derradeira exposición en Vigo (hai cinco anos) de cen dos seus retratos, un poliedro de historias de vida por imaxinar: moitas familias sen pai, moitas avoas soas cos netos, moitas parellas maiores pousando entre unha cadeira baleira (simbolizando ao emigrante que falta), familias burguesas que fachendean no coche impoñente, mozotes sobre a caixa dun camión acugulado de rodas de arenques prensados, o equipo de fútbol infantil co estandarte de “Viva España”, as costureiras arredor da súa máquina Singer, a banda no día de festa, os executantes da danza de arcos, os gaiteiros o día de troula, a noiva vestida de negro, os fillos que no velorio rodean o cadaleito do pai (as fotos dos mortos eran algunhas veces as únicas que quedarían desas persoas), os párrocos, as monxas, as mozas de longas guedellas, os nenos…, a vida, sempre a vida. Imaxes que vimos, que, igual que aqueles aos quen ían dirixidas, quedan para sempre conosco. A plenitude e a sinxeleza dos retratos de Caamaño forman xa parte da nosa memoria. Hoxe lembrámolo con melancolía.
Etiquetas: Ramón_Camaño

Marcadores: ,

Pausa

É posible que o blog estea parado ata a vindeira semana. Viaxamos uns días para participar nunha mesa redonda con motivo do 17-M.

Marcadores:

Verídico

Marcadores:

14.5.07

Campo do Fragoso XL

DEBACLE DEFINITIVA
Non podemos seguir enganándonos inutilmente crendo en milagres que non se van producir: a derrota diante do marrulleiro e sospeitoso Levante déixanos en Segunda División. Un penalti fantasma sinalado a piques de rematar a primeira parte –que o nefasto colexiado Rubinos Pérez semella quixo ver antes que se producise a “xogada” (daría para un argumento de auténtica novela negra)– arruinou as escasas posibilidades de que un paupérrimo Celta, a quen lle queima a pelota nas biqueiras de moitos dos seus xogadores, fose capaz, sequera, de empatar. Nin ao máis entusiasta seareiro pode extrañarlle que o equipo de Stoichkov encadee catro derrotas consecutivas xa que o seu xogo, a pesar do corazón que lle meten en cada encontro uns cantos xogadores honestos (Oubiña, Gustavo López, Tamas e moi poucos máis), é de calidade moi inferior ao que realizaba baixo a batuta disciplinada de Fernando Vázquez. Coa mudanza de adestrador, a pesar do espellismo mediático inicial, os celestes perden máis partidos, encaixan máis goles e, sobre todo, xogan moito peor. Sendo así as cousas, o descenso é inevitable, xa que as probabilidades de salvación son agora meramente matemáticas. A imaxe, ao remate do encontro, de Oubiña abandonando en solitario e bagoando o terreo de xogo encheunos de enorme tristeza (máis ca propia derrota). Unha situación tremenda que amosa a soidade deste grande xogador celtista fronte á desimplicación da maioría dos seus compañeiros que hai moitos meses (por razóns que xa é tempo coñecer) decidiron tirar a toalla sen que ningunha autoridade do club tratase de impedilo. O fracaso do presidente Carlos Mouriño é total, a pesar de que pretenda endosarllo ao anterior adestrador (por certo, tamén celtista de raíz). Diante desta catástrofe ben sería que xa se fose preparando a vindeira tempada con outros criterios deportivos. Como di a foliada da Roda “… temos que cambiar de xente”.

Etiquetas: Celta

Marcadores: , , ,

13.5.07

Plan de lectura

No artigo da semana reflexiono sobre o que debe supoñer a aprobación do Plan de lectura de Galicia e os cambios no concepto do libro e a lectura.
Etiquetas: Artigos

Marcadores: , , ,

Cultur.gal, domingo 13


Hoxe na derradeira xornada deste primeiro Cultur.gal destacan actividades como a mesa redonda entre ilustradores e editores, a presentación do disco Polo aire de Quempallou, a proxección da longometraxe Miña sarah de Gustavo Ron e o concerto de Marful (ás 21:00 horas), que pechará a feira.
Etiquetas: Culturgal

Marcadores: ,

Cultur.gal, sábado 12 (imaxes e crónicas)









  • "Presentan o primeiro vídeoxogo de acción desenvolvido en Galicia", La Voz de Galicia.
  • "Traballos de limpar trens", La Voz de Galicia.
  • "Cultur.gal di adeus cun amplo programada actividades", La Voz de Galicia.
  • "Un novo escaparate para a cultura galega", Faro de Vigo.
  • "Concerto de Marful para pechar hoxe o primeiro Cultur.gal", Galicia hoxe.
  • "A creación é un acto solitario que nada ten que ver cunha feira", Vieiros.
Etiquetas: Culturgal

Marcadores: , ,

12.5.07

Cultur.gal, sábado 12

Entre as actividades do sábado 12 en Cultur.gal destaca a celebración da xornada "A calidade na educación (o modelo finlandés); a presentación do videoxogo ELE (Efecto Ligado á Extinción), de Continental Producións; os concertos de Setesaias e de Concha Buika; os recitais de Antón Lopo e Eva Veiga; a mesa redonda sobre "A adaptación literaria ao cine".

Outras actividades:
  • Emisión dos programas da Radio Galega "Extrarradio" (11:00-14:00) e "A casa do vagabundo" (14.30-15.00).
  • Presenza dos escritores: Teresa Moure, Fran Alonso, An Alfaya, Marcos Sánchez Calveiro e Carlos G. Meixide.
  • Presentación do disco "Revolution Danze" de GalegoZ.
  • Acción grafitti. Creacións en vivo de Sekone, muralista e ilustrador do colectivo Dios ke te crew.
Etiquetas. Culturgal

Marcadores: ,

Cultur.gal, venres 11 (imaxes e crónicas)

Etiquetas: Culturgal

Marcadores: , ,