As miñas beizóns para o novo ano 2008.
Saúde, ventura e lectura galega.

Finou Xaime Quessada

O pasamento do pintor e escritor Xaime Quessada entristece este fin de ano. Un dos máis importantes artistas galegos de sempre, o máis picassiano da xeración dos "artistiñas" ourensáns do Volter –un creador xenial, culto, xeneroso, combativo e desmesurado– Xaime abordou todas as linguaxes da pintura contemporánea, dende o realismo máxico inicial até a expresión cubista e non figurativa dos seus últimos traballos.
Como escritor son para min salientables tres das súas obras: Cuentos crueles, Lucenza e El recristo de Baraña, a alucinada novela de certo carácter autobiográfico, reeditada hai poucos anos (a primeira edición fora censurada) por Nova Galicia, a editorial galega de Carlos del Pulgar que máis se preocupou de divulgar a obra do pintor ourensán. Nova Galicia publicou ademais Quessada. Arte e liberdade, dous fermosos volumes (un dos premios do Ministerio de Cultura aos libros mellor editados de 2004) preparados por José Gómez Alén, que constitúen seguramente o mellor documento bibliográfico para coñecer a súa traxectoria humana, política e artística.
Como homenaxe a Xaime reproducimos a cuberta do máis recente libro de Xesús Alonso Montero onde se reproduce un dos seus murais guerniquianos, en homenaxe ao Sindicato Nacional das CC.OO. de Galicia, que nos autorizou a publicar de forma gratuita. Achegamos as nosas condolencias á súa dona Chus Blanco e aos seus irmáns Fernando e Antonio.
Actualización (04-01-2008): Necrolóxica de X.L. Méndez Ferrín.

Etiquetas: Xaime_Quessada

Blogonovela de Arume dos piñeiros

Arume dos piñeiros xa vai polo capítulo 13 da súa blogonovela. Recomendo seguila.

Etiquetas: Blogonovela

A edición en galego

La Voz de Galicia publica hoxe unha interesante entrevista con Alfonso García Sanmartín, presidente da AGE, sobre o estado da edición en Galicia e sobre as tendencias de futuro.

Etiquetas: Edición_en_galego

Abolición da pena de morte

No artigo da semana amplío e profundizo a anotación que fixera hai dez días sobre a abolición da pena de morte.

Etiquetas: Pena_de_morte

Conversas con Francisco Pillado

Rematei a lectura do magnífico libro de conversas co editor Francisco Pillado, preparado polo tamén editor Xosé Luna Sanmartín (quen no vindeiro mes de xaneiro publicará na nosa colección BLG dúas pezas teatrais de Manuel Varela Buxán) e publicado por Espiral Maior. Un libro sincero, descarnado, intimista, valente, indispensable para adentrarse na figura humana, intelectual, literaria e política de Pillado, unha persoa a quen lle teño dende o que coñecín tanta lei como admiración persoal. A verdade é que cada vez gusto máis de ler e editar estes libros de conversas, un xénero biográfico que permite un achegamento máis complexo e obxectivo aos seus protagonistas, estimulados (coma neste caso acontece con Xose Luna) polo entrevistador a tirar da súa memoria e da súa capacidade de reflexión. Entre os moitos aspectos que me chamaron a atención do libro salientaría, sobre todo tres: o relato do traballo de Pillado na reinvención do teatro galego contemporáneo (figura fundamental, xunto a do seu amigo e compañeiro Manuel Lourenzo, tan presente nestas páxinas); o seu traballo como autor de libros de conversas (en colaboración co seu, tamén inseparable, amigo o editor Miguel Anxo Fernán Vello, con quen preparou o de Carballo Calero e os dous volumes de Xosé Manuel Beiras, libros fundamentais para entender a cultura galega contemporánea) e o seu labor de editor vocacional en lingua galega, á fronte dos indispensables Cadernos da Escola Dramática Galega, Biblioteca do Arlequín de Sotelo Blanco e de Edicións Laiovento (no libro reconstrúese a historia deste proxecto editorial, trabe primeira da edición ensaística galega dos últimos dezasete anos). Moi interesantes son, ademais, as reflexións de Pillado sobre o estado da edición cultural no mundo, sobre a conveniencia de creación dunha editora nacional, a defensa da popularización do elitismo cultural como o mellor antídoto contra a vulgaridade reaccionaria ou as súas opinións sobre a deriva que colleu o BNG nos últimos anos, organización política na que Pillado militou de forma destacada. Un libro que recomendo vivamente.

Etiquetas: Francisco_Pillado

Esperpento no Galicia-Camerún

Entre a brétema, dende o coche, fun seguindo na Radio Galega (como é adoito, magnífica a información e o despregue da sección deportiva da nosa radio pública) a plantada de Camerún. Estaba realmente alarmado polo que sucedía nun estadio que sabía presentaba un entradón. Oín as atinadas declaracións do meu admirado Fernando Vázquez (lamentando a falta de clase dos africanos e o desprezo que para o pobo galego supoñía a súa actitude diletante) e despois as de Tommy N'Komo, o porteiro que foi do Espanyol, que non deixaban dúbidas: os xogadores africanos plantábanse por mor da interpretación que facían dun contrato que contemplaba unha cláusula de penalización en caso de ausencia dalgún dos catro xogadores que participan na liga española (sabiamos que Rijkaard non autorizou xogar a Eto'o).
Porfiei e cando cheguei a Vigo dirixinme a Balaídos coa esperanza de que antes das dez (como especulaban os informadores da Galega) se acadase un acordo e se puidese iniciar o partido. Cando entrei no estadio (paseinas moradas para estacionar) pasadas as dez da noite, coincidindo coa chegada do autobús dos africanos, acouguei: os siareiros da galega (os máis numerosos dos tres encontros oficiais), a pesar da hora de espera e de que ía un frío que pelaba, non perderan a esperanza de apupar aos irmandiños sobre a lameira. Non puiden evitar emocionarme: o meu campo do Fragoso estaba precioso iluminado de azul e branco.
Porén, como era previsible, a espera, que se alongaría outra media hora máis, dinamitou a emoción e o desenvolvemento futbolístico do partido. O encontro a nivel deportivo foi moi pobre. Saíron os de Arsenio e Fernando ben colocados, amosando mellor disposición defensiva e capacidade combinatoria que habilidade rematadora (en punta fáltanos un dianteiro finalizador). Con todo, sorprendeume o bo estado de forma de Jonathan Aspas (o dono da súa banda ao longo dos noventa minutos), a autoridade amosada pola defensa na primeira parte (Rubén e Iago Bouzón anularon a mobilidade dos dianteiros africanos), as iniciais pinguiñas de perigo de Jonathan Pereira e a clase no toque dun elegantísimo Julio Álvarez (que xogador o do Numancia, mi madriña!). Tras o descanso, o carrusel de trocos galegos desfixo o ritmo e a concentración da Irmandiña, e permitiu que Camerún sacase uns pouco uns dentes que onte non quixo moi afiados (para eles foi pouco máis que un adestramento a medio gas).
O empate, a pesar do inocente penalti (moi rigoroso estivo o colexiado ferrolán) de última hora, foi un resultado equilibrado para o espectáculo rácano que se viu en Balaídos. O importante é que a Irmadiña existe para o mundo, segue invicta e demostra que temos xogo futbolístico de noso: disciplina defensiva, bo toque e capacidade combinatoria abonda para atuar (mais aínda cando poidamos contar con todo o noso potencial) a calquera outro combinado internacional.

Rematado o encontro, outra volta no coche puidemos escoitar na Radio Galega a versión de Marta Souto sobre o conflito que motivou a incrible espera dos afeccionados. Non dubido que as xestións da actual Directora Xeral para o Deporte cos xogadores africanos foron decisivas para convencelos que o partido debería celebrarse, o que todos debemos agradecerlle moi vivamente pola súa afouteza e capacidade de reacción. Mais tamén, agora coa cabeza máis fría, cómpre coñecer os termos e as razóns esgrimidas por uns e outros en tan lamentable conflito: tanto polos xogadores africanos, polo seu adestrador e pola súa federación para tratar de "xustificar" comportamento deportivamente tan indecoroso e irrespectuoso co pobo galego; como polos responsables da organización, a Federación Galega de Fútbol, que debe explicar cáles foron os termos do contrato asinado coa selección africana e as xestións realizadas para evitar a plantada camerunesa.
Os prolegómenos do Galicia-Camerún foron un esperpento que non se pode volver repetir de maneira ningunha. Estou convencido, a pesar de que xa houbo precedentes de problemas de primas en seleccións africanas, de que sería impensable nun encontro a disputar entre dous conxuntos FIFA. Debemos ser conscientes (compróbase en informacións tan lamentables como esta) que nesta fantasía marabillosa de poñer en marcha a nosa selección nacional de fútbol queda aínda moita agra por labrar.

Actualización (29-12-2008): Faro de Vigo dá conta, oportunamente, dos contidos do contrato asinado coa selección de Camerún e da participación decisiva de Marta Souto para solucionar a enleada. La Voz de Galicia e El Correo Gallego coinciden tamén no importante papel da Secretaria Xeral para o Deporte para solucionar o problema. É incomprensible, porén, que para os responsables da edición de Galicia de El País non existise nin o conflito nin, o que semella moito máis grave, o partido (nunca entenderei, fora da comprensible precariedade de medios humanos da delegación santiaguesa, a teimosía de desbotar calquera tipo de información deportiva galega, mesmo esta sobre a selección, que a todas luces ten indubidable interese social e mesmo político para o seu perfil de lectores e lectoras). Recomendo, ademais, as declaracións de Fernando Vázquez deplorando o comportamento do equipo camerunés e valorando o camiño emprendido pola selección dende hai tres anos.

Etiquetas: Selección_galega_fútbol

En Intramundi con Carlos G. Reigosa

Onte atravesamos o país para acompañar a Carlos G. Reigosa no acto de presentación na Pastoriza do seu libro de conversas con Xosé Manuel del Caño. O acto foi soberbio, cun salón de actos a rebosar (máis de 150 persoas) e con intervencións memorables, especialmente as de Primitivo Iglesias (o noso ben querido amigo e actual alcalde da Pastoriza) e a do profesor Ángel Basanta, natural da parroquia de Crecente (que percorreu e debullou a obra toda do fillo de Lagoa e fixo unha fermosa defensa da necesidade de transmisión da memoria da cultura tradicional labrega). A intervención do autor de Intramundi, a quen lle custou moito conter a emoción, foi memorable. Recordou o consello que lle deu o seu pai, Venancio de Carracedo: "O primeiro día que con cinco anos me levou á escola díxome: 'Ti se te perdes dis que es da casa de Carracedo, da aldea da Abelaira, da parroquia de Lagoa, do arciprestazgo de Bretoña, do concello da Pastoriza, da provincia de Lugo'. Durante toda a miña a vida non fixen outra cousa que ter aquilo ben presente. Algo do que nunca puiden prescindir e que manteño coma un compromiso radical".
Antes da presentación, os tres fillos ilustres da Pastoriza (Iglesias, Basanta e Reigosa) leváronos a percorrer en automóbil os vieiros do espazo literario de Intramundi, a casa de Melle do Loboso, as amplas lombas da Corda humanizadas hoxe de pasteiros, subimos o Coto de Carracedo (onde está o cristo da amizade, ao pé do curro de Campo do Oso, e dende onde albiscamos ao lonxe as praias de Foz), para chegar logo ás Terras de Miranda e xantar en Bretoña un cocido e unha zorza consistentes que adozamos coas freitas da Pastoriza. Ás seis e media da tarde, rematado tan emocionante acto, saímos pitando maís ca felices camiño da Terra Cha para tentar chegar ao partido da selección.

Etiquetas: Carlos_G.Reigosa

"As pontes no ceo"

Hoxe presentaremos en Pontedeume, as 20:00, no Salón de Caixa Galicia, As pontes no ceo, a derradeira entrega da triloxía Vidas de infancia de Ramiro Fonte. No acto participarán César Antonio Molina (ministro de Cultura) e Gabriel Torrente Piñeiro (alcalde de Pontedeume).
Preparei apenas tres notas de editor sobre unha obra que considero fundamental para anchear as marxes de excelencia da narrativa galega. Reproduzo parte do texto que lerei na presentación:

"Como editor destas Vidas de infancia quixera expresar tres brevísimas notas sobre a novela que nos convoca, na que a diferencia das dúas primeiras entregas da triloxía de Fonte, nas que no relato primaba a vida familiar e o entorno escolar, se alumea xa de forma absolutamente decidida a voz da colectividade eumesa por medio de máis dun centenar de personaxes.

Primeira: Ramiro Fonte amosa en toda a obra, e especialmente nesta derradeira entrega, que un dos mellores camiños do escritor (do noso poeta, narrador e ensaísta) para escrutar no máis profundo da condición humana é facelo dende o espazo da local. Aquí, tras as historias humildes de mestres como don Pablo Díaz Novo, músicos como o barbeiro bohemio Uxío Cuíñas, persoas afoutas como Xosé Piñeiro González, o noso primeiro aviador, ou sequera doutras figuras como os futbolistas eumeses Pahíño e Marcelino (o do gol contra Rusia da Eurocopa) atopamos o retrato máis universal de seres humanos enfrontados co seu destino.
O relato de Ramiro Fonte sendo esencialmente local, pegado á cotidianiedade daquel Pontedeume de hai corenta anos, hoxe desaparecido, é, porén, radicalmente universal, perdurable e transcendente porque o narrador biografa as cousas esenciais, aquelas que case sempre se acaban ocultando. Fonte amosa, ademais, que é posible escribir dende a piedade, asumindo de forma respectuosa os riscos de introducir no seu relato persoanxes reais, o que non lle impide ironizar sobre os poderosos e dignificar os humildes.

Segunda: Ramiro Fonte amosa en toda a obra que a infancia é o territorio primeiro da memoria e o berce máis xenuíno da conformación da nosa presenza no mundo. Aquí a recreación da infancia eumesa de Ramiro é a creación colectiva dun mundo. Así sucede tamén neste volume no que se narran cos ollos dun neno, como testemuña que foi o autor, acontecementos tan decisivos como as súas andanzas de boy scout, a súa participación nos folións, como foi capaz de destilar os misterios do azul de metileno, as súas travesías como mariñeiriño pola ría no Nel e no Xeitosiño ou a botadura daquel enorme petroleiro na factoría onde traballaba o pai (un episodio extraordinario).
A memoria para Ramiro non é nostalxia saudosa, a memoria nesta triloxía é a construción vivificadora dun relato colectivo que dá sentido ás nosas vidas. A escritura do eu transfórmase en escritura do nós.

Terceira e última: Ramiro Fonte amosa que é posible escribir unha boa prosa coa mesma precisión dun bo poema. Os aspectos formais da triloxía, mantendo a mesma estrutura nos tres volumes e mellorando, se é posible, a calidade do texto en cada entrega, anchean os límites da narrativa galega. Eis a transcendencia dunha obra literaria que sei collerá máis e máis valor a medida que pase o tempo. N’ As pontes no ceo, como nos dous volumes anteriores, as frases todas están ben construídas e medidas, son transparentes, miniadas co traballo artesanal que lle corresponde a un narrador honrado.

En definitiva, estas tres notas amosan a miña admiración por unha obra da que en Xerais nos sentimos extraordinariamente satisfeitos de ter colaborado en facer chegar aos lectores. Beizóns para Ramiro por tela culminado. Sei que son moitos os lectores e lectoras que saben agradecer a proeza que hoxe celebramos."

Etiquetas: Ramiro_Fonte

"Estiñada", novo disco de Ledicia

Mañá, 26 de decembro, ás 20:00 horas preséntase no Centro Civico de Caranza Estiñada, o novo disco (CD e DVD) do grupo Ledicia do Colexio Público Manuel Masdías de Ferrol. Despois da aparición hai dez anos de Polo correo do vento, este segundo disco de Ledicia antologa vinte e un temas deste grupo pioneiro dentro da nosa música infantil.
Nacido en 1983, con motivo do festival de música infantil "Cantareliña" esta formación escolar vén funcionando de forma ininterrompida, tratándose da único estable que interpreta cantigas infantís propias en lingua galega. O grupo baseado nos nenos e nenas do colexio, ten cada ano algunha modificación, aínda que existe unha base estable constituída por ex-alumnos/as, profesorado e pais e nais. Na actualidade, ademais do equipo de son que os acompaña habitualmente, Ledicia está formado por sete instrumentistas (percusión, baixo, violíns, viola de gamba, guitarras, frautas, acordeón e teclados), catro voces principais e entre quince e vinte nenos que fan coros. Alentou dende a súa fundación o grupo Xosé Lastra Muruais, contando coa inesquecible presenza do desaparecido Miguel Varela, facho que foi recollido agora polo seu fillo Xurxo.
Ao longo dos case vinte e cinco anos de vida, Ledicia ten realizadas centenares de actuacións por toda Galicia, especialmente na comarca de Ferrol, ademais de ter actuado en Xixón, Madrid, Rotterdam e Bruxelas.
En definitiva, unha experiencia musical, educativa e cultural galeguizadora dunha comunidade educativa volcada arredor das notas e as palabras en galego. Algo verdadeiramente tan modélico coma extraordinario que merece ser salientado. Recomendo moi vivamente o disco, onde aparecen algúns dos temas máis coñecidos do grupo "Polo correo do vento", "Caranza", "A buxaina"..., xunto a novas versións de cancións tan coñecidas como "Palabras para Xulia", "O piollo e a pulga", "Lela", "Rumboia" ou "Pasado o punto do rescate".
Estiñada, o cedé e o dvd (inclúe karaokes, gravacións de diversos concertos e centos de fotografías da historia do grupo) pode comprarse directamente neste correo electrónico:
ceip.manuel.masdias@edu.xunta.es,
chamando a este teléfono (9813274039)
ou dirixíndose a este fax (981325370).

Etiquetas: Ledicia

Internet 2008, 11 tendencias

Esta anotación de Manuel Gago é desas imprescindibles para o arquivo do blog. Gago recolle algunhas tendencias de Internet que vexo moi claras (o maior peso das redes sociais, a reubicación do papel dos blogs e do seu número, internet como auténtico disco duro, o fortalecemento das edicions en liña sobre as impresas, a personalización...).

Dende Galicia, atreveríame engadir, a maiores, outras tres tendencias:

• primeira, a utilización de Internet como recurso didáctico nos centros educativos non universitarios e nas bibliotecas públicas baixo a forma de bibliorredes (provocado pola mellora da conectividade e o aumento da calidade dos recursos dixitais, elaborados polo profesorado e polas editoras e plataformas públicas educativas);
  
• segunda, na mesma liña ca anterior, o impulso do proceso de Alfabetización dixital (ALFIN) no marco da recuperación da lectura como centro das políticas culturais. O caso galego posúe a especificidade de vencellar o proceso de alfabetización dixital (o que supón a mellora da conectividade, o aumento do número de usuarios e recursos electrónicos) co de normalización lingüística. Semella a derradeira oportunidade da nosa lingua para non perder o tren dos novos tempos;
• e terceira, a utilización de Internet e dos recursos dixitais na publicidade, substituíndo aos soportes fixos estáticos e impresos (algo que xa está sucedendo con enorme forza nos EE.UU, no Reino Unido e no Xapón).
  

Etiquetas: Internet_2008

O nadal nas letras galegas

Moi oportuna a anotación de Vieiros facéndose eco do traballo do profesor Xesús Alonso Montero sobre "O nadal nas letras galegas".
Recupero esta panxoliña de Celso Emilio Ferreiro de 1960:

NOITEBOA
¿Onde están
aqueles pandeiros ledos
de Nadal?

Aquelas neves de antano,
aquel fogar;
aqueles rexos cantares
polo val.

¿Qué foi deles,
onde están ?
As nosas queixas de agora
¿onde van?

Río que pasas de longo,
famento de ceo e mar.

Etiquetas: Xesús_Alonso_Montero

Campo do Fragoso LI

BOA CAROLADA
O Celta rematou este seu “annus horribilis” cunha contundente carolada fronte a un moi frouxiño Granada 74. Catro caroliños –como diría Derviche paseando con Roquiño polas Avenidas– en senllas catro bonitas chegadas dun equipo que ten moitísima calidade diante e carencias importantes de medio campo para atrás. Os incombustibles afeccionados que aínda acudimos ás matinais de Balaídos xa estamos afeitos ao esquema do paciente López Caro: un equipo sempre ordenado (4-2-4) que deixa a iniciativa no medio do campo ao rival, agardando o momento preciso para sacudilo nunha das galopadas dos extremos ou nunha pelota longa matada por algún dos seus dous dianteiros. Así sucedeu aos nove minutos cando Perera aproveitou un servizo preciso de Larena para bater a Jaime, o gardarredes do equipo andaluz. Como xa é adoito co marcador por diante, os galegos entregaron o control e, dende entón, o partido transcorriu dunha forma desesperadamente aburrida para os espectadores. Sen medio campo celeste ningún, as continuas chegadas de Aranda (os seus caneos tolearon a Rubén), o mellor dos granadinos, mereceron algún gol. Mais coa reanudación, chegou a avalancha do equipo celeste, apupado polas alancadas á inglesa dun espléndido Núñez, un futbolista tan honrado coma xeneroso no seu esforzo; deste xeito chegaron varias oportunidades clamorosas e o formidable remate de Quincy, aproveitando o entrebote, que sentenciaba o encontro co segundo gol. Tras o troco do internacional ghanés por Diego Costa, chegaron os mellores momentos do xogo celeste. En vinte e cinco minutos o mozo brasileiro destilou pingas da súa calidade de xogador de alta escola: agasallou un balón precioso para que Perera volvese marcar no minuto trinta e realizou unha xogada enorme (desas inesquecibles), con tres caneos consecutivos nun espazo pequecho e unha cesión precisa na frontal, para que Mario Suárez clavase cun pexegazo o seu primeiro gol coma celeste. Unha marabilla! O Celta demostrou onte que ten moito, moito ataque, e calidade abonda para afrontar a decisiva segunda parte da campaña coas maiores aspiracións. Celebremos esperanzados esta moi boa carolada que pecha un ano celeste que é mellor esquecer.

Etiquetas: Celta_Vigo

Bo Nadal! (en 300 linguas)

Aquí podes expresar a túa felicitación de Nadal en trescentas linguas (mágoa que detecto algúns erros).

Vía: Addenda Et Corrigenda.

Acholi - Mot ki Yomcwing Botwo Me Mwaka Manyen
Adhola - Wafayo Chamo Mbaga & Bothi Oro Manyeni
Aeka- Keremisi jai be
Afrikaans - Geseende Kerfees en ‘n gelukkige nuwe jaar
Ahtna - C’ehwggelnen Dzaenh
Aklanon - Malipayon nga Paskwa ag Mahigugmaon nga Bag-ong Dag-on
Albanian - Gëzuar Krishlindjet Vitin e Ri!
Aleut - Kamgan Ukudigaa
Alsatian - E gueti Wïnâchte & E glecklichs Nej Johr!
Alur - Wafoyo Kado Oro & Wafoyo Tundo Oro manyeni
Alutiiq - Spraasnikam & Amlertut Kiaget!
American Sign Language
Amharic - Melkam Yelidet Beaal
Amuesha - Yomprocha’ ya’ nataya
Andalusian - Felíce Pahjcua y Felí Año, or Felí Navidá y Próhjpero Año Nuevo
Angami - U kenei Christmas mu teicie kes a-u sie teicie
kesa-u sie niepete keluo shuzaie we
Apache (Western) - Gozhqq Keshmish
Arabic - I’D Miilad Said ous Sana Saida
Aragonese - Nabidà! & Goyosa Añada benién
Aramaic - Edo bri’cho o rish d’shato brich’to!
Aranés - Bon Nadau!
Arawak - Aba satho niw jari da’wisida bon
Armenian - Shenoraavor Nor Dari yev Soorp Janunt
Aromanian - Crãciunu hãriosu shi unu anu nãu, bunu!
Araucanian - Wi tripantu in che
Asturian - Bones Navidaes & Gayoleru anu nuevu!
Assamese - Rongaali Bihur xubhessaa lobo
Ata - Maroyan na Pasko woy kaopia-an ng Bag-ong
Tuig kaniyo’t langon mga sulod
Aukan - Wi e winsi i wan bun nyun yali
Aymara - Sooma Nawira-ra
Azeri - Tezze Iliniz Yahsi Olsun
Bafut - Mboni Chrismen & Mboni Alooyefee
Bahasa/Malaysia - Selamat Hari Natal dan Tahun Baru
Bamoun - Poket Kristmet & Poket lum mfe
Banen - Enganda ye hiono mes & Hion Hios Hes
Bandang - Mbung Mbung Krismie & Mbung Mbung Ngouh Suiie
Basque - Zorionak eta Urte Berri On!
Bassa - Ngand Nwi Lam & Mwi Lam
Batak Karo - Mejuah-juah Ketuahen Natal
Bemba - Kristu abe nenu muli ino nshiku nkulu ya Mwezi
Belorussian - Winshuyu sa Svyatkami i z Novym godam!
Bengali - Shuvo Baro Din - Shuvo Nabo Barsho
Bhojpuri - Naya Sal Mubarak Ho
Bicolano - Maugmang Capascuhan asin Masaganang Ba-gong Taon!
Bislama - Mi wisim yufala eerywan one gutfala Krismas
& mo wan hapi New Year long
Blaan - Pye duh di kaut Kristo klu munt ug Felemi Fali!
Blackfoot - I’Taamomohkatoyiiksistsikomi
Bohemian/Czech - Prejeme Vam Vesele Vanoce a Stastny novy rok
Brahui - Arkas caik xuda are
Breton - Nedeleg laouen na bloav ezh mat
Bulgarian - Chestita Koleda i Shtastliva Nova Godina
Bulu - Duma e bo’o
Bura - e be Zambe e Usa ma ka Kirisimassu
Catalan - Bon Nadal i feliç any nou!
Cantonese - Seng Dan Fai Lok, Sang Nian Fai Lok
Carib - Sirito kypoton ra’a
Carrier - Zoo dungwel & Soocho nohdzi doghel
Carolinian - Ameseighil ubwutiiwel Layi Luugh me raagh fee
Cebuano - Malipayong Pasko ug Bulahang Bag-ong Tuig!
Chamorro - Filis Pasgua & Filis Anu Nuebo
Chaha Bogem h n mh m & Boxem as nana-h m
Chamba - Wi na ge nyare Su dome Kirismass
Chavacano - Felices Pascua y Prospero Anyo Nuevo
Cherokee - Danistayohihv & Aliheli’sdi Itse Udetiyvsadisv
Cheyenne - Hoesenestotse & Aa’e Emona’e
Chichewa - Moni Wa Chikondwelero Cha Kristmasi
Chiga - Mwebare khuhika - Ha Noel
Choctaw - Yukpa, Nitak Hollo Chito
Cornish - Nadelik looan na looan blethen noweth
Corsican - Bon Natale e Bon capu d’ annu
Cree - Mitho Makosi Kesikansi
Creek - Afvcke Nettvcakorakko
Creole/Seychelles - Bonn e Erez Ane
Croatian - Sretan Bozic
Dagbani - Ni ti Burunya Chou & Mi ti yuun
Damara/Nama - Khiza
Danish - Glædelig Jul og godt nytår
Dibabawon - Marayaw na Pasko aw Bag-ong Tui g kaniyo tibo na mga soon
Dinka - Miet puou yan dhiedh Banyda tene Yin
Dine/Navajo - Ya’at’eeh Keshmish
Divehi - Ufaaveri aa ahareh
Dschang - Chrismi a lekah Nguo Suieh
Duri - Christmas-e- Shoma Mobarak
Dutch - Vrolijk Kerstfeest en een Gelukkig Nieuwjaar!
Egyptian - Colo sana wintom tiebeen
English - Merry Christmas & Happy New Year
Eritrean - Rehus-Beal-Ledeat
Esperanto - Gajan Kristnaskon & Bonan Novjaron
Estonian - Rõõmsaid Jõulupühi ja Head uut aastat
Ethiopian - enkuan le berhane ledtu adrswo
Éwé - Blunya na wo
Ewondo - Mbemde abog abyali nti! Mbembe Mbu!
Faroese - gleðilig jól og eydnuríkt nýggjár!
Fali - Use d’h Krismass
Farsi - Sal-e no mubarak
Fijian - Me Nomuni na marau ni siga ni sucu dei na yabaki vou
Finnish - Hyvää Joulua or Hauskaa Joulua - 0nnellista uutta vuotta
Flemish - Zalig Kerstfeest en Gelukkig nieuw jaar
French - Joyeux Noël et Bonne Année!
Frisian - Noflike Krystdagen en in protte Lok en Seine yn it Nije Jier!
Friulian - Bon Nadâl e Bon An Gnûf
Fulfulde - Jabbama be salla Kirismati
Gaddang - Mangamgam Bawa a dawun sikua diaw amin
Galician - Bo Nadal e Bo Ano Novo
Gari - !Soalokia God i gotu vasau, mi lao ke ba na
rago vanigira ara dou i matana!
Gciriku - Mfiyawidi yaKrisimisa & Marago ghaMwaka waUpe
Georgian - Gilotsavt Krist’es Shobas & Gilosavt akhal ts’els
German - Fröhliche Weihnachten und ein glückliches Neues Jahr!
Gikuyu - Gia na Thigukuu njega Na MwakaM weru wi Gikeno
Gitskan - Hisgusgitxwsim Ha’niisgats Christ gankl Ama Sii K’uuhl!
Golin - Yesu kule nongwa kaun umaribe ongwa ena mone di mile wai wen milo
Greek - Kala Christougenna Ki’eftihismenos O Kenourios Chronos
Greenlandic - Juullimi Ukiortaassamilu Pilluarit
Guahibo - Pexania Navidadmatacabi piginia pexaniapejanawai paxainaename
Guambiano - Navidadwan Tabig tugagunrrigay & Sru pilawan kasrag utunrrigay
Guarani - Avyaitete ahi ko Tupa ray arape qyrai Yy Kapyryin rira
Guarayu - Imboeteipri tasecoi Tupa i vave! & Ivve ava Tupa
rembiaisu toyuvirecoi turpi oyeaisusa pipe!
Gujarati - Natal ni shub kaamnao & Saal Mubarak
Gwere - Osusuku Omusa & Masuke Omwaka
Gwich’in - Drin tsal zhit shoh ohlii & Drin Choo zhit zhoh ohlii
Han - Drin tsul zhit sho ahlay & Drin Cho zhit sho ahlay
Hausa - Barka da Kirsimatikuma Barka da Sabuwar Shekara!
Hawaiian - Mele Kalikimaka & Hauoli Makahiki Hou
Haya - Waihuka na Noeli & Waihhuka n ‘Omwaka
Hebrew - Mo’adim Lesimkha. Shanah Tova
Heiban - Ati kalo gathje uwa gigih
Herero- Okresmesa ombwa Ombura ombe ombwa
Hiligaynon - Malipayon nga paskua & Malipayon Nga Bag-ong tuig
Hindi - Shubh Naya Baras
Holo - Seng-tan khoai-lok!
Hmong - Nyob Zoo Xyoo Tahiab
Hungarian - Kellemes karácsonyi ünnepeket és Boldog újévet!
Hungduan - Maphon au nitungawan. Apo Dios Kituwen baron di toon
Iban - Selamat Ari Krismas enggau Taun Baru
Ibanag - nga Pascua
Icelandic - Gleðileg Jól og Farsaelt Komandi ár!
Igbo - Ekelere m gi maka Keresimesi na ubochi izizi afo ozo
Ikiribati - Te Mauri, Te Raoi ao Te Tabomoa nakoimi nte Kirimati ao te Ririki ae Bou
Ilocano - Naimbag a Pascua ken Naragsac nga Baro nga Tawen!
Imbongu - Gotenga malo Jisasi Karaist
Indonesian - Selamat Hari Natal & Selamat Tahun Baru
Inuktitut - quviasupvisiutsiarit arraagurmilu nutaami !
Inupiaq - Annaurri Aniruq & Paglaun Ukiutchiaq
Inupiatun - Quvianaq Agaayuniqpak
Iraqi - Idah Saidan Wa Sanah Jadidah
Irish - Nollaig Shona Dhuit
Iroquois - Ojenyunyat Sungwiyadeson homungradon nagwutut & Ojenyunyat osrasay
Italian - Buon Natale e Felice Anno Nuovo
Japanese - Shinnen omedeto. Kurisumasu Omedeto
Javanese - Sugeng Natal lan warsa enggal
Jèrriais - Bouan Noué et Bouanne Année
Kabyle - Assegwas ameggaz
Kadazan - Kotobian Tadau Do Krimas om Toun Vagu
Kahua - Na vagevageha surireua na Kirisimasi ma na harisi naoru
Kala Lagaw Ya - Ngi ngayka Koei trimal Kaz
Kambaata - eman haaro wegga illisholce
Kamba - Ithiwa na Kisimsi Kiseo & Na Mwaka Mweu Museo
Kannada - Hosa Varushada Subhasayagalu
Karelian - Rastawanke Sinun, Uvven Vuvenke Sinun
Kaqchiquel - Dios tik’ujie’ avik’in
Kashmiri - Christmas Id Mubarak
Kawalib - Amirnar Krismas Gi
Khasi - Krismas basuk & Snem thymmai basuk
Kimeru - ugie na thigunku ijega na mwaka jumweru
Kinyarwanda - Umunsi Mwiza
Kirundi - Noeli Nziza & Umwaka Mwiza
Kom - Isangle Krisnen & Isangle beng i fue
Konkoni - Khushal borit Natalam
Korafe - Keremisi ewewa
Korean Sung Tan Chuk Ha
Kosraean - Tok Tapeng & Engan ya sasu
Koyukon - Denaahto’ Hoolaank Dedzaanh Sodeelts’eeyh
Krio - Appi Krismes en Appi Niu Yaa
Kuanua - A Bona Lukara na Kinakava
Kurdish - Seva piroz sahibe u sersala te piroz be
Kwangali - Kerekemisa zongwa & Erago moMumvho gomupe
Kyrghyz - JangI jIlIngIz guttuu bolsun!
Ladin - Bon Nadel y Bon Ann Nuef
Lakota - Wanikiya tonpi wowiyuskin & Omaka teca oiyokipi
Lamnso - Kisheri ke Kisimen & Vijung ve kiya kefiyki
Lango - Afoyo Chamo Mwake & Apoyo Mwaka Manyeni
Latin - Pax hominibus bonae voluntatis
Latvian - Prieci’gus Ziemsve’tkus un Laimi’gu Jauno Gadu!
Lausitzian - Wjesole hody a strowe nowe leto
Lebanese - Milad Saeed wa Sanaa Mubarakah
Limburgisch - ne gooie keersmès en e zaolig nujjaor!
Lithuanian - Linksmu Kaledu ir laimingu Nauju metu
Livonian - Jovi talshpivdi un Vondzist uto aigasto
Lower Tanana - Bet’oxdilt’ayi bedena’ ch’exulanhde dranh ninoxudedhet
Lozi - Kilisimasi ya nyakalalo & Silimo se sinca sa tabo
Luganda - Amazalibwa Agesanyu & N’Omwaka Omujaa Ogwemirembe
Lugbara - Enyaa Krismas moke dika efii eli o’diru ria moke
Luhya - Isuguku Indahi & Nu Muhiga Musha
Luo - Sikuku Mar Higa Kod Mor & Mar Kiga Manyien
Luritja - Wai! Nyuntu Larya?
Luxembourgeois - Schéi Krëschtdeeg an e Schéint Néi Joer
Macedonian - Srekan Bozik I Nova Godina
Madura - Pada salamet sabhala bengko areja
Makassar - Salama’ Natal & Selamat Tahun baru
Malagasy - Arahaba tratry ny Krismasy
Mambwe - Kristu aye namwe umu nsikunkulu ino iya Mwezi
Malayan - Selamat Hari Natal
Malayalam - Christumas Mangalangalangal & Puthuvalsara Aashamsakal
Maltese - Nixtieqlek Milied Tajjeb u Sena Tajba
Mandarin - Kung His Hsin Nien bing Chu Shen Tan
Mandobo - Mepiya Pagasaulog sa pagka-otawni Jesus aw maontong kaling Omay!
Mangyan - Mayad paq Pasko kag
Mansaka - Madyaw na Pasko aw malipayong Bag-ong Tuig kamayo, mga lumon
Manx - Nollick ghennal as blein vie noa
Maori - Kia orana e kia manuia rava i teia Kiritimeti e te Mataiti Ou
Marathi - Shub Naya Varsh
Margi - Use aga Kirismassi
Marshallese - Monono ilo raaneoan Nejin & Jeramman ilo iio in ekaal
Mataco-Mataguayo - Lesilatyaj ihi Dios ta i ppule ye, Letamsek ihi wichi ta Dios ikojejthi ta i honat e
Maya/Yucateco - Utzul mank’inal
Medlpa - Enim Mutuiyo!
Meithei - Krismas Hlomum & Kumthar Lawmum
Mingrelian - k’irses mugoxuamant & axal ts’anas mugoxuamant
Mongolian - Zul saryn bolon shine ony mend devshuulye
Monégasque - Festusu Natale e Bona ana noeva
Moro - Nidli pred naborete nano
Moru - Medu amiri ovuru Yesu opi amaro
Muyu - Lip Ki amun aa Natal Kowe
Naasioi - Tampara Kirisimaasi
Naskapi - miywaaitaakun mikusaanor & kiyaa maamiyupiyaakw minuwaach pipuun
Ndjem - Mbeya mbeya Ebiel & Mbeya mbeya mbu
Ndogo - Esimano olyaKalunga gwokombandambanda! & Nombili kombanda yevi maantu e ya hokwa!
Ndonga - Okrismesa iwa & Omude Mupe wa Punikwa
Nepali - krist Yesu Ko Shuva Janma Utsav Ko Upalaxhma Hardik Shuva & Naya Barsa Ko harkik Shuvakamana
Newari - Nhu Da Ya Vintuna
Nii - Nim Ono
Niuean - Monuina a Aho Kilisimasi mo e Tau Foou
Norweigan/Nynorsk - eg ynskjer hermed dykk alle ein god jul og godt nyttår
Norweigan/Bokmål - God Jul og Godt Nyttår
Notu/Ewage - Keremisi dave be
Nyanja - Kristu akhale ndi inu munyengo ino ya Christmas
Nyankore Mukhulukhe Omwaka
Occitan - Polit nadal e bona annada
Ojibwe (Chippewa) - Niibaa’ anami’egiizhigad & Aabita Biboon
Oneida - Wanto’wan amp; Hoyan
Oriya - Sukhamaya christmass ebang khusibhara naba barsa
Orokaiva - Keremisi javotoho
Oromo - baga wagaa hara isinin gaye
Palauan - Ungil Kurismas
Pompangan - Malugud Pascu at saca Masayang Bayung Banua!
Pangasinan - Maabig ya pasko & Maliket ya balon taon
Papiamento - Bon Pasco i Feliz Aña Nobo
Pashto - De Christmas akhtar de bakhtawar au newai kal de mubarak sha.
Pennsylvania German - En frehlicher Grischtdaag unen hallich Nei Yaahr!
Pohnpeian - Peren en Krismas & Peren en Parakapw
Polish - Wesolych Swiat i Szczesliwego Nowego Roku.
Portuguese - Boas Festas e um feliz Ano Novo
Punjabi - Nave sal di mubaraka
Pashto - Christmas Aao Ne-way Kaal Mo Mobarak Sha
Q’anjob’al - chi woche swatx’ilal hak’ul yet yalji Komami’
Quechua - Sumaj kausay kachun Navidad ch’sisipi & Mosoi Watapi sumaj kausay kachun
Quiche’ - Dioa kkje’ awuk’
Rapa-Nui - Mata-Ki-Te-Rangi & Te-Pito-O-Te-Henua
Rarotongan - Kia akakakaia te Atua i runga i te rangi Teitei,
e ei au to to teianei ao, e kia aroaia mai te tangata nei.
Rengma - Anu keghi Christmas nu amapi kethighi wa salam pi nthu chupenle
Rheto-Romance - Bella Festas daz Nadal ed in Ventiravel Onn Nov
Romani - Bachtalo krecunu Thaj Bachtalo Nevo Bers
Romanian - Craciun fericit si un An Nou fericit!
Rongmei - Mei kathui nata neila mei Khrisrmas akhatni gai mei tingkum kathan tu-na arew we
Roviana - Mami tataru Kirisimasi koa gamu doduru meke qetu qetu vuaheni vaqura ia
Russian - Pozdrevlyayu s prazdnikom Rozhdestva i s Novim Godom
Salar - YangI yilingiz gotlI bulsIn!
Sambal - Maligayang Pasko at Masayang Ba-yon Taon!
Sámi - Buorit Juovllat ja Buorre Oddajahki
Saamia - Muwule Omwaka Enjaya
Samoan - Ia manuia le Kilisimasi ma le tausaga fou
Sango - Gloire na Nzapa na ndouzou aho kouè, Na siriri na ndo sessé na popo ti ajo so amou nguia na
Santali - Raska nawa Serma
Saramaccan - Nuan wan suti jai o!
Sardinian - Bonu nadale e prosperu annu nou
Scots Gaelic - Nollaig chridheil agus Bliadhna mhath ur!
Secoya - Sihuanu’u Ejaerepa aide’ose’ere & Sihuana’u huaje ametecahue
Semandang - Selemat gawai Natal
Seneca - a:o’-e:sad yos-ha:-se:’
Serbian - Sretan Bozic. Vesela Nova Godine
Sicilian - Bon Natali e Prosperu Annu Novu !
Sinhala - Subha nath thalak Vewa. Subha Aluth Awrudhak Vewa
Slavey - Teyatie Gonezu
Soga - Mwisuka Sekukulu
Songe - Kutandika kua Yesu kuibuwa! & Kipua kipia kibuwa!
Sorani - Newroz le to Piroz be
Sorbian - Wjesole hody a strowe Nowe leto.
Somali - ciid wanaagsan iyo sanad cusub oo fiican.
Sotho/North - Mahlatsi a Matswalo a Morena le Ngwaga o Moswa
Sotho/South - Litakalerso Tse Monate Tsa Kere Semese Le Mahlohonolo a Selemo Se Secha
Slovakian - Vesele Vianoce a stastny novy rok
Slovene - Vesele bozicne praznike in srecno novo leto
Sorbian - Wjesole hody a strowe Nowe leto
Spanish - Feliz Navidad y Próspero Año Nuevo
Sranan - Wan switi kresneti nanga wan bun nyun yari!
Subanen - Piak Pasko Pu Piag Bago Tawn
Sudanese - Wilujeng Natal Sareng Warsa Enggal
Suena - Kerisimasi kokopai
Surigaonon - Malipayon na pasko sanan bag-on tuig!
Swahili - ºKrismas Njema Na Heri Za Mwaka Mpyaº
Swazi - sinifisela khisimusi lomuhle nemnyaka lomusha lomuhle
Swedish - God Jul och Gott Nytt År
Tagalog - Maligayang Pasko at Manigong Bagong Taon
Tahitian - Ia ora i te Noere e ia ora na i te matahiti ‘api
Tagakaulu - Madyaw Pagsalog sa Pagka-otaw ni Jesus & Aw mauntong na bago Umay!
Tala Andig - Maayad ha pasko daw bag-ong tuig
Tamazight - Asseggwas Ameggaz
Tarifit - Asuggas Asa’di
Tamil - Nathar Puthu Varuda Valthukkal
Tanaina - Natukda Nuuphaa
Tayal - Pqaquasta ta. Pquasta hentang na Jesu
Telugu - Christmas Shubhakaankshalu & Nootana Samvatchara Subhakanshalu
Thai - Suksan Wan Christmas lae Sawadee Pee Mai
Tlingit - Xristos Khuwdziti kax sh kaxtoolxetl
Tok Pisin - Meri Krismas & Hepi Nu Yia
Tokelau - Ke whakamanuia te Kirihimahi & Tauhaga Fou fiafia
Tonga - Kristo abe anduwe muciindo ca Christmas
Tongan - Kilisimasi Fiefia & Ta’u fo’ou monu ia
Toraja - Salama’ Natal & Selama’ taun baru
Trukese - Neekirissimas annim oo iyer seefe feyiyeech!
Tshiluba - Diledibua dilenga dia Mfumu - Tshidimu tshipia - tshipia th silenga
Tswana - Keresemose o monate le masego a ngwaga o montsha
Tubetube - Yayaliyaya Yesu sikabi kaiwena
Tumbuka - Kristu wabe namwe munyengo ya Christmas
Turkish - Noeliniz Ve Yeni Yiliniz Kutlu Olsun
Tutchone/Northern - Ut’ohudinch’i Hulin Dzenu & Eyum nan ek’an nenatth’at danji te yesohuthin ch’e hadaatle sh’o
Ukrainian - Veseloho Vam Rizdva i Shchastlyvoho Novoho Roku!
Umbundu - Natale, Natale, Oyo O Natale & Eteke Lio Bowano, Illimo Ciwa
Urdu - Naya Saal Mubarak Ho
Uvean - Italo fa ide tau fou nei eseke
Uyghur - YanghI yiling ahlqIs bolgey!
Valencian- Bon Nadal i millor any nou
Vespi - Rastvoidenke i Udenke Vodenke
Vietnamese - Chuc Mung Giang Sinh - Chuc Mung Tan Nien
Votian - Yvaa rashtagoa! & Yvaa uutta vootta!
Waray-Waray - Maupay nga Pasko ngan Mainuswagon nga Bag-o nga Tuig!
Warlpiri - Miri Kirijimiji & Nyuntunpa Ngurrju nyayirni yapa
Welsh - Nadolig LLawen a Blwyddyn Newydd Dda
Yup’ik/Central - Alussistuaqegcikici
Yupik/Siberian - Quyanalghii Kuusma & Quyangalleq Nutaghamun Aymiqulleq
Xhosa - Siniqwenelela Ikrisimesi EmnandI Nonyaka Omtsha Ozele Iintsikelelo Namathamsanqa
Yiddish - Gute Vaynakhtn un a Gut Nay Yor
Yoruba - E ku odun, e ku iye’ dun!
Zarma - Barka da Issa hay-yan hann & Barka da djiri barey-yan
Zaza - Newroz’a tu Piroz be
Zia - Kerisimasi wosewa
Zime - El ma ka bar vra aso vei Lu & El ma ka kim na mireu
Zulu - Sinifesela Ukhisimusi Omuhle Nonyaka Omusha Onempumelelo

Book trailer IX: "Santa Matriusca"

A idea do book trailer vai cundindo tamén no sector editorial galego. Con esta peza anúnciase Santa Matriusca, a próxima novela de Iria López Teijeiro que publicará Biblos.

Etiquetas: Iria_López_Teijeiro

Agustín Fernández Paz, nota grafolóxica

Ao fío dunha anotación de Marcos Valcércel sobre O único que queda é o amor (a recepción deste libro non pode ser máis entusiasta e unánime), aparece un comentario de Xohan da Coba (un dos habituais tertulianos do espazo de Marcos) no que realiza unhas notas grafolóxicas da caligrafía de Agustín Fernández Paz. Non podo resistirme a reproducilas (estas son as marabillas de ir tecendo a rede):

"A letra de AFP paréceme a de alguén moi intelixente, con enormes desexos de aprender acerca de cousas moi diversas. Con enorme capacidade autoimposta de traballo. Amigo dos amigos. Pero dáme a impresión de que tén conflitos internos, contradiciós na súa propia personalidade. Xeneroso porque vence a súa propia avaricia. Constante porque vence a súa tendencia á inconstancia. A pesar de tódolos seus éxitos, él quixera ser en realidade outro tipo de persoa. Góstalle o recoñecemento social, pero non á costa da vida persoal. Hai unha pequena compoñente autodestrutiva. Posiblemente o seu pai quería que fora unha cousa e a súa nai outra. Ó final vencéu "a nai". Mira continuamente ó pasado, buscando respostas.
Non lle dedes moito valor. Son impresiós nocturnas tras unha cea con bastante alcól. Ten razón o Xaime. Esta vida vaime matar."

Etiquetas: Agustín_Fernández_Paz

Carlos Lema, premio de poesía Johán Carballeira

Unha noticia ben bonita: o noso amigo o editor Carlos Lema obtivo o premio de poesía Johán Carballeira convocado en Bueu. O xurado salientou que a obra gañadora por unanimidade, O xeito de Freud. Transferencias da realidade, foi escollida "pola solidez da súa construción", o que demostra "ser moi complexo na súa elaboración", así como pola "riqueza que establece no diálogo intercultural e intertextual co discurso contemporáneo". Non teño dúbidas que o debú literario de Carlos será unha obra importante. Beizóns!!!

Etiquetas: Carlos_Lema

Vivenda digna

No artigo da semana analizo as "medidas 40" da Consellaría de Vivenda que dirixe Teresa Táboas. O traballo desta conselleira do BNG e do seu equipo paréceme modélico e, na miña opinión, como na expresada por outros, merece ser destacado e recoñecido.

Etiquetas: Artigos

Orhan Pamuk escribe para ser feliz

Recollo do amigo Antón Castro un fragmento memorable do recente libro de Orhan Pamuk (onde se recolle a conferencia pronunciada con anterioridade á entrega do Nobel) sobre as razóns polas que escribe que debe quedar no arquivo:

"Como todos ustedes saben, la pregunta que más a menudo se nos hace a los escritores, la que más gusta, es la siguiente: ¿Por qué escribe? ¡Escribo porque me sale de dentro! Escribo porque soy incapaz de hacer un trabajo normal como los demás. Escribo para que se escriban libros parecidos a los míos y yo pueda leerlos. Escribo porque estoy muy, muy enfadado con todos ustedes, con todo el mundo. Escribo porque me gusta pasarme el día entero en una habitación escribiendo. Escribo porque solo puedo soportar la realidad si la altero. Escribo para que el mundo entero sepa la vida que hemos llevado y seguimos llevando yo, los otros, todos, nosotros, en Estambul, en Turquía. Escribo porque me gusta el olor del papel, de la pluma, de la tinta. Escribo porque más que en cualquier otra cosa creo en la literatura y en la novela. Escribo porque me da miedo ser olvidado. Escribo porque me gustan la fama y la atención que me ha proporcionado la escritura. Escribo para estar solo. Escribo porque puede que así comprenda la razón por la que estoy tan, tan enfadado con ustedes, con todo el mundo. Escribo para ver si acaba de una vez esa novela, ese artículo, esa página que he comenzado. Escribo porque eso es lo que todos esperan de mí. Escribo porque inútilmente creo en la inmortalidad de las bibliotecas y en cómo mis libros están en los estantes. Escribo porque la vida, el mundo, todo, es increíblemente hermoso y sorprendente. Escribo porque me resulta agradable verter en palabras toda esa belleza y esa riqueza de la vida. Escribo no para contar una historia sino para crear una historia. Escribo para librarme de la sensación de que hay un sitio al que debo ir pero al que no consigo llegar, como en un sueño. Escribo porque no consigo ser feliz. Escribo para ser feliz."

Etiquetas: Orhan_Pamuk

Entrevista ao Leo

Con motivo da recente aparición de Hai cu, o poeta Xavier Cordal faille outra entrevista ao Leo.
Recollo algunhas afirmacións salientables destas entrevistas do escritor e músico de Matamá e promotor do Espectáculo Multimerda (recomendo, ademais, e moi vivamente a lectura dos enlaces):

• "Non comparto a idea de que se editen moitos libros en galego, penso que un moito de cantidade sempre implica un pouco de calidade."
• "Estou a prol de que se lle devolva á xente, ao pobo, algo que sempre foi seu, que soubo gardar, e que agora que llo quitan non me estraña que o abandone, a obra literaria colectiva máis impresionante que coñezo: a lingua galega, o ghallegho, o galego-portugués, o kastrapo ou como raio se lle queira chamar. Nunca entendín por que lle hai que inventar á nosa fala un rexistro "vulgar"."
• "Teño clarísimo que se non fose polo blog este libro non existía. Fundamentalmente porque son tan lacazán que de non principiar un blog nunca me había pór a rexistrar a diario as cousas que me epatan de cada día, todo o que me fai rir ou emocionarme, que é o que son estes "haicus". O papel é un soporte diferente, que impón a súa lei, que se traduce nunha escolma. Se cadra gústame máis o concepto de work in progress que impón o blog, pero inda non podemos levar os ordenatas a onde nos pete... E amais, molestas máis se escribes estas cousas nun libro ca nun blog. É algo que me sorprendeu e do que me decatei despois da saída do libro. O libro é, por desgraza, un espazo elitista e sacrosanto que cómpre emporcar e sobar coas mans."
• "É moi importante o retrete como espazo, porque é o único espazo realmente privado que nos queda. E unha das condicións para a poesía é a privacidade. Ademais, hoxendía a poesía popular só resiste nos baños."
  
• [Sobre o "Espectáculo Multimerda"] De convencional non vai ter nada. Vai ser unha performance na que basicamente vou cagar en directo, e polo tanto dependendo de como teña o día terá unha duración variable, quince minutos ou unha hora se estou estreñido ou retraído. E nese tempo farei todo o que eu fago no váter habitualmente: monólogos interiores, recitar, escribir, tocar a guitarra, cantar. O baño é o lugar da casa con mellor acústica, iso sábeo todo o mundo.

Actualización (30-12-2007): Nova entrevista ao Leo na ANT.

Etiquetas: O_Leo

A Serpe Brancaceleste

A miña proposta. Outros nomes bonitos.

Etiquetas: Selección_Galega

Literatura con denominación de orixe

Hoxe publico en Luzes unha tribuna na que abordo a polémica da exportación de textos literarios galegos. No mesmo espazo recomendo o clarificador artigo de Manuel Rivas (saíndo ao paso do panfleto do académico Franco Grande) e a entrevista con Anxos Sumai.

Etiquetas: Luzes

Lectura no Reino Unido

Recomendo moi vivamente a lectura desta anotación de Joaquín Rodríguez sobre o compromiso dos autores e medios de comunicación británicos co fomento da lectura. 500 escritores e intelectuais dirixíronse ao primeiro ministro para solicitarlle, diante dos resultados en comprensión lectora dos estudantes británicos en PISA, que se dedique o próximo ano á lectura. A mesma preocupación comparte Channel 4, unha das emisoras de televisión de maior audiencia, que decidiu emitir en horario de prime time un programa de fomento da lectura. Aquí en España e en Galicia, despois dun pequeno rebumbio, a pesar de ocupar o posto número trinta no desenvolvemento desta competencia (Gran Bretaña ocupa o décimo noveno), o fomento da lectura semella non preocupar tanto.

Etiquetas: Lectura

"Vigo por Magar III"

Hoxe, acompañados polo alcalde Abel Caballero, presentamos Vigo por Magar III, un novo volume da serie de Magar, o fotógrafo da vida viguesa das últimas catro décadas.
Magar ofrece neste terceiro volume da súa celebradísima serie «Vigo por Magar», iniciada en 2002, outras trescentas instantáneas, panorámicas e retratos que contribúen a enriquecer a reconstrución da historia viguesa das últimas catro décadas. Empregando as mellores posibilidades que ofrecen as ferramentas do fotoxornalismo, Magar ofrece unha viaxe emocionante, entrañable e comprometida polos avatares dunha cidade hiperdinámica que durante este período remudou a súa fasquía e ampliou o seu perímetro converténdose no corazón da Galicia urbana contemporánea. Trescentos cartaces en branco e negro que densifican a memoria próxima de tres xeracións de vigueses e viguesas. No libro amósase o esforzo desta «cidade puro milagre», a dos obreiros nas factorías de Barreras e Citröen, a das pescantinas do Berbés, mais tamén a cidade que na rúa reclama os seus dereitos. Nin a presenza dunha longa galería de familias, alcaldes, concelleiros, empresarios, bancarios, comerciantes, xornalistas, médicos, empregados, escritores, músicos, escolares, taxistas, bombeiros, policías municipais, funcionarios, peñas de amigos ou de xentes de máis posibles. Nin se oculta a importancia do deporte nunha comunidade con vontade de cidade olímpica, sexan os fondistas do Celta, os regatistas de esnais e traíñas, os balonmanistas do Vulcano, os futbolistas modestos do Peñasco ou os derbis do Celta co Pontevedra. Este novo «Vigo por Magar»provoca, como os dous libros anteriores, un recordo compartido que non é pasado nin peza de museo para nostálxicos saudosos. Un libro vivificador e vigorizante para activar a memoria propia ou familiar da cidade que ten a fortuna de ser homenaxeada pola cámara de Magar.

Etiquetas: Magar

"O adeus do vello mariñeiro"

Onte acompañamos a X.H. Rivadulla Corcón na presentación na Coruña do seu máis recente poemario, O adeus do vello mariñeiro.
O libro foi presentado polo poeta Xavier Seoane que comezou salientando que a poesía é unha arte da pervivencia e como tal o libro de Rivadulla (a quen imaxina coma un vello baleiro namorado de salitre) transmite unha visión do mundo dunha rara intensidade. A continuación, Seoane debullou a estrutura do libro, conformado por dous cadernos simétricos de poemas de tres estrofas de tres versos libres, o primeiro do vello mariñeiro e o segundo da súa muller. "No poemario nárrase unha historia de amor e morte. Un triángulo entre home, muller e mar presidido pola aura dun soño. Un mar saudosento, misterioso, penetrado pola melancolía. Amor, morte, tempo, soidade. O mundo dos recordos e do esquecemento. O recordo como forma de vencer á morte. Un libro mergullado no mar de sentimentos: saudade, melancolía e da perda dos soños en dialéctica coa realidade. O que non impide ao poeta ofrecer unha visión estoica, serena, de xente que está afeita a enfrontar dificultades". Continuou Seoane cualificando o poemario como "canto ao amor, aínda que ten tamén unha dimensión profundamente elexíaca. O amor é o que salva da morte. O amor como legado da vida. Ser de mar e pensamento". Rematou a súa intervención recomendando a lectura do "fermoso libro de Corcón" no cuarto do vello mariñeiro de Lugrís e citando os versos de T. S. Elliot "O mar ten moitas voces /moitos deuses e moitas voces".
Rivadulla, antes de ler coa tamén poeta Enma Couceiro unha boa parte do poemario, sinalou que rematara o libro en xuño de 2002, antes do que sucedeu co Prestige. "Ese mundo do mar desfacéndose do que falo no libro é anterior ao Prestige. A grande traxedia do mar son as políticas que se están tomando sobre a pesca. A frota de Muxía da miña infancia cuadruplicaba á actual. Os meus amigos mariñeiros vense obrigados a abandonar unha profesión que aman, recordade que os mariñeiros o son para toda a vida. É unha traxedia cultural e económica que debo denunciar". Rematou as súas palabras recordando que a imaxe que conserva de pequeno é "a das mulleres dos mariñeiros no malecón de Muxía, quietas, agardando polos seus homes. O malecón, precisamente, que fora construído por elas. cando chegaban, o primeiro que elas recollían era o cesto, onde levaban a comida. Agora non hai malecón e agardan dentro dos coches. os tempos mudaron".

Etiquetas: X.H.Rivadulla_Corcón

Non á pena de morte

A aprobación por parte da Asemblea Xeral da ONU dunha resolución (desgrazadamente non "vinculante") que pide a aplicación dunha moratoria ás execucións dos sentenciados a pena do morte, como primeiro paso para unha abolición por parte de todos os estados, é unha das noticias máis esperanzadoras deste ano a piques de finalizar. A pesar da crise das Nacións Unidas este debería ser o primeiro paso no proceso inevtiable de abolición da pena capital, como xa sucedeu no estado de New Jersey, o primeiro dos estadounidenses en derrogala. Con todo, non debemos esquecer que actualmente entre 19.000 e 25.000 persoas están condenadas a morte en todo o mundo, e neste ano foron executadas máis de 1.500 persoas, un auténtico escándalo para a humanidade, un xenocidio tan legal como silencioso. Apoiamos, pois, a campaña de Amnistía Internacional para conseguir un mundo libre de execucións.

Etiquetas: Pena_de_morte

"Blogonovela" galega

Un artigo de Hernán Casciari e unha anotación de Juan Varela poñen sobre a mesa hoxe, outra volta, a cuestión da blogonovela ou "ficción on line". A verdade é que o modelo de blogonovela que defende Casciari (empregando a metáfora da presenza dos seareiros no estadio, que compartimos plenamente) xa fora ensaiado en galego con anterioridade (en 1999) por Camilo Franco, razón pola que debemos considerala un invento galego e non arxentino. A cadaquén o seu, meus. Agora que contamos con varios diarios dixitais en galego podería volver ensaiarse esta modalidade de creación narrativa (aproveitando as posibilidades da textualidade electrónica: textos, imaxes, sons e enlaces) con moito maior difusión e participación de lectores e lectoras. Quen se atreve a escribir outra blogonovela galega? ou quizais xa se está escribindo e non o coñezamos. neste caso, pido axuda para localizala.

Etiquetas: Blogonovela

Knol

Estes días sorprendeunos ler que Google pretende crear a súa enciclopedia web (bautizada como "Knol", contración de "unidade de coñecemento") coa intención de desbancar á Wikipedia.
O mestre Juan Varela clarifica a estratexia do Google futuro: "Knol, el nuevo proyecto de enciclopedia en internet, es el último paso de Google para dejar de ser el Gran Buscador y convertirse en el gran medio con la receta mágica de esta era: tecnología, publicidad y contenidos." Recomendo ler completa as dúas anotacións de Juan, son fulcrais para identificar as tendencias polas que pode transitar a web e a edición de contidos nos vindeiros anos. Un tema importante a seguir.

Etiquetas: Knol

Entrevista a Xosé Manuel Sarille

Sarille pon o dedo na chaga do galego: o problema da situación "alarmante" da lingua e da súa perda de falantes está na falta de vontade política de todos os partidos con respecto ao proceso de normalización. Diante de tan contundente radiografía, expresada no seu recente ensaio, A impostura e a desorientación na normalización lingüística, Sarille propón abrir un debate sen imposturas nin visións litúrxicas.
Como sucede no eido da edición, da lectura (neste blog tan reiterados) e noutros das políticas culturais, sociais e sectoriais, o futuro dunha lingua que se nos derrama nas mans como area require dun novo programa político compartido que vaia moito máis alá do curtopracismo da presenza dos nacionalistas no goberno. Unha chamada de atención moi oportuna que debemos agradecer.

Etiquetas: Xosé_Manuel_Sarille

Nova entrevista a Ramiro Fonte

Nova entrevista a Ramiro Fonte, desta volta na Voz de Galicia. Afortunadamente a publicación da terceira e derradeira entrega das Vidas de Infancia, non está pasando para os medios de comunicación desapercibida (este esforzo afouto de ofrecer case mil catro centas páxinas de prosa galega miniada ben o merece). Na entrevista realizada polo tamén escritor Ramón Loureiro (ollo á crítica extraordinaria de García Posada sobre As galeras de Normandía, considerada polo importante crítico como "obra mestra", "una de las obras de mayor peso de las literaturas hispánicas en los últimos tiempos" e cun "nivel máximo de exigencia moral y estética, como sólo saben hacerlo los grandes escritores...", beizóns, Ramón!) hai afirmacións de Ramiro que merecen ser arquivadas:

• "O home, entre outras moitas consideracións, é un ser memorioso que necesita crear lembranzas para valerse na súa vida. E o certo é que a literatura tamén ten moito de arte da memoria."
• "[...] A memoria é coma a auga, foxe das nosas mans. E entón, cando se quere reconstruír literariamente, hai que recorrer á verdade literaria, que a miúdo ten moito de ficción. [...] A única maneira de resucitar a moitas persoas que levan anos mortas é entrar nos territorios da literatura, no bo sentido da palabra. Eu en principio quería escribir un libro persoal, de lembranzas... O que fixen é reconstruír un pouco a historia desde abaixo, desde as humildes, desde o cotián. Esta triloxía converteuse nun fresco dunha época porque ten moito de memoria persoal, pero tamén de memoria colectiva."
• "¿Quen somos nós agora para xulgar a vida que tiveron que vivir os nosos pais? Faltaba a liberdade, había miseria, e reler o libro faime chorar, pero tamén busquei que haxa cousas que fan rir. Hai problemas que quixen resolver a través da ironía, porque a ironía, como sabemos desde Cervantes, é o mellor remedio que temos contra as vexacións do tempo e contra as inxustizas."
• "Quixen facer que a xente aparecese co seu nome, co seu apelido... Plasmar a multiplicidade da vida. A escritura do eu acabou sendo unha escritura do nós. ¿Que hai moita xente morta? Tamén está morto o neno que nós fomos. Dá un pouco de respecto poñerse a facer revivir épocas e acontecementos e persoas que levan corenta anos enterrados, si... Pero se algunha vez quixen parodiar a alguén, foi aos poderosos. Aos humildes, xamais. E se alguén é vítima do sarcasmo do escritor é o propio neno... que fun eu."

As pontes no ceo será presentada o 26 de decembro, as 20:00 horas no Salón de Caixa Galicia de Pontedeume por César Antonio Molina (ministro de Cultura). Alí estaremos con Ramiro para celebrar a culminación dunha das proezas da nosa narrativa actual.

Etiquetas: Ramiro_Fonte