Viascon, o vídeo do ano

Vias demostrou este ano que é un artista excepcional. Sei que prepara un disco en solitario. O mellor do mestre está por chegar no vindeiro 2007.

Suspensión do proceso

A suspensión do proceso de paz anunciada polo presidente, tras o gravísimo atentado da T4, é unha decisión coherente co mandato parlamentario de iniciar un diálogo con ETA só en ausencia de violencia. A inevitable suspensión do proceso, rebentado pola vontade dos terroristas, non debería supoñer, a pesar da raiba e impotencia provocados polo atentado, unha renuncia dos demócratas a seguir intentando atopar unha solución a tan doloroso conflito. Como sinala Juan Varela a fin deste algo fogo permanente non debería ser a fin da procura da paz. Por difícil que pareza, non é este o momento de baixar os brazos nin deixarse vencer pola desolación.
O fracaso deste proceso (no que se comprometeron todas as forzas políticas, coa excepción, seguramente interesada, do PP) foise evidenciando dende hai meses pola aparición da kale borroka, da extorsión e, agora, polo brutal atentado. Fracaso do que se poderían tirar algunhas conclusións para o futuro:
1. A inexistencia de interlocutores fiables tanto dentro da organización terrorista (o atentado amosa que a comunicación que se mantivo con "responsables" de ETA non o era) como, e non é menos importante, do seu entorno político. As patéticas declaracións de Otegi amosan que nin el nin a súa organización poden ser considerados como auténticos interlocutores políticos, apenas uns voceiros da organización armada. Sen esta interlocución ao máximo nivel e sen a vontade acreditada de rexeitar a violencia por parte de Batasuna é imposible reanudar proceso ningún.
2. Non hai posibilidades nin garantías de éxito para un proceso rexeitado polo principal partido da oposición. Entendo que o maior erro de cálculo de Zapatero foi minusvalorar a negativa a participar no proceso do PP (que agora, a apupado polo seu entorno mediático, tratará de tirar réditos da súa profecía cumprida). Se houbese posibilidades de reanudalo, para o que se requeriría un cese permanente e acreditado da violencia, sería unha condición indispensable incorporar ao PP no acordo do resto dos partidos democráticos (o que semella moi difícil que se produza no que queda de lexislatura).
3. Aínda que para algúns sexa moi duro admitilo, o único punto final para o terrorismo etarra pasa pola negociación. Corenta anos demostran que non existe posibilidade ningunha de acabar de forma definitiva con ETA por medios exclusivamente policiais. A paz haberá que acadala con medidas políticas e coa vontade e unidade de todos os demócratas para facela posible.
4. A maioría abrumadora da sociedade vasca (e, por suposto, do resto das comunidades españolas) rexeita frontalmente a violencia e anhela esperanzada a paz. Esta determinación é a que levou ao Presidente a sobrevalorar as posibilidades de éxito do proceso. Un exceso de confianza que no futuro, se volve presentarse a oportunidade, haberá que evitar. Todas as cautelas serán poucas.

A forza da palabra

No artigo da semana recomendo a visita á exposición instalada na Fundación Caixa Galicia con motivo do centenario da Academia Galega. Sería magnífico que se puideron ler na rede máis contidos (sobre todo as imaxes) desta mostra memorable.

Etiquetas: Academia_Galega, Galicia

Océano Sobral

Antón Sobral é o noso vixía do mar. Moi poucos pintores posúen a precisión da súa mirada sobre o horizonte mariño, apenas unha liña finxida onde as xerfas das ondas debuxan o seu antollo océanos. Nas súas mariñas sen referencias non hai nostalxia nin dramatismo por que as ardentías arrecenden o sabor salgado das gamas dos azuis. Volve a pintura de tenra fondura, a comuñón do ser humano co seu amigo o mar.

Etiquetas: Antón_Sobral, Pintura

Feliz 2007!

Súmome a estes fermosos parabéns (Vía Manolo Gago).

A pesar do mazazo que nos ten sobrecollidos, no vindeiro ano temos a obriga moral de confiar na esperanza e participar na difícil construción da paz. Os meus mellores desexos para todos e todas.

Galiza-Ecuador

Paga a pena este resumo de cinco minutos. Ademais dos goles e dunhas cantas boas xogadas, cómpre reparar no instante dos agarimos de Fernando a Arsenio.

Futbolistas emigrantes

O segundo encontro da selección foi, loxicamente, un chisco menos emotivo que o do debut do pasado ano, aínda que a nivel estritamente de xogo resultou moito máis rico e interesante. O combinado galego, a pesar de non poder contar con algunhas das súas estrelas (Oubiña, Aspas, Salgado ou Cabanas), empurrou cunha calidade e afouteza sorprendentes. Moi ben amparado dende a porta por un segurísimo Diego López e dende o medio da defensa por Rubén (o compostelán fixo un partido espectacular, tanto no corte como nos desprazamentos longos da pelota ao xeito inglés), durante a primeira parte o Mago Viqueira adonouse do medio do campo distribuíndo coa fineza dun artesán; mágoa que as oportunidades, que chegaron de varios centros de Trashorras, non puideran ser aproveitadas (indubidablemente, fáltanos remate). Na segunda, a pesar do gol ecuatoriano (o lanzamento da falta foi espléndido), a entrada do xove Jonathan Pereira (hoxe no Villareal, mais procedente da canteira viguesa do Santa Mariña de Cabral e do propio Celta) e de Diego Castro revolucionaron o partido coa súa capacidade de desborde e caneo. Froito dunha das súas sociedades chegou o merecido gol galego que restablecía o equilibrio dun encontro emocionante e intenso. Cando saímos de Riazor, a maioría dos seareiros non estabamos satisfeitos só polo feito de ter gozado e cantado no noso segundo amigable, se non, e isto é aínda máis importante, por ter comprobado sobre o terreo as moitas posibilidades que atesoura esta nova xeración de valiosos futbolistas galegos, a maior parte emigrantes. Que fan o Celta e o Depor que non tratan de reintegrar para o país a toda esta xente? Que lle ten que envexar Rubén a Tamas ou Jonathan Pereira a Núñez ou Nené? Acaso Viqueira non dirixiría con máis criterio e eficacia ca o están facendo os actuais medio centros do Deportivo? Mouriño e Lendoiro (ou os seus responsables técnicos) deberían tomar boa nota de todos estes nomes. Onte o fútbol –ese deporte que sempre semella representar máis que un xogo con pelota– amosouse, outra vez máis, como espello do imaxinario e do real da sociedade. Galicia segue a producir emigrantes.

Etiquetas: Fútbol, Selección_galega

Iniciativa Man de Camelle

Oportunísima a páxina de hoxe de La Voz de Galicia recordando o cuarto aniversario do falecemento de Man de Camelle. É inxustificable o esquezo por parte das institucións públicas galegas (dende a Consellaría de Cultura, a Deputación da Coruña ata o propio concello de Camariñas) dunha figura que simbolizou, como poucas, a comunión do home co mar e a coherencia radical dunha persoa coa súa conciencia. Poñer en valor o legado artístico do seu Museo, como reivindica Xoán Abeleira no seu libro e como esixen os milleiros de asinantes da Iniciativa Man de Camelle, é un acto de estrita xustiza e de autoestima da sociedade galega que se mobilizou contra o chapapote. Man merece non ser esquecido.

Etiquetas: Man, Galicia

O Vigo da movida

Os moitos que non puideron acompañar a Siniestro hoxe nos Salesianos poden consolarse con este vídeo sobre aquel Vigo da movida.

Etiquetas: Vigo

Balance dun ano cultural

Nestes derradeiros días do ano, os medios adoitan facer reportaxes de balance do ano. Esta tarde chamoume unha xornalista para solicitar a miña opinión sobre o balance cultural galego de 2006. Sinaleille como os tres feitos, para min, máis significativos do ano os seguintes: 1º, o fenómeno dos blogs e, en xeral, a expansión de Internet na nosa lingua (hoxe, por exemplo, Vieiros colga en portada o seu primeiro vídeo, anunciando os cambios e melloras que está preparando); 2º, a aparición de importantes novidades literarias, tanto de autores moi recoñecidos como de membros do que podemos chamar "Xeración agromante" (roubándolle o sintagma a Belén Regueira), feito que amosa que a literatura galega ten futuro de seu nas vindeiras décadas; 3º, a incipiente apertura da cultura galega ao mercado internacional, especialmente nos eidos da música e da literatura (tanto polo comezo dunha presenza normalizada de traducións como de autores e autoras galegos noutras linguas).
Interrogado sobre as exposicións máis salientables do ano contestei que foran varias as que me interesaran moito: a do centenario da RAG, a organizada pola Consellaría de Cultura con motivo do Ano da Memoria e Urbanitas do Marco.
Por último, expresei como o meu maior desexo para o vindeiro ano no eido cultural a posta en marcha da revolución lectora prevista tras a aprobación recente da Lei do Libro e da Lectura de Galicia.
Son consciente que quedaron foron moitas outras importantes cuestións desta ano cultural, dende a decisión anunciada hoxe sobre a Cidade da Cultura, pasando pola nosa indixencia bibliotecaria, ata as dificultades de consolidación da nosa industria cultural. Como é adoito preferín salientar nestas declaracións os feitos que entendo máis positivos (o que non quere dicir que non sexa consciente da existencia de moitas decepcións e insuficiencias no noso tecido cultural), quizais influído por aquilo que escribiu Borges: "a súa memoria era un precioso museo de literatura. Gostaba de gabar...". Hai tempo que optei por asumir este principio e compartir cos demais os goces que a literatura, a música ou as artes nos van proporcionando.

Actualización (31-12-2006): A reportaxe de Faro de Vigo.

Etiquetas: Cultura, Galicia

Universalista

Coñece alguén a este Universalista, un xenuíno cronner galego? Preséntase, tamén cos alcuños de Ferrolito ou, simplemente, ungallego (o seu tema "Christmas on Broadway" é, polo momento, o seu maior éxito en youtube, con máis dun milleiro de visionados nunha semana). Galicia paraíso friki!

20 anys de Bromera

Xa informamos do aniversario dos nosos amigos de Bromera. Este vídeo axudará a coñecelos mellor en Galicia.

La Favorita de Príncipe

Os vigueses queremos a rúa do Príncipe por que é a nosa rúa do paseo. Na miña casa, ao pé do Barrio do Cura, identificabámola coa propia cidade. “Imos pasear a Vigo”, diciamos cando baixabamos ao Príncipe. Cando neno devecía por correr diante dos escaparates das longas galerías de La Norma e Tobaris. Pasmaba diante da Papelería La Española. Gostaba entrar nas Galerías Durán, para ver as chilindradas de entroido da Libraría Barrientos e, de paso, botaba un ollo ao expositor do pintor Sanluís, no que lembro tamén tre visto algunha muller semiespida. Pasaba moi a modiño diante das Colonias, unha docería onde nunca entrabamos, e que tiña os escaparates cheos de botellas, para min, moi raras e de pratiños con piñóns, améndoas e outras galdrumadas. Non podía faltar no noso paseo entrar no escaparate de Moya, a xoguetería onde vendían os primeiros “scalestriks” que nunca tiven, nin parar diante do Sport, nin subir as escadas de Galerías Alfredo Romero, onde se mercaban os traxes de primeira comuñón, nin na xastrería Esmar, nin en Zapatos Chavalín, onde sabía que agasallaban os nenos coas pelotas gorila.

Onde si entrabamos moitas veces era en La Favorita no número 46. Sempre foi a miña tenda preferida no Príncipe. Todos os veráns iamos mercar aqueles “campings” azuis co piso de goma Pirelli, ou as “bambas” para facer ximnasia e xogar ao fútbol. Chistábame entrar pola porta da zapataría, pola rúa de Velázquez Moreno, para así poder axexar na ventá da perruquería de Allú, un dos maiores celtistas que coñecín de pequeno. Facía por demorarme nos escaparates e nas vitrinas exteriores, sempre rotuladas a man. Admiraba as vitrinas e os mostradores interiores da mercería, onde expoñían boinas Elósegui, enormes bragas de algodón, medias de cristal, ou os grosos carpíns para os mariñeiros. Engaiolábanme os armariños de bandexas dos carretes de fío de todas as cores de Fabra y Coats. Observaba os centos de caixiñas, perfectamente identificadas, de onde as dependentas, vestidas coa súa bata azul, sacaban botóns, puntillas, fitas, gomas, corchetes, pedraría ou os fíos de perlé de Áncora que mercaba a miña avoa para ganchillar os panos que logo inzaban a casa enteira. La Favorita sempre chea de mulleres bulindo na cola, diante dos mostradores de madeira, unha e outra vez fregada e refregada.

La Favorita era, naturalmente, para min, a de Don Juan. Un señor pequenote, vestido adoito cunha elegante cazadora de napa e agochado tras os seus lentes diminutas na súa pequena oficina acristalada. Don Juan e Tito, o seu socio, mantiveron La Favorita como un clásico da rúa do Príncipe ata hai apenas uns anos. Foron fieis ao espírito fundacional dun establecemento que fundado polos seu pais, chegados de Cataliña, perviviu durante case un século nun dos lugares máis emblemáticos da cidade.
Hoxe na rúa do Príncipe xa non hai fotógrafos de rúa, nin vendedores de parisién, nin libraría ningunha. Apenas unhas cantas xoeirías das de toda a vida, como a de Rainiero Fernández, o grande fotógrafo afeccionado, e un par de zapatarías resisten o empuxe da nova economía global, que no terreo do comercio impoñen as franquicias e tendas das grandes cadeas. De todo aquilo quédanos a memoria da infancia e as fotografías que o noso amigo Manolo Vicente, sempre tan previsor, fixo uns días antes que pechara para sempre La Favorita de Príncipe.

(Unha primeira versión deste texto inaugurou a miña sección "Campo de Granada" de Faro de Vigo, o 22 de agosto de 1999. Publícoo, de novo, lixeiramente actualizado, xa que como pediu unha boa amiga, saudosa dos nosos anos yeyés.)

Etiquetas: Vigo, Rúa_Príncipe

Brétemas temáticas

A nova versión de blogger permitiume ir organizando as anotacións do blog de dous anos. O traballo non está rematado, mais creo que xa se pode ir navegando polos marcadores temáticos máis recentes (situados no blogr roller e ordenados alfabeticamente) e descubrir algunha interesante que puido ir quedando esquecida. Facendo o traballo comprobei, outra vez máis, o valor que o blog ten como arquivo dixital. Tentarei ir afinando todo o que poida a clasificación.

Cos meus mellores desexos nesta noite saudosa para os lectores e lectoras sempre tan xenerosos comigo. Con todos os abrazos.

Himno polémico

Inevitablemente, no artigo da semana propoño unha reflexión sobre a polémica interpretación do himno galego nos actos de conmemoración do vinte e cinco aniversario do Parlamento. Adianto que non comparto a iniciativa unilateral da presidenta (non era para min nin o lugar nin o momento nin a circuntancia axeitada para esta fusión) nin tampouco os termos que emprega para criticala o voceiro do BNG (o flamenco, ou calquera outra expresión da música popular, non pode ser considerado nunca como un ataque a nosa cultura). Unha mágoa.

Etiquetas: Artigos, Galicia

Volve Richard Sennett

Coincido con Juan en que Richard Sennet, Zygmunt Bauman e Ulrich Beck son os tres sociólogos claves na análise da sociedade postmoderna. Dos tres a obra que mellor coñezo é a de Sennett, que sigo dende a publicación das traducións en español de La corrosión del carácter e El respeto. Acabo de rematar a lectura a súa máis recente entrega La cultura del nuevo capitalismo, un libro no que sintetiza a súa análise sobre a cultura do traballo no que el denomina "a era da fragmentación".
Para o pensador social norteamericano os traballadores estamos sometidos a unha inevitable corrosión do carácter provocada pola agresiva cultura relacional do que el chama "capitalismo impaciente". Vivimos nunha era da fragmentación, onde cada individuo debe encarar o reto de definirse a través de constantes mutacións profesionais en ausencia de institucións capaces de dar sentido á vida (o que podemos definir como "precarización" da empresa por medio da externalización dos seus servizos). Reto ao que habería que engadir outro non menos complexo, o de dar a talla na chamada "sociedade das habilidades" na que o talento xa non se valora e as competencias do individuo quedan axiña obsoletas (o que supón a dificultade ou a imposibilidade de facer planos a longo prazo, a presenza do fantasma da inutilidade dos mozos ben preparados como outro paradigma da fragmentación). Retos, os anteriores, ao que habería que sumar o da necesidade de buscar un lugar dende o que sexa posible manter vencellos co pasado que sexan capaces de explicar argumentos de vida que cadaquén debe ir tecendo (que remiten aos fenómenos da "soidade acompañada" ou da desigualdade cada vez máis vencellada cos fenómenos do aillamento).
Este novo libro de Sennett, para min moito máis claro que os dous anteriores, constitúe dende unha perspectiva moral un alegato contra a "cultura da superficialidade" na que o consumismo desaforado (Viva o o Nadal!) substitúe á politica e os apaños e a solidariedade familiar ás medidas sociais. Sennett remata o seu ensaio reivindicando unha nova cultura do traballo ancorada en tres grandes valores, que considera decisivos:
–O relato: procurar o sentido de conexión narrativa no traballo, atopar o argumento ou sentido do que facemos. Sennett apunta como iniciativas innovadores deste esforzo as realizadas nos Estados Unidos e na Gran Bretaña para dar forma ás "institucións paralelas" que tratan de facilitar aos traballadores a continuidade e a sostibilidade ausentes nas organizacións flexibles e a curto prazo, as experiencias de "emprego compartido" e as de "ingreso básico".
–A utilidade: procurando, sobe todo nos servizos públicos, un recoñecemento socialmente inclusivo de todo tipo de traballos.
–O espírito artesán: definido como "o desexo no traballo de facer ben algo polo simple feito de facelo ben."
Un libro de referencia, a contracorrente, que nos interroga continuamente e que axuda a mellor entender o noso tempo presente. Recoméndoo.

Etiquetas: Richard_Sennett, Era_fragmentación, Anagrama

Premios Xerais 2007

Hoxe subimos as bases dos Premios Xerais 2007. O prazo de admisión de orixinais remata o 10 de abril de 2007 e o fallo darase coñecer o sábado 9 de xuño.

Etiquetas: Premios_Xerais

Nace a Diciopedia do século XXI

Os meus parabéns aos colegas de Galaxia, Cumio e Ediciós do Castro que se uniron para acometer conxuntamente dende a iniciativa privada o importante proxecto da Diciopedia do século XXI.

Etiquetas: Diciopea

Campo do Fragoso XXIX

O INSTANTE DECISIVO
Esta tempada un extraño trasno debe habitar na estragada lameira de Balaídos trabando as botas dos dianteiros celestes e impedindo que se produzan eses instantes decisivos, eses alustros de duración apenas perceptible para os seareiros, que permiten a aparición da fantasía irrepetible do gol. Onte, o Celta volveu poñer sobre o terreo todos os ingredientes necesarios para que algún deses momentos máxicos aparecesen: a intención atacante, a intensidade defensiva, o manexo con sentido da pelota, o despregue en velocidade polas bandas, o toque preciso nos desprazamentos, a cooperación no contragolpe… A pesar de manexar con soltura todos estes conceptos do fútbol gañador, mesmo a pesar do conformismo do actual pechacancelas da liga, o conxunto galego volveu naufragar na casa por que foi incapaz de concretar as súas múltiples oportunidades nos instantes decisivos: un pexegazo moi ben intencionado de Jorge Larena á trabe, un punteirazo ao pao do sempre batallador Baiano ou as diversas melés a porta baleira que os dianteiros celestes non souberon resolver. Durante moitos minutos do partido, cun dominio tan apabullante, con ocasións tan claras e realizando un xogo combinativo moi aceptable, parecía imposible que os celestes non acadasen, por fin, a vitoria diante dos seus afeccionados. Porén, por mor da teimosa presenza do trasno da imprecisión nos instantes decisivos o gol non só non apareceu se non que volveu asomar a temible sombra da derrota. Cando avanzada a segunda parte o Celta comezou a decaer fisicamente, tras tres encontros nunha semana, afortunadamente os de Lotina careceron da convicción suficiente para levarse o encontro nun dos seus contragolpes. Para os dous conxuntos estivo claro que no fútbol, como na vida, non se pode gañar se non se aproveitan eses poucos instantes decisivos.

Etiquetas:Fútbol, Celta

Segundo Congresso de Editores

Aquí poden lerse todos os relatorios presentados no pasado Segundo Congresso de Editores. Moi interesante para coñecer o estado da edición e as preocupacións dos nosos irmáns portugueses.
Etiquetas: Congreso_Editores, Portugal

Isaac e a memoria

Xa comentei que a intervención de Fran Alonso sobre Isaac Díaz Pardo foi moi brillante. No Cabrafanada pode lerse un anaco.

Etiquetas: Cabrafanada, Díaz_Pardo, Eventos, Noite_da_edición_2006, AGE

Feismo? Destruír un país

Un dos libros dos que máis gustei este ano é Feismo? Destruír un país de Difusora de Letras, Artes e Ideas. Esta edición soberbia e fermosa (oitocentas fotografías), como é adoito en todas as obras da editora de Xavier Paz, propón unha reflexión sobre o feismo (a destrución do territorio humanizado) como fenómeno multipolar. Este libro magnífico e moi traballado (froito dun foro transversal sobre a cuestión, no que participaron case unha vintena de especialistas) amosa que aínda é posible o papel cívico e creador do editor. A edición concibida como conversa coa nosa contemporaneidade. A edición ao servizo dunha reflexión colectiva dun país que nega a resignarse na diletancia de comprobar como se vai estragando diante dos nosos ollos. Os meus parabéns máis entusiastas para o equipo de Difusora de Letras por esta marabilla. Recoméndoo vivamente.

Etiquetas: Arquitectura, Galicia, Difusora_de_Letras

Botábase en falla

Este foi o primeiro anuncio en televisión dun libro galego. Emitiuse xustamente hai vinte anos, no nadal de 1986, con motivo da campaña de lanzamento da primeira edición do Diccionario Xerais da Lingua. Luís Mariño, o inesquecible editor e director entón da editorial, encargoullo á prestixiosa axencia Contrapunto. Emitiuse nas desconexións publicitarias de TVE e na TVG (que apenas contaba daquela cun ano de existencia). Recuperar hoxe este anuncio constitúe un necesario exercicio para coñecer a memoria da edición moderna en Galicia.

Etiquetas: Anuncios, Xerais, Libros, Galicia

Noite da edición de Galicia 2006

A segunda Noite da edición de Galicia, celebrada onte en Pontevedra, non se centrou só na entrega dos Premios da edición 2006. Serviu , ademais, para homenaxear a Sabino Torres e Isaac Díaz Pardo, os dous editores galegos máis veteranos (moi brillantes foron as laudatios, tanto a de Víctor F. Freixanes ao creador da colección "Benito Soto", como a de Fran Alonso ao impulsor de Sargadelos e Edicións do Castro) e para dar a coñecer a opinión do gremio sobre o estado actual e os retos de futuro do sector.

O discurso de peche de Alfonso García Sanmartín, o actual presidente da AGE, foi unha peza oratoria espléndida, tan rotunda como chea de matices, que recolle como anel as preocupacións do sector tras a aprobación esta semana no Parlamento galego da Lei do libro e da lectura de Galicia. Recollo, polo que entendo gran interese e por non ter atopado apenas referencias nos medios impresos, boa parte dos contidos desta importante intervención:

O presidente dos editores galegos comezou salientando a satisfacción dos editores galegos pola recente aprobación por unanimidade dos grupos políticos da “Lei do libro e a lectura”. “Desde aquí os nosos parabéns á señora conselleira e a toda a clase política galega, o noso agradecemento por contar co sector na redacción da mesma e parabéns, de xeito especial, por conseguir a súa aprobación por unanimidade. Unanimidade que entendemos como firme decisión de apostar definitivamente polo sector. Unanimidade que compromete a palabra de toda a clase política, máis aló dos avatares que a loita de partidos nos poida deparar”.

A continuación sinalou que “non é momento de facer unha análise polo miúdo do texto da Lei, pero permítanseme salientar algúns aspectos que considero especialmente significativos: recoñécese o libro como elemento identificador de Galicia. Afírmase, en función disto, o carácter estratéxico e prioritario do sector do libro pola súa importancia cultural, social e económica e como instrumento de normalización lingüística; como garante do dereito á creación, á promoción e á divulgación da cultura, a historia e a lingua de Galicia. Recóllense tamén medidas encamiñadas á renovación tecnolóxica e á modernización da industria do libro e das estruturas de distribución. Iso define o novo reto: libro igual a cultura, normalización, industria, comercio, renovación tecnolóxica; libro igual a ben social e dereito cultural de todos os galegos e galegas”.

Continuou o presidente dos editores galegos salientado que o “libro é unha obriga na acción de goberno; libro que transcende o ámbito da acción cultural e educativa e implica transversalmente o resto do goberno: Innovación e Industria, Comercio, Mercado exterior, Benestar social, Normalización... Estamos seguros de que a Consellería de Cultura saberá liderar de forma efectiva o novo marco que a Lei nos ofrece. O sector está ilusionado en que se consiga. Seguro que no encontro do vindeiro ano estaremos xa celebrando unha nova situación”.

As palabras do presidente da AGE abordaron tamén os retos que ten por diante o sector editorial galego: “Ninguén pode poñer en dúbida que as editoriais galegas nacen fundamentalmente como compromiso coa lingua e a cultura galegas, nacen coa conciencia clara de contribuír a facer país. Pero somos xa un sector maduro e asumimos conscientemente o reto de avanzar na mellora e na modernización das nosas estruturas, na diversificación das nosas liñas editoriais, na busca de novos mercados, na edición en novos soportes... En resumo, no fortalecemento das nosas estruturas empresariais. Esa é a nosa mellor garantía de futuro e este é o noso gran compromiso e empeño. Unha sociedade incapaz de soster unha industria cultural é unha sociedade inmatura, non-desenvolvida. Un país incapaz de soster unha industria cultural é un país en perigo, un país sen futuro. Un sector que non acolla a modernización e a profesionalización como paisaxe vital é un sector ameazado, un sector en situación terminal. Velaí o gran reto e velaí o noso empeño, o noso compromiso de colaboración aberta e leal con toda acción institucional. Saberemos defender os intereses do sector e contribuír a buscar solucións para os problemas e posibles desencontros que se poidan producir. Somos conscientes de que do diálogo nace a luz, de que exercendo a crítica, como xuízo e proposta construtiva, estamos colaborando de forma efectiva a crear país”.

Alfonso García non dubidou en expresar as inquedanzas que magoan ao sector: “Hai, nestes momentos, un tema que preocupa especialmente o sector do libro. O modelo de préstamo como sucedáneo da gratuidade. Reiteramos o noso apoio á gratuidade, pero solicitamos o empeño do goberno actual na análise e no estudo das graves consecuencias que o modelo comporta para a totalidade do sector e para o propio sistema educativo. O préstamo é, ao noso ver, un regalo enganoso que se lle fai á sociedade galega. As consecuencias veranse a medio prazo.A decisión que no seu día tomou o PP foi precipitada e electoralista. O tempo dirá se seguirá a pasar factura”.

O presidente da AGE rematou a súa intervención pedindo “unha acción de goberno consecuente e harmónica. Falar de normalización lingüística na escola, de galescolas, do libro como sector estratéxico, propoñer no horizonte unha Galicia inserida na sociedade da información e do coñecemento e ofrecer o libro escolar en préstamo son accións que non se sosteñen. Para demostralo, ofreceremos os datos que se desprendan do Estudo de viabilidade do sector do libro en función do modelo de préstamo. Desde aquí, o noso agradecemento a Cedro, a ANELE, e ao Gremio Nacional de Editores; sen a súa colaboración e axuda económica non sería posible realizalo. Seguro que os resultados serán útiles para que todos tomemos os camiños axeitados e tendo como horizonte o mellor servizo á sociedade galega”.

Actualización (19-12-2006): Nota de prensa da AGE sobre o evento.

Etiquetas: Noite_da_edición_2006, AGE, Eventos, Galicia

Resplandor no abismo

No artigo da semana recollo parte da intervención que lin nos diversos actos de presentación da agora premiada novela de Rivas.

Etiquetas: Artigos, Narrativa, Rivas, Os_libros_arden_mal

Xosé L. Méndez Ferrín, solidariedade traballadores de Astano (1985)

As marabillas de you tube permiten acceder á memoria próxima. Eis os documentos audiovisuais recuperados por Calidonia do festival musical e literario en apoio aos traballadores de Astano, celebrado no pavillón da Malata de Ferrol o 10 de febreiro de 1985. Ademais deste discurso de Ferrín e do recitado de Rivas, poden visionarse as intervencións de escritores como Manuel María, Pepe Cáccamo, Darío Xohán Cabana, Xosé Manuel Beiras, entre outros. Sería interesante ir subindo outros materiais gravados, semellantes ao que comentamos, que permitirían comprender de ónde vimos.

Manuel Rivas, solidariedade traballadores de Astano (1985)

Os anuncios

Estamos moi agradecidos polo interese que suscitou a aparición dos dous anuncios. Constitúen unha iniciativa modesta, para nós un ensaio, coa intención de atopar vieiros estables para aumentar a visibilidade do libro na televisión. Deseñamos unha pequena campaña de dúas semanas (do 11 ao 24 de decembro) nas que aparecerán acompañando a algúns espazos da programación cultural da TVG (Cifras e letras, Libro aberto, Miraxes e Libro de familia). Foron producidos por Lúa films, empresa que se ocupou, tamén, dos aspectos creativos.
Estes dous espazos, os primeiros que anuncian a aparición de dúas novelas galegas, non son, porén, os primeiros dun libro galego en televisión. Hai xustamente vinte anos foi tamén Xerais a primeira empresa que empregou este medio para anunciar a aparición do Diccionario Xerais da Lingua, un feito, daquela, si verdadeiramente histórico. Somos conscientes da utilidade dos medios audiovisuais para a promoción do libro. O vindeiro ano pretendemos profundizar e mellorar, canto sexa posible, nese vieiro.

Etiquetas: Anuncios_Libros, Xerais, TVG

Os libros arden mal

Home sen nome

Marilar Aleixandre gañadora do V Premio de Poesía Caixanova-Pen Club

Beizóns, Marilar!

Etiquetas: Marilar_Aleixandre, Poesía, Premios

Campo do Fragoso XXVIII

DESENCONTRO
A afección ten razóns para estar descontenta co Celta desta tempada. Os magníficos resultados e a consistencia do equipo fóra da casa (un dos mellores conxuntos como visitante) non se corresponden nin cos seus raquíticos resultados (apenas cinco puntos de vinte un posibles) nin coa intermitencia do seu xogo nos encontros de Balaídos. Esta comprensible decepción dunha bancada moi esixente, ansiosa de velo xogar na casa coa consistencia que amosa nos partidos televisados, estase traducindo nunha severísima como, para min, inxusta relación cos xogadores e, especialmente, co seu adestrador. Balaídos converteuse así para os celestes nun inferno máis que no escenario para sentirse agarimados e protexidos polos seus máis incondicionais siareiros. Onte volveu aparecer este desencontro nun partido intenso (o máis fermoso desta liga), desputado por dous conxuntos que quixeron a pelota e que estragaron moitas oportunidades claras en ambas as dúas portas. A primeira parte foi, sen dúbida, para os galegos mercede ao control do mediocampo, onde moito mandaron Iriney (secou ao perigoso Riquelme) e Oubiña, e a unha banda dereita onde Ángel e Gustavo desbordaron canto quixeron. Na segunda mudaron as tornas, o Villarreal gañou o control do xogo, o que non impediu que os célticos tivesen tres grandes oportunidades nas botas dun actívismo e sacrificado Baiano. Noutro contexto, este xogo perigoso e a vontade de vitoria do Celta, a pesar do empate, abondarían para deixar máis que satisfeita á bancada; mais sometidos a esta presión, o encontro rematou de forma moi tensa con apupos a Fernando Vázquez por mor do cambio de Baiano, solicitado previamente polo dianteiro (un malentendido). A reconciliación do equipo coa bancada é urxente se queremos acabar con este perigoso desencontro.

Etiquetas: Fútbol, Celta

Palabras contadas

A vindeira semana comezarán as presentacións (onde haberá moitas sorpresas) por diversos bares do país do novo libro de Camilo Franco, Palabras contadas. O libro inclúe máis dun cento de microrrelatos, outros trinta argumentos de novela, ademais de cinco relatos algo máis extensos, a xeito de bises. Aproveitando a funcionalidade da literatura breve Camilo aborda, con grandes doses de humor e ironía, non exentas de melancolía, os temas e os xéneros máis característicos da narración: o amor, a morte, a dor ou a alegría. Palabras contadas deu pé á próxima exposición homónima da Fundación Luís Seoane, organizada dentro do Proxecto-Edición, que tenta aproveitar dúas posibilidades que quizais non se deron antes na historia da narración. Recomendo a entrevista co autor que aparece hoxe na Voz.

Etiquetas: Camilo_Franco, Narrativa, Xerais, Entrevistas

A hora de Galicia

No artigo da semana propoño unha reflexión sobre o axuste da hora de Galicia. A verdade é que ben diferente á do editorial de hoxe do propio Faro.

Etiquetas: Artigos, Hora, Galicia, BNG

Memoria do 36

Os meus compañeiros Antón Costa e Xosé Manuel Malheiro prepararon un interesante número do Vieiros na escola sobre a morte, depuración e exilio do profesorado de Galicia provocados polo Franquismo. Moi recomendable, tanto dende o punto de vista didáctico como da información e enlaces actualizados que achega sobre a cuestión.

Etiquetas: República, Educación, Vieiros_na_escola

Jerome Murat

Espectacular (dura oito minutos, paga a pena)!

Etiquetas: Jerome_Murat . Pantomima

A morriña no blogomillo

Todos os xornais van facendo a súa "reportaxe de cota" sobre a situación dos blogs en galego. Desta volta tocoulle á edición galega de El Pais, que hoxe fai balance dos tres anos de existencia das bitácoras en galego. Coa excepción da previsión de que o número de blogs en galego chegará na primavera vindeira aos catro mil, moi escasas son as novidades dunha análise tinguida de bastantes tópicos e da inevitable atmosfera de morriña daquel tempo heroico, cando os blogueiros pioneiros en galego ateigaban o reservado dunha cafetaría.
Aborrezo a nostalxia polo tempo pasado, unha actitude xeralmente paralizante e moi pouco eficaz para construír un futuro incerto. Tecer e ganduxar a rede de blogs galegos como se ten feito, en apenas tres anos, é un éxito colectivo que nos debería de encher de orgullo a todos os que participamos dunha ou doutra maneira neste patchwork. No entanto, proporcionar consistencia e maior participación ás pequenas comunidades temáticas transversais (blogs políticos, culturais, gastronómicos, científicos...) ou aos grandes puntos de encontro son novas e moi produtivas tendencias no blogomillo –a pesar de que como fenómeno morreu e debemos aceptalo, "blogomillo" continúa sendo un termo eficaz para referirse aos blogs publicados en galego– que deberían constituír o eixo das nosas preocupacións moito máis que esa paralizante morriña sobre un tempo pasado que nunca máis se vai repetir.
O crecemento imparable do blogomillo e a modificación vertixinosa do propio soporte (cando morrerá, tamén, a escrita blog tal como hoxe a coñecemos?) son circunstancias que requiren novos tipos de análise e reflexión menos complacientes que as empregadas ata agora. Creo que chegou o momento de que todos os blogueiros galegos interesados nos xuntemos, ao xeito dun Primeiro Congreso dos Blogs en galego, para analizar e reflexionar devagariño de ónde vimos, ónde estamos, cara ónde queremos e podemos ir co noso blogomillo. Ademais, teriamos a oportunidade de compartir cervexas e longos parrafeos entre tanta boa xente.

Etiquetas: Blogs, Galicia

Premios da Edición 2006

O sábado 16 de decembro, no Salón Noble do Liceo Casino de Pontevedra, celebrarase a Noite da Edición 2006, na que se entregarán os Premios da Edición 2006 da AGE. Neste festa gremial dos editores galegos, Sabino Torres Ferrer (o máis veterano dos editores galegos en activo, responsable de Hipocampo Amigo e fundador da colección de poesía Benito Soto) recibirá o Premio á edición histórica galega e Isaac Díaz Pardo será nomeado presidente de Honra da AGE. Os finalistas dos Premios da Edición 2006, despois da presentación de candidaturas e primeira votación entre as empresas da AGE, son os seguintes:

• Premio Ánxel Casal ao Libro de 2006: Feismo. Destruír un país. A fin do territorio humanizado de Antón Baamonde e outros (DIFUSORA DE LETRAS); O bosque dos raposos aforcados de Aro Paasilina (RINOCERONTE); O suxeito postmoderno de Rebeca Baceiredo (GALAXIA); Os libros arden mal de Manuel Rivas (XERAIS) e Terra e nostalxia. Galicia rural de Gwendolyn Luo (BAÍA).
• Premio Lois Tobío ao Libro traducido de 2006: A posibilidade dunha illa de Michael Houellebecq, tradución de Isabel García Fernández (RINOCERONTE); Arthur e George de Julian Barnes, tradución de Xesús Fraga (RINOCERONTE); As aventuras de Pinocho de Carlo Collodi (KALANDRAKA) e Don Xoán (Contado por si mesmo) de Peter Handke, tradución de Luís Fernández Rodríguez (SOTELO BLANCO).
• Premio Isaac Díaz Pardo ao libro ilustrado de 2006: A banda de Vilacendoi de Xulio Gayoso (KALANDRAKA); A lingua das bolboretas de Manuel Rivas, ilustrado por Miguelanxo Prado (GALAXIA); Arquitectura popular de Galicia de Pedro de Llano, fotografías de Juán Rodríguez e debuxos de Alfonso Salgado (XERAIS); Carrilanos de Rafael Cid (XERAIS); Cogumelos de Galicia de Carlos Silvar, Marisa Castro e V. L. Román (A NOSA TERRA); O pirata metepata de Toño Núñez (BAÍA) e Smara de Paula Carballeira, ilustrado por Carole Hénaff (KALANDRAKA).
• Premio Xosé Neira Vilas ao libro infantil e xuvenil de 2006: A sombra descalza de An Alfaya (XERAIS); Corre, corre, cabaciña de Eva Mejuto (OQO); Corredores de sombra de Agustín Fernández Paz (XERAIS) e Sari, soñador de mares de Marcos S. Calveiro (TAMBRE).
• Premio Francisco Fernández del Riego á cooperación no labor editorial 2006: Biblos; Programa Libro aberto de TVG e Salón do Libro Infantil e Xuvenil de Pontevedra.
• Premio Xosé María Álvarez Blázquez ao autor de 2006: Área de Terminoloxía do Servizo de Normalización Lingüística da USC; Manuel Rivas e Teresa Moure.

Etiquetas: Premios_Edición_2006, AGE

Durango 2006

Hoxe comeza a Feira do Libro e do Disco en éuscaro que, dende hai corenta e un anos, se celebra de forma ininterrumpida en Durango. Este evento é un modelo moi interesante para o sector da industria cultural en Galicia e do que temos moito que aprender. Nesta edición desprazouse a Durango unha pequena delegación da AGE co obxecto de tomar boa nota das súas características de cara á celebración do primeiro Culturgal (Feira do Libro e da Industria Cultural Galega) en 2007. O programa de actividades de Durango 2006 é moi amplo, centrándose no tema das viaxes.

Etiquetas: Durango_2006

Vidas exemplares no Bar Plaza

Magnífica foi onte a presentación de Vidas exemplares de Uxía Casal no centenario Bar Plaza de Ribeira. Numerosísimos amigos e amigas ateigaron o Ateneo Valle Inclán que con este acto iniciaba a súas actividades. Coñecín a Paleón e Tucho (entusiasmados os dous pola novela de Ameixeiras) e parolei un bo pedazo con Santi Páramo e Aida (dous compañeiros da facultade cos que non me atopaba dende hai vinte e cinco anos; vaia recorte da ediciónde compostelana de La Voz de Galicia de febreiro de 1981, de onte a hoxe!) e co ex-deputado Santos Oujo, entre moitos outros. Outra volta volvín apreciar o interese que as presentacións de libros poden ter para animar á lectura e tecer comunidade.

Na súa intervención Uxía Casal sinalou que nestes relatos pretendeu partir de situacións cotiáns para explorar a crueldade do mundo e propoñer a fantasía como unha realidade paralela. Suxerir e desacougar ao lector, creando atmosferas envolventes cun final inesperado, que revolcase ao relato, foron outras das súas pretensións. Uxía defendeu unha prosa inzada de musicalidade artellada sobre a economía de medios e a precisión lingüística (rememorando a cita de Patricia Highsmith: "todo o que sexa superfluo nun texto, sobra"). A pesar do ballón e do estado calamitoso da Vía do Barbanza volvemos para Sal máis contentos cun cuco.

Etiquetas: Uxía_Casal, Ribeira, Presentacións, Xerais

De biblioteca universitaria a CRAI

A presentación que Ana Bande preparou para o IIIº Simposio O Libro e a Lectura permite comprender cómo é posible transformar unha biblioteca universitaria nun Centro de Recursos para a Aprendizaxe e a Investigación (CRAI). Moi interesante.

Etiquetas: Bibliotecas

Sete saias

Gústame este vídeo, a estrea de Sete saias.

LV, xornal gratuito en galego

A aparición de LV, o primeiro xornal gratuito en galego, promovido polo grupo de comunicación artellado arredor de El Progreso, é unha sorpresa mercedora do noso maior entusiasmo. Cunha tirada de 50.000 exemplares, LV, con sede en Santiago, será distribuído de luns a venres nas sete grandes cidades galegas.
A aparición da prensa analóxica gratuita é unha das novidades máis significativas do xornalismo actual, mais aínda cando a súa aceptación polos lectores novos semella unha tendencia de éxito rotundo en todos os países. Está claro que, ao abeiro do cambio político, algo por fin se está movendo nos medios en Galicia. Agardamos a data de saída do primeiro número, que suporá o feito histórico de contar xa con dous diarios en galego.

Actualización (o4-12-2006): interesante anotación sobre LV de Juan Varela.

Etiquetas: LV, Prensa, Galicia

BNG: o valor da unidade e o pluralismo

A primeira reflexión urxente sobre o resultado da Asemblea do BNG, especialmente no que atinxe á composición do Consello Nacional e da Executiva, é que a organización política nacionalista sae moi reforzada polo valor que lle proporcionan a unidade e a asunción democrática do pluralismo. Esta apertura dunha nova etapa dun BNG de todos é unha moi boa noticia, como o son, tamén, a volta á dirección nacionalista de Xosé Manuel Beiras e o feito que nesta Executiva, por vez primeira na historia dunha organización política en Galicia, exista unha maioría de mulleres (8 sobre 15 membros).
Con este resultado o éxito da Asemblea do BNG é indubidable, como o persoal de Anxo Quintana (que conseguiu artellar unha executiva de consenso, moi renovada) e o dos tres grupos críticos (Encontro Irmandiño, Pola Base e Alternativa) que conseguiron unha presenza significativa nos órganos de dirección. O BNG sae da Asemblea en moito mellores condicións que entrou para encarar con maior fortaleza a súa necesaria remontada electoral. Velaí o valor da unidade e o pluralismo, valores que a cidadanía adoita saber recoñecer nas organizacións políticas.

Etiquetas: BNG

BNG: 32 voces

O máis intelixente do que lin sobre a primeira xornada da Asemblea do BNG é a reflexión de Manuel M. Barreiro. O analista político máis lúcido co que hoxe contamos acerta de cheo cando diagnostica que os problemas actuais do BNG van moito máis alá das mudanzas que se poidan introducir no seu modelo organizativo. A renovación da proposta programática (tanto estratéxica como sectorial) e a súa capacidade de establecer un dialogo participativo e desprexuizado coa sociedade civil (en primeiro termo co electorado nacionalista que non milita no BNG) serían dúas das condicións para evitar o previsible declive electoral ao que, a pesar da acción de goberno, está abocada a organización de Quintana e Francisco Rodríguez. Fálase deses temas nesta Asemblea?

Etiquetas: BNG

Uso educativo dos blogs

Esta presentación de Tiscar sobre o uso educativo dos blogs é modélica, tanto pola claridade na presentación e estruturación das ideas como no formato. Non coñecía o slideshare que permite subir presentacións unha utilidade interesantísima). Beizóns, Tiscar.

Etiquetas:Blogs, Educación

Encrucillada

Hoxe participo, xunto con Suso Iglesias, nun debate sobre o futuro da cultura e os medios de comunicación en Galicia, dentro dun ciclo organizado polo Ateneo de Pontevedra sobre prospectiva. Será unha boa oportunidade para volver reflexionar sobre a encrucillada histórica na que estamos. O miolo da miña intervención xirará arredor das seguintes cuestións:

• Estamos nunha encrucillada histórica decisiva: Cando comezabamos a albiscar moi tímidos síntomas de normalización da industria cultural en galego, volvemos estar nunha nova encrucillada histórica decisiva: a posibilidade de que a cultura textual en lingua galega poida facer fronte ou non aos retos que nos propón a literacidade electrónica, a nova forma de entender a lectura e a escritura na sociedade da información e do coñecemento. Encrucillada que require solucionar, entre outros, tres grandes dilemas:
  Primeiro: o da nosa capacidade para superar colectivamente a actual fenda dixital que sufrimos, tanto a nivel de infraestruturas, de formación de usuarios como de presenza na sociedade da textualidade electrónica. Esta é para min unha das cuestión centrais para o futuro de todas as nosas industrias culturais. Se superamos esa fenda poderemos asumir que as posibilidades técnicas son novas posibilidades creativas e que vivimos inmersos nun novo paradigma da comunicación cultural: a da existencia dunha nova textualidade dixital que, moito máis alá do soporte que agora coñecemos e en transformación vertixinosa, vai supor a creación de novos xéneros de creación e acceso ao coñecemento, caracterizados pola súa multimodalidade e o seu plurilingüismo.
  Segundo: o da nosa vontade para desenvolver un novo modelo de comunicación lingüística, onde o galego sexa a lingua vehicular e de instalación da maior parte dunha poboación xa plurilingüe. O futuro do galego neste modelo, como primeiro eixo identitario e canle da creación cultural, e o seu futuro dentro da sociedade, van determinar en boa medida as posibilidades de desenvolvemento das industrias culturais en Galicia. Razón pola que entendo decisiva asegurar a presenza do galego como lingua vehicular da nova comunicación dixital. Todos os esforzos que fagamos, unindo o uso do galego á innovación tecnolóxica, serán escasos para gañar esta batalla decisiva.
  Terceiro: o do papel dos poderes públicos galegos con respecto ás cuestións da cultura e educación. Razón, tamén, pola que o papel que poidan xogar apoiando aos emprendedores das industrias culturais en galego, vai determinar en boa medida as posibilidades de éxito. E non me estou referindo a reivindicar, outra vez, unha cultura alicerzada nas subvencións públicas, nin moito menos (as industriais culturais han poder defender a viabilidade dos seus proxectos no mercado), senón cómo e ónde se van destinar os fondos públicos (escasos na era da fragmentación globalizada) destinados á fomentar o acceso aos produtos culturais como parte da calidade de vida da cidadanía.
  Aí temos, como auténtica espada de Damocles, o megalómano proxecto da chamada, ata agora, Cidade de Cultura, como gran condicionante que, de non ser reconducida con intelixencia e austeridade, ademais de procurar financiamento privado, pode ser un lastre, como xa estamos padecendo este ano e o vindeiro que impida saír da encrucillada. Cos orzamentos da Consellaría de Cultura de 2007 na man é moi difícil xustificar que se invistan sesenta millóns de euros nese edificio e se dediquen cantidades ben modestas duns poucos millóns de euros para toda política do libro e da lectura. Un tema moi difícil, si.

Resumindo: incorporarse ao paradigma da comunicación cultural electrónica, asegurar a presenza da lingua galega nese novo modelo de comunicación plurilingüe e deseñar políticas públicas que proporcionen posibilidades de acceso igualitario de todos os cidadáns aos bens e produtos culturais serían tres grandes retos aos que debemos enfrontarnos.

Actualización (03-12-2006): No artigo da semana amplío esta reflexión.

Etiquetas: Cultura , Galicia, Artigos