O Ourense de Marcos Valcárcel

No artigo da semana, a raíz dos actos de onte en Ourense, fixen unha pequena homenaxe a Marcos Valcárcel.

Todos con Marcos

Neste serán, antes da homenaxe, presentaremos Historia de Ourense, o libro máis recente de Marcos Valcárcel. Recomendo a magnífica reportaxe de Vieiros, as entrevistas de Soitu, La Región internacional e a anotación do propio Marcos no seu blog. Todos con Marcos.

Respecto para a nosa literatura

Na entrevista de Vieiros Rivas expresa hoxe con moita claridade unha preocupación que compartimos nestas brétemas sobre o enfoque actual da proxección da literatura galega. Esta frase é fulcral:

Creo que o máis importante segue sendo tratar con respecto á literatura no propio país. Sería irreal esperar que os franceses, ou os fineses, ou os norteamericanos desen un trato destacado ás nosas obras se estas obras non teñen ese trato no propio país. Esa é a mellor maneira de proxectar a nosa literatura no exterior.

Como ten, tamén, moita razón cando di:

Ti vas a Irlanda, ou a Islandia, e nos aeroporto xa podes atopar a súa literatura; aquí non sucede iso. En Galiza tampouco as obras galegas ocupan un lugar destacado nas bibliotecas, e nos medios de comunicación galegos a nosa literatura segue a ser algo exótico. Iso si, ás veces o coñecemento fóra dunha obra permite o seu redescubrimento no interior.

Se non pulamos con todas as nosas forzas pola saúde do noso mercado interior do libro (na calidade dos seus produtos e no seu atractivo para o público), se non coidamos con agarimo as nosas bibliotecas pública e librarías culturais, se non visibilizamos a nosa produción nos medios de comunicación galegos, de pouco servirá a voluntariosa presenza de editores, autores e políticos da cultura en feiras do libro internacionais. Estou con Rivas, non hai mellor proxección exterior para a literatura galega que as maiores doses de respecto e de autoestima que consigamos para ela no propio país.

Sesenta Aniversario da Declaración dos Dereitos Humanos

O vindeiro 10 de decembro celebrarase no Auditorio do Centro Cultural Caixanova un acto cívico, con motivo do sesenta aniversario da Declaración Universal dos Dereitos Humanos, no que se presentará o libro Educación e Paz III. Literatura Galega pola Paz, coordinado polo recentemente desaparecido Xesús R. Jares.

O acto, que será conducido por Manuel Romón, contará coa participación de Ánxela Bugallo (conselleira de Cultura e Deporte), Abel Caballero (alcalde de Vigo), Manuel Bragado (director de Xerais) e unha representación dos trinta narradores e poetas galegos que participan no volume de Literatura Galega pola Paz. Durante o acto dez alumnos e alumnas dos IES do Castro e de Teis de Vigo lerán o texto da Declaración e os profesores da Escola de Música Tradicional de Vigo, compoñentes da agrupación Son de seu, interpretarán diversas pezas. Este acto, ademais, constituirá a merecida e emotiva lembranza de Xesús R. Jares, fundador de Educadores pola Paz e promotor da triloxía Educación e Paz, editada por Xerais.

Este acto de conmemoración da Declaración Universal dos Dereitos Humanos e de presentación de Educación e Paz III. Literatura Galega pola Paz está organizado pola Concellería de Educación do Concello de Vigo, por Educadores pola Paz de Nova Escola Galega e por Xerais, contando coa colaboración da Consellaría de Cultura e Deporte e de Caixanova.

O cartel do acto, así como a portada do libro, foron deseñados por Ángel Cerviño.

Vémonos no Cultur.gal 2008

Hoxe demos a coñecer o noso programa de actos no Cultur.gal 2008.

Retrasocero.com

Espectacular comezo publicitario do do Xornal de Galicia. Moi ben, moi ben!

Libro en galego: menos títulos en 2007

A edición de Vieiros dá conta hoxe dos datos, referidos ao ano 2007, extraídos do Anuario de Estatísticas Culturais do Ministerio de Cultura. Os datos amosan un crecemento da edición en Galicia (previsiblemente, a maior parte en castelán) e unha diminución da edición en galego, como xa adiantáramos no blog nesta anotación de comezos do pasado mes de outubro.
Os datos (tan teimudos) amosan un retraemento da actividade do sector editorial privado, máis notable, aínda, no eido do libro literario (que enfeblece as súas posicións). Os datos do barómetro de hábitos lectores en Galicia tampouco son mellores. Nin se avanza nunha solución corresponsable sobre o futuro do libro escolar (sobre o que pivota case a metade do noso mercado), unha cuestión que quedou aparentemente esquecida e sobre a que ninguén agora quere pronunciarse. Nin se desenvolven coa premura precisa os compromisos asumidos pola Lei do Libro e polo seu plan de lectura. Nin se concretan as medidas da declaración do libro como «sector estratéxico»...
Como non podemos permitirnos caer nin na desolación nin no conformismo, nin a cultura do país pode asumir o devalo melancólico do seu primeiro sector cultural, os profesionais (autores, editores, bibliotecarios, libreiros e distribuidores) debemos ser capaces de consensuar un novo programa para os futuros do libro e da lectura en galego coa intención de proporcionarlles un pulo renovado nos vindeiros anos. A lectura en galego (por riba de formatos e soportes) debe volver ocupar a centralidade no debate sobre o futuro da nosa industria cultural, primacía que perdeu ao longo desta lexislatura.

25-XI: Non a violencia machista

Recomendo os arquivos de Trafegando ronseis, blog que fai diariamente un traballo admirable de seguimento de todos os recursos existentes na rede contra a violencia machista. Beizóns!

Pedagoxía CAN

CAN (Caja Navarra) utiliza You Tube para explicar as razóns polas que acudiu á poxa de activos públicos. Semella realmente innovadora a súa estratexia de Banca Cívica. Un exemplo de utilización dos medios da web 2.0 na mercadotecnia bancaria.

Unha primavera para Aldara

Onte vimos en Vigo a representación d' Unha primavera para Aldara, o primeiro texto dramático de Teresa Moure, gañador do Premio Rafael Dieste 2007. A adaptación de Xulio Lago e do elenco de formidables actrices da veterana compañía Teatro do Atlántico prendeunos completamente durante dúas horas. A pesar da dificultade da posta en escea dun texto longo e complexo, alén das características da súa estrutura dramática e da ambientación pechada no espazo dun convento do século XV, a representación séguese con enorme facilidade, grazas á magnifica intepretación das actrices (especialmente de María Bouzas, expléndida no papel de Aldara, a revolucionaria abadesa) e á aposta polo fío narrativo realizada polo adaptador. O menos conseguido é o travestismo da irmandiña Nuna, con evidentes problemas de verosimilitude no teatro actual (aínda que non no isabelino, tradición á que pretende achegarse o magnífico texto de Moure). No entanto, explorando os límites do teatral e arriscando na ruptura das caracterterísticas do xénero (comedia ou traxedia?), esta adaptación de Teatro do Atlántico do alegato de Teresa a prol da liberdade individual das mulleres e do pacifismo na resolución dos conflitos non desmerece a calidade dun dos textos de literatura dramática máis interesantes dos publicados en galego nos últimos anos.

A Panificadora emite un S.O.S.

No artigo da semana reclamo a coraxe das autoridades municipais para evitar que o edificio da Panificadora sexa derrubado tal como propón a iniciatica cidadá de Outro Vigo é Posible.

Ánxela Bugallo, entrevistada en «Galicia hoxe»

Pareceume moi interesante a entrevista que Galicia hoxe publica con Ánxela Bugallo, conselleira de Cultura e Deporte. O que máis me chamou a atención é o escaso interese que se lle concede á cuestión do libro e a lectura nun amplo percorrido polos temas da axenda da consellaría de Cultura durante a lexislatura (Cidade da Cultura e a súa xestión, AGADIC, Plan Galego das Artes Escénicas, patrimonio...). Coa excepción dunha breve referencia ao plan de fomento da lectura e á presenza nas feiras de Frankfurt e Boloña non atopamos, nin por parte da conselleira nin da persoa que a entrevista, ningunha outra alusión ao mundo da lectura e da creación literaria. A palabra «libro» tampouco aparece por ningures. Algunha vez os responsables actuais da consellaría de Cultura e Deporte deberán explicar cáles son as razóns desta omisión (consciente ou inconsciente, a verdade que non sei interpretala) do «pan da cultura» e do eixo que vertebra todas as políticas culturais das sociedades do noso entorno. Seguindo este mesmo fío, a ningún observador atento se lle puido escapar que este ano o Cultur.gal 2008 (organizado pola Consellaría de Cultura) perdeu na súa denominación o sintagma «libro» co que fora bautizado na súa primeira edición. Un detalle, quizais, insignificante, que nos deixa perplexos nunha comunidade que durante estes tres últimos anos non conseguiu abandonar os postos de cola en índices de lectura e dotación bibliotecaria.

Actualización (24-11-2008): Daniel Salgado entrevista en El País Galicia á conselleira.

E-books, quince características óptimas

Recollo de Michelena unha anotación moi útil sobre as características óptimas que para Gerry Purdy deberían ter os e-books para que se convertesen nos soportes de lectura preferidos polo 75% dos lectores e lectoras no espazo dos vindeiros dez anos. Un rápido resume dun texto moi prospectivo:

1. Tamaño correcto: máis grande ca un iphone, máis pequeno ca un ultraportatil.
2. Encendido / apagado instántaneo:é un aparello non un pc.
3. Gran interfaz de usuario: baseado nun estándar aberto que require manual de usuario.
4. Alto contraste, alta resolucióne cores brillantes: hoxe non existe esta posibilidade, aínda que o iphone demostra que tecnoloxicamente é posible.
5. Acceso aleatorio: poder saltar a unha páxina, a un capítulo (un libro que tamén pode ser folleado).
6. Durabilidade: debe durar anos.
7. Almacenamento: 50 Gb.
8. Anotación doada: posibilidade de realizar marcaxes e anotacións.
   
9. Acceso doado a dicionarios: posibilidade de intertextualidade cos dicionarios cargados.
10. Custo aceptable: tarifa plana de 40 $ mensuais. (?)
    
11. Comunicacións inalámbricas incorporadas.
12. Modelos de negocio aceptables: como retribuír a editores e autores. (?)
13. Distribución máis ampla: posibilidade de "roaming" entre os distribuidores.
14. Vídeo e animación integrados.
15. Protección da propiedade intelectual e administración dos dereitos dixitais aceptabe.

A verdade que a proposta de Purdy non soluciona todos os problemas, (sobre todo os referidos ao modelo de negocio) mais é indubidable que propón a axenda do e-book posible. Daremos volta a estas propostas.

Cultur.gal 2008

Xa está todo preparado para Cultur.gal 2008, a feira das industrias culturais de Galicia. A participación de empresas, colectivos e entidades é importantísima, supoñendo un claro paso adiante sobre a primeira edición, celebrada en Pontevedra o pasado ano. A nosa achega ao programa serán catro presentacións de novidades do trinque: A corpo aberto de Manuel Rivas, Novas minimaladas de Pinto&Chinto, O Globo de Shakespeare de Jaureguizar e O natural é político de Teresa Moure. Ademais, no noso espazo teremos asinaturas de autores e autoras e algunha sorpresiña (que, aínda, non é o momento de desvelar). Non está de máis reservar unha tarde ou unha mañá da ponte de decembro para viaxar a Coruña e coñecr a experiencia cultur.gal. A verdade é que promete.

O profesorado debe ler co seu alumnado

«A lectura non é unha área máis, é a peza fundamental para aprender o resto das asginaturas», dixo Fernando Reimers, catedrático da Univeridade de Harvard, na lección que inaugurou a semana monográfica, organizada pola Fundación Santillana, «La lectura en la Sociedad de la Información». O profesorado de calquera das materias debe ler co seu alumnado, como unha das súas actividades docentes principais. Agradécese que autoridades académicas reivindiquen a importancia fulcral do ensino da lectura en todos os niveis educativos. Non abondan as ocasións para repetilo.

A presenza da literatura galega no exterior

Múltiples compromisos de traballo impedíronme participar no Simposio organizado pola AGE sobre «O libro galego no mundo». Afortunadamente, as informacións aparecidas na rede axudáronme a seguir algunhas das intervencións. Considero sobranceira a achega de Arturo Casas, en boa parte recollida nesta anotación do seu blog. Un texto, para debullar amodiño, no que por vez primeira se presenta un completo programa de vinte medidas para acometer o proxecto nacional de presenza da literatura galega no exterior. Unha anotación para o arquivo, sobre a que volveremos.

(Todo un acerto a súa ilustración de Miguelanxo Prado, «A Praza de Belo Horizonte», hoxe un dos autores galegos máis coñecidos e admirados no mundo)

Campo do Fragoso LXVII

MURALLA
A pesar do empate raquítico fronte á muralla vallecana, do partido de onte podemos tirar, canto menos, dúas conclusións positivas: a primeira, o Celta leva xa dous meses sen perder na competición ligueira, grazas a que vai fortalecendo a súa liña defensiva (até agora o seu punto máis feble); e, segunda, os seareiros celestes comezan, aínda que sexa timidamente, a volver ás bancadas de Balaídos (a de onte foi a mellor entrada da tempada). No entanto, este empate sen goles foi un resultado insatisfactorio para os méritos que os de Pepe Murcia fixeron sobre a lameira. Tras unha saída entusiasta dos celestes, que conseguiron nos primeiros minutos senllas chegadas perigosas de Michu e Ghilas, o Rayo Vallecano tivo o mérito de adormecer o encontro, apagándoo e afeándoo nunha batalla táctica no medio do campo, onde os seus pivotes paraban de forma expeditiva calquera das iniciativas de creación dos nosos. Semellante pasividade atacante vallecana contaxiou aos celestes durante un bo treito da primeira parte. O xogo embarullábase coma nun labirinto no centro o terreo e apenas Dinei conseguiu nunha ocasión xutar con perigo na área, Ghilas e Óscar Díaz (que abandonou o campo mancado no minuto 37 e foi substituído por Danilo) realizar un par de desbordes e Fabiano centrar nunha ocasión dende a súa banda. Tras o descanso, diante da desesperante actitude contemplativa dos madrileños, os celestes incrementaron de forma moi decidida o seu ritmo e empurraron ás dúas liñas da muralla vallecana (moi ben colocada sobre a súa área). Grazas a este dominio case absoluto (os vallecanos só aspiraban a que se producise un erro defensivo galego e poder montar un contrataque, feito que nunca aconteceu) o Celta dispuxo de dúas clarísimas oportunidades para facerse co encontro: un cabezazo de Dinei rematando un saque de recanto (que vimos dentro) e, sobre todo, a mellor xogada do partido, unha gran entrada de Ghilas pola banda dereita, o seu centro posterior, ao que non chegou por milímetros Dinei, e o conseguinte rexeite defensivo que un desacertado Danilo, a porta baleira, guindou ás bancadas de Marcador. Nos minutos finais, a pesar da insistencia do ataque celeste, a muralla vallecana foi imposible de franquear. Con este pobre resultado, o Celta abóase á estratexia da goma que coñecimos o pasado campionato: cando semellaba que podía enganchar tres vitorias consecutivas (e colocarse, así, preto das posicións de ascenso), dá un decepcionante paso atrás. Con todo, para non perder esperanzas, quedémonos coa solidez defensiva do conxunto e coa magnífica actitude atacante da segunda parte.

Maniático das libretas

Foto de Óscar Vázquez.

Hoxe na edición de Vigo de La Voz de Galicia.

Mudar o paradigma

Vencer prexuízos sobre as mudanzas no emprego do soporte de lectura sempre custou.

Vía O Bicho dos Livros

QE2, adeus

No artigo da semana comento a derradeira escala do QE2 ao porto de Vigo.

Frankfurt 2008 e os futuros do libro

A pesar dos efectos da «crise financeira» da economía globalizada, a Feira do libro de Frankfurt continúa sendo a Babel da edición contemporánea e a máis importante cita mundial de todos os profesionais da industria editorial. As cifras desta 60ª edición, na que Turquía foi o país convidado, falan de seu: participaron máis dun centenar de países, sete mil expositores e mil autores (entre eles, Orhan Pamuk, o premio Nobel 2006); exhibíronse máis de 400.000 mil títulos; realizáronse 2.700 actos e foron máis de trescentos mil os visitantes que durante os cinco días da feira encheron os 172.000 metros cadrados dos seis pavillóns da «Buchmesse».
Frankfurt xa non é só a primeira plataforma mundial na que se comercializan títulos, licenzas e traducións de libros impresos, senón que dende hai varias edicións inclúe, ademais, a de guións e adaptacións cinematográficos (no Forum Film & TV), a de software para aprendizaxe de linguas, a de audiolibros, libros electrónicos e libros de vello ou a dos máis diversos produtos impresos (papelaría, cartelaría, almanaques…). Con todo e a pesar das facilidades proporcionadas ao sector pola comunicación electrónica (dende o correo electrónico á información web), a principal función da feira continúa sendo a de ser o punto de encontro anual dos editores, axentes literarios, «scouts» e xornalistas literarios que acoden alí para atoparse, para negociar cara a cara, para follear as novidades da competencia, para identificar tendencias na presentación e promoción dos produtos ou simplemente para sentar a tomar un café xuntos e aliviar durante uns minutos a presión (cada vez maior) que viven en todos os países (sen excepción) os profesionais deste sector cultural. Máis alá das cifras de negocio acadadas ou da poxa entre axentes e grandes grupos polos «supostos grandes best sellers» de cada tempada, para a maioría dos visitantes profesionais o maior valor de Frankfurt reside, pois, nas posibilidades relacionais que lles ofrece. Os editores van para verse e ser vistos. Aí é onde reside boa parte do éxito e da tradición desta feira alemá.
Nesta edición de 2008, o maior ruxe-ruxe da feira foi, sen dúbida, o grande peso que adquiriu o debate sobre libro electrónico, cuestión que centrou as intervencións nos fórums (sempre moi concorridos), mais que, coa excepción das presentacións espectaculares realizadas por Amazon do seu «Kindle» e de Sony do seu «Reader», non conseguiu contaxiar ao resto dos expositores. Falábase en todos os pavillóns do libro electrónico e do seu imparable ascenso (unha enquisa realizada entre un milleiro de profesionais concluía que no ano 2018 desbancará ao impreso nas preferencias dos lectores e na facturación do sector), mais, paradoxicamente, se expuxeron moi poucos (busqueinos canto puiden, abofé!) destes aparellos móbiles de lectura nos diferentes estands. A información publicada polo enviado do xornal El País, que estimou en só o 42% o material impreso exposto na feira, pareceume excesivamente «entusiasta» sobre a presenza real acadada polos medios dixitais. No entanto, entre os editores internacionais (sobre todo os anglófonos) semella existir un importante consenso na actual definición do libro na que prevalecería o contido sobre o soporte, así como na necesidade ineludible de dixitalización dos fondos impresos e da inevitable coexistencia no mercado editorial, durante un período de tempo sen determinar, entre os produtos impresos e os de tinta electrónica. Para acomodarse a este proceso de cambio radical (diante do cal os editores españois se amosan, en xeral, pouco entusiastas e escasamente preprados) é imprescindible unha profunda transformación da estrutura da empresa editorial tal como hoxe a entendemos, tanto no que atinxe aos procesos de creación editorial e produción, da xestión dos dereitos e da retribución dos autores, como da comercialización e promoción. En definitiva, hai un consenso no mundo da edición internacional, de que o sector debe afrontar de inmediato unha profunda reconversión, tanto do produto como da súa cadea de valor, aínda que polo momento non existen modelos de negocio que garanticen éxitos inmediatos. O futuro do libro sería, polo tanto, os futuros do libro, recollendo unha afortunada expresión do editor Joaquín Rodríguez.
En semellante Babel como este Frankfurt non é doado facerse notar. Como atinadamente expresou o escritor Miguelanxo Murado na súa intervención de presentación de Telling Stories from Galicia (unha antoloxía de narradores galegos, editada pola Consellaría de Cultura e Deporte), «Galicia é unha nación oculta» á que lle faltan doses da autoestima necesaria para proxectar a súa literatura. Unha doenza que, por fortuna, semella irse curando grazas ao esforzo dos seus editores (presentes en Frankfurt, a pesar das escasas axudas coas que contamos, dende hai dúas décadas) e da vontade política do novo equipo da Consellaría de Cultura e Deporte que asumiu esta proxección como unha das súas prioridades na política do libro.
É un feito obxectivo que a presenza galega en Frankfurt (como no resto das feiras internacionais) gañou en espazo, dignidade e visibilidade nas tres últimas edicións. O espazo expositivo da Consellaría de Cultura presenta un deseño moi atractivo e funcional (con certeza, o mellor das Comunidades Autónomas españolas). Aumentou na Feira de forma significativa a presenza de editores galegos (mesmo algúns, como Kalandraka e Nova Galicia edicións, alugando espazos propios e a súa cifra de negocio (sobre todo o daquelas empresas que venden libros ilustrados). Porén, non podemos dicir o mesmo, da visibilidade da literatura galega e da venda de dereitos de tradución. Eis, a grande asignatura pendente que temos en vindeiros Frankfurt, que non se vai aprobar só coa presenza dun par de autores nin coa edición dunha antoloxía preparada coas presas da última hora nin sequera con revistas de promoción. Aprendendo da exitosa experiencia catalana (foron cultura convidada en 2007), deberiamos contar cunha estratexia de país para proxectármonos, consensuada entre a Xunta de Galicia e os axentes do sector do libro, e unha ferramenta pública (sexa a Oficina do Libro e a Literatura galega no exterior, sexa o Instituto Rosalía de Castro) que a xestione ao longo de todo o ano.

(Artigo publicado en Protexta 08, outono 2008)

Batume, blog de Manuel Lourenzo González

Acabamos de coñecer a primeira anotación de Batume, o blog aberto por Manuel Lourenzo González ao fío da publicación d' O xardín das pedras flotantes, premio Xerais de Novela 2008. Un moi prometedor blog literario. Beizóns e longa travesía!

Congreso Álvarez Blázquez

Unha moi boa noticia: haberá Congreso Álvarez Blázquez. Organizado pola Real Academia Galega, coa colaboración da Consellaría de Cultura e o concello de Tui, celebrarase os días 11, 12 e 13 de decembro no Teatro Municipal de Tui. O programa semella excelente e completísimo. Alí estaremos coa causa de don Xosé María.

Carlos G. Reigosa, premio Torrente Ballester 2008

A vida do outro de Carlos G. Reigosa é a obra gañadora do Premio Torrente Ballester de Narrativa 2008 dado a coñecer no día de hoxe. «Que me fixo a min a Transición?» é a pregunta que trata de responder, aos cincuenta e seis anos, o protagonista da obra, o director dun xornal madrileño (de orixe galega), cando despois de ter un amago de infarto se decata que non se coñece a si mesmo. Escrita toda ela en primeira persoa, A vida do outro é, en palabras do autor, «unha novela sobre o xornalismo e a vida». Carlos G. Reigosa, autor dunha longa obra narrativa e ensaística toda ela en galego publicada por Xerais, agarda estes días a publicación de Laxeiro por si mesmo, no que recupera a entrevista, aínda inédita, que lle fixera hai vinte anos ao xenial pintor de Botos. Case vinte e cinco anos despois de obter o primeiro Premio Xerais de Novela por Crime en Compostela, Reigosa recunca nun dos máis prestixiosos premios literarios das literaturas galega e castelán. Os nosos maiores parabéns para el.

Aconsellamos escoitar a entrevista que hoxe lle fixeron no «Diario Cultural» da Radio Galega.

«O libro das viaxes imaxinarias»

A verdade é que poucas veces tivera a fortuna de quedar tan satisfeito da edición dun libro coma deste. En realidade o noso maior temor era malograr un texto literario e un traballo de ilustración valiosísimos, concibido coma unha síntese de lectura e relectura. Afortunadamente, xa imos coñecendo as primeiras lecturas, como esta marabilla de Pawley. O libro presentarémolo o vindeiro xoves, as 20:00 horas na Biblioteca Miguel González Garcés da Coruña.

Morreu Camilo Gonsar

Acabamos de coñecer a noticia do falecemento hoxe do académico Camilo Gonsar (Camilo González Suárez-Llanos), membro da xeración da «nova narrativa» e un dos escritores galegos máis elegantes e discretos que teño coñecido ao longo destes últimos anos. As nosas condolencias para os seus.

O futuro do transporte de ría

No artigo da semana reflexiono sobre o futuro do transporte de ría de Vigo. O anuncio unilateral por parte de Mar de Ons da supresión dos servizos das fins de semana e dos festivos de Moaña abre unha crise na que debe intervir a Consellaría de Política Territorial para asegurar o futuro dun servizo estratéxico para a mobilidade na área metropolitana de Vigo.

Bookopoly

Pode adquirise en Amazon por 24,90 $.
Vía: Livro e afins.

Mais o que si está en galego na rede é o scrabble.gz.

Xosé Carlos Sierra Rodríguez, novo secretario xeral da Consellaria de Cultura

A menos de cinco meses de rematar a lexislatura, hoxe foi cesado como secretario xeral da Consellaría de Cultura e Deporte Carlos Alberto Amoedo Souto e nomeado para este cargo Xosé Carlos Sierra Rodríguez, até hoxe delegado da mesma consellaría en Ourense. Fóra dalgunhas especulacións e das asépticas informacións de GZ, EFE, ANT e culturagalega.org, non atopamos aínda outras interpretacións nos medios electrónicos sobre as razóns destas importantes mudanzas.

Actualización (20:47): información de AGN en Galiciae.

Actualización (09-11-2008): a crónica política semanal de Anxo Lugilde en Galiciae proporciona claves suficientes para entender as razóns destas mudanzas.

«Diario Cultural», magnífico blog

Magnífico o blog do Diario Cultural da Radio Galega. Convertirase, como xa o é dende tanto tempo o seu programa diario, nun dos referentes da nosa información cultural. Os cortes das gravacións do arquivo do programa constitúen un recurso textual excelente. Beizóns para Ana Romaní e o seu equipo.

Obama: esperanza

Esperanza é, tras a rotunda vitoria de Obama, a palabra clave do día de hoxe. É innegable que a campaña do demócrata, alicerzada nas ferramentas da comunicación dixital foi impresionante, como o é a súa forza oratoria nos momentos estelares capaz de chegar a emocionar. Mais o maior éxito de Obama está nas enormes doses de autoestima (ese «we can») e de xpectativas de cambio que xerou nos máis diversos sectores da cidadanía estadounidense, ata agora tan desesperanzada como rota polo soño imperial inacadable de Bush e pola súa enorme incompetencia. Obama, ata agora un xestor e activista de base, ten moitos retos por diante: xestionar dúas guerras que sabe que o seu país non pode gañar, restaurar o multilateralismo e acometer profundas reformas sociais (dende a reforma sanitaria á educativa). Sabemos que o seu maior inimigo é a ambigüidade calculada coa que se expresou sobre algúns destes temas. Porén, e a pesar destas dificultades obxectivas, son moitos millóns de persoas no mundo as que teñen esperanza en que o cambio tranquilo de rumbo que prometeu este primeiro líder mundial do século XXI se vaia producindo. Hoxe tamén o esperamos nós.

Homenaxe a Marcos Valcárcel

Unha comisión organizadora, radicada en Ourense, está a preparar unha merecidísima cea homenaxe ao noso amigo Marcos Valcárcel, que se celebrará o sábado 29 de novembro, ás 21:00 horas no restaurante San Miguel de Ourense. Con anterioridade, o mesmo día, ás 19:00 horas realizarase nas instalacións do Liceo de Ourense, a presentación do seu libro Historia de Ourense. As persoas interesadas en asistir á cea homenaxe non dubidedes en escribir a este correo electrónico: homenaxeamarcos@gmail.com

«Internet está cheo de lectores e baleiro de libros»

Esta entrevista a Gemma Lluch, profesora da Universidade de Valencia e especialista en temas de lectura e formación literaria para mozos, é moi interesante. Paréceme moi lúcidas as súas relexións sobre os novos xeitos de lectura dos nativos dixitais (os nenos e mozos de hoxe en día). Comparto moitas das súas afirmacións, que me parecen luminosas:

La acción «leer» forma parte de diferentes disciplinas donde creo que entran desde los gestores culturales hasta los economistas de la cultura, desde los mediadores a los políticos, desde los autores a los diseñadores gráficos, desde los abuelos a los bebés.

Leer es un proyecto social común donde todas las voces aportan nuevas miradas.

Internet es un medio lleno de lectores y vacío de libros, y hay que ver cómo lo llenamos.

Porque leemos y pensamos sabemos que la vida, la historia de nuestras vidas, es un fluir continuo de cambio y de renovación, pero siempre desde el conocimiento del pasado. Y todo eso requiere lecturas y requiere pensamiento. Y eso requiere tiempo. Tiempo para intercambiar ideas y nuevas lecturas, tiempo para proyectar el futuro, tiempo para escuchar lo que dicen otros, tiempo para construir los propios discursos y compartirlos, discutirlos con otros. Y paciencia para ser conscientes que los cambios son lentos: pura lluvia fina que no eres consciente de que cae pero que con el paso del tiempo descubres que te ha mojado.

En el siglo XXI, enseñar a leer y a pensar tiene sentido: es propio del ser humano.

Creo que leer, pensar y sentir son los pilares de una buena vida. Y cuando hablo de leer lo hago en el sentido más plural del verbo.

Os Soprano

Jaureguízar revela hoxe un dos nosos segredos: a paixón que comparto con Agustín polos Soprano. Nos últimos meses papei as seis tempadas completas e os oito derradeiros capítulos con auténtica devoción. Algúns capítulos son memorables. Un modelo de narración moi sutil. Recoméndoos, a pesar do seu carácter aditivo.

Campo do Fragoso LXVI

O CELTA MÁIS GALEGO
Ao Celta abondoulle unha magnífica primeira parte para vencer con claridade ao Salamanca, o actual líder deste frouxísimo campionato de segunda división, consolidando paseniño a súa remontada na táboa clasificatoria e a súa serie de nove partidos oficiais sen coñecer a derrota. Unha boa noticia. Arrincou este Celta, o máis galego que recordamos en moito tempo (cinco xogadores no cadro inicial), moi concentrado e presionante, interferindo dende o medio centro as liñas de pase do rival, que non conseguía dar dous pases con xeito. Ademais, no primeiro cuarto de hora, as subidas polas bandas do magnífico Dani Abalo (moi ben apoiado por un, afortunadamente, recuperado George Lucas) e de Ghilas crearon varias ocasións de perigo. Pouco despois, un bo pase interior de Trashorras permitiu a Dinei realizar un centro con moita rosca que un defensa, tratando de despexar, axudou a introducir na súa propia meta. O gol apupou aos celestes que continuaron co control do xogo durante outro cuarto de hora, para, logo, embarullarse no centro do campo ata o descanso. Porén, a segunda parte foi maliña, aburrida ao comezo e moi agobiante ao remate. Os visitantes, que ata entón non foran capaces de chegar en ocasión ningunha á área céltica, adiantaron un chisco as súas liñas e aseñorearon o encontro, o que motivou un repregue ultradefensivo celeste, ordenado polo seu medroso adestrador. Aínda que as numerosas chegadas salmantinas nunca tiveron perigo (semellaba incomprensible que este equipiño encabezase a clasificación), a inquedanza foi progresivamente aumentando na bancada, sobre todo, no comezo do derradeiro treito do partido, cando Roberto Lago foi expulsado por unha parvada de colexial, e os nosos quedaron en inferioridade numérica. A oportuna entrada de Óscar Díaz proporcionou o alento e a mordacidade da que carecían os célticos; un seu espectacular longueirazo, realizado en carreira e dende trinta metros, puido acougar o partido. Os cinco minutos de desconto foron infartantes, un pasacorredoiras no que a pelota circulaba coma tola dunha a outra área. Foi entón cando apareceu Trashorras, un xogador tan xenial coma aparentemente indolente (promete crear a inevitable polémica dos xogadores descontinuos que agachan no pé unha luva), que enganchou un balón no aire, dende fóra da área, e o enviou coma un misil entre a cruceta dos paos. Magnífico! Un dos mellores goles que temos visto nos últimos anos en Balaídos. Abandonamos o estadio cantando «Miña terra galega», o himno de Siniestro Total (todo un acerto do novo locutor), con esperanzas renovadas. Nesta segunda, todo está moi aberto.

Outro mundo posible?

Vía Manuel Gago, grazas.

Vía Trafegando ronseis, grazas.

Día de mortos

No artigo da semana falo do «Día de mortos»mexicano, efeméride que coincide coas nosas de Santos e Defuntos ou do Samaín.
Neste vídeo de carácter didáctico (doce minutos) amplíase a información sobre estas festas do «Outromundo».

Documental día de muertos
Cargado por ruder7

Juan Palomo ofendido polos nosos premios nacionais

Era de agardar. O blog de Juan Palomo de El Cultural (El Mundo) publica unha anotación na que expresa a súa indignación pola concesión de dous premios nacionais a dous autores galegos. O comentario non ten perda:

También en los premios Nacionales de Literatura que otorga el Ministerio de Cultura parte el bacalao la cuota nacionalista. Asombroso, dada la distancia abismal entre el número de libros publicados al año en castellano y los editados en las otras lenguas de España. Viene esto a cuento de lo sucedido la semana pasada: un libro en gallego (O único que queda é o amor, de Agustín Fernández Paz), se alzó con el premio Nacional de Literatura Infantil, y otro en gallego, sólo en gallego (De provincia a nación. Historia do Galeguismo político, de Justo Beramendi), con el Nacional de Ensayo. Me pregunto cuántos de los miembros o miembras del jurado lo habrán leído, aunque lo extraño es que esto no pase con más frecuencia. La clave, lo digo por experiencia, es la composición del jurado. Los catalanes votan siempre a los catalanes, los vascos a los vascos y los gallegos a los gallegos. De inicio, jamás a un autor en castellano. Y a medida que en cada ronda es eliminado un autor “autonómico”, los jurados votan al “periférico” que va quedando. Siempre, todos los años lo mismo. Y cuando los “periféricos” son mayoría, gana el que quieren.

A verdade é que se nos facía raro que non aparecesen estes comentarios antes. Afortunadamente entre nós, hai outras voces sensatas.

Grazas, Ferreiro e Pawley.

Samaín de Cedeira 2008

Rafael López Loureiro, o primeiro estudoso e animador do Samaín galego, envíame o programa de actividades do Samaín de Cedeira que ven animando de forma ininterrumpida dende hai dezaoito anos. A festa comezará esta tarde de sábado, ás cinco da tarde coa recollida de melóns para irse apuntando ao Concurso Exposición de caveiras. Tamén haberá unha llinkana , un Obradoiro de Maqueado, a cargo da actriz e directora de teatro Fusa Guillén e Merendola de Outono, con bola de azucre e requeixo, outros dous clásicos da festa. No lus con fus, a iso das oito e media, máis ou menos, sairá a Pasarrúas das Pantasmas que con todas as luces da vilavella apagadas fará o tradicional percorrido polas calellas e currunchos máis agachados para ao seu remate facer a Entrega de Premios do Concurso Exposición, non quedando xa senon darnos entre todos o De Hoxe nun Ano e preguntarnos: ¿Qué hai na plaza? e contestarnos: Papel de estraza! e así concluírmos: Cada un que se retire pra a súa casa. Beizóns, Rafa!