Nova reunión da Mesa polo Libro

A agardada nova reunión da Mesa polo Libro e a Lectura, que se realizou esta mañá, presidida pola Conselleira de Cultura e Deporte, non axudou a despexar todas as incógnitas que os axentes do sector do libro temos sobre a vacilante política do actual Goberno Galego sobre o libro galego e a promoción da lectura.

Tanto a Conselleira como o Director Xeral de Creación e Difusión Cultural expresaron con claridade o seu compromiso de converter o libro galego nun sector estratéxico, así como en promover os traballos necesarios para acadar un Pacto Galego polo Libro, suscrito tanto pola Administración Autonómica e os axentes do sector como polos sindicatos, medios de comunicación e pola propia sociedade. Obxectivos importantes que todos os membros da Mesa compartimos esperanzados, asumindo a corresponsabilidade que supón un acordo destas características.
Porén, foron máis confusas as propostas que os responsables da Consellaría de Cultura fixeron sobre a tramitación dos textos das leis do Libro e a Lectura, de Bibliotecas e do Plan de Lectura, aprobados por unanimidade polos membros da Mesa, que, por mor do novo contexto político, volverán ser reconsiderados nos vindeiros tres meses polas diferentes comisións de traballo, así como a ser consultados con outros sectores. Adiarase así, indubidablemente, o inicio do súa tramitación e discusión parlamentaria (que quedará para comezos de 2006) e a súa probable aprobación (previsiblemente, nunca antes dun ano); ralentización que os editores consideramos preocupante dada a difícil situación que vive o sector, máis crítica se cabe dende a ampliación da modalidade de préstamo promovida pola Presidencia do Goberno Galego.
Non foron, tampouco, moito máis concretas as propostas de actuación inmediata presentadas polo Director Xeral: a elaboración dun plano de formación para os axentes do libro (especialmente dos mediadores); o traballo para acadar un acordo cos medios de comunicación (fundamentalmente os de titularidade pública) para que se comprometan coa tarefa de proporcionar máis información e maior visibilidade para o libro galego; a creación dun instrumento virtual (un grande portal) para a promoción do libro, a literatura galega e a lectura; a elaboración dun calendario anual do libro e a lectura en Galicia; a realización de campañas de animación e a creación dunha estrutura permanente de coordinación dos axentes do sector para traballar en común. Medidas todas elas interesantes, necesarias (quen o dubida?) e recollidas xa na súa maior parte nos textos aprobados pola Mesa con anterioridade, para as que, sen embargo, non se presentaron compromisos nin de calendario nin de dotación orzamentaria. Botamos en falta, que non se expresasen compromisos dotacionais dirixidos a reducir os déficits alarmantes de lectura pública (sequera nos vindeiros orzamentos de 2006, dada a precariedade obxectiva de recursos dos que dispón a Consellaría no presente exercicio), que se deberían tratar de paliar nunha converxencia cos indicadores europeos e doutras comunidades autónomas.

Con respecto ao problema suscitado pola ampliación da modalidade de préstamo do libro de texto, a reunión da Mesa limitouse a devolver a cuestión á Mesa Técnica de Gratuidade e a comprometerse a estudala na comisión de traballo do libro como industria.
En definitiva, os responsables da Consellaría de Cultura e Deporte amosaron diante da Mesa polo Libro o seu interese e sensibilidade co conxunto do sector do libro (feito moi valioso que recoñecemos e agradecemos sinceramente), mais, sen embargo, non concretaron cáles van ser as súas prioridades de actuación para un sector cada vez máis desanimado.

Ademais de participar activamente nos traballos anunciados hoxe das tres comisións da Mesa polo Libro (se cabe, con maior convicción e entusiasmo ca na lexislatura anterior), os editores e os nosos compañeiros libreiros agardamos ser recibidos, coa maior premura, polo Presidente da Xunta para presentarlle a nosa visión do estado do sector. Así mesmo, esperamos volver ser convocados para participar -xunto cos responsables das Consellarías de Educación, Industria, Cultura e da Secretaría Xeral de Política Lingüística- nos traballos da Mesa Técnica de Gratuidade, onde cremos é posible atopar, con vontade de diálogo, un modelo de gratuidade que aumente a calidade da educación e, ao mesmo tempo, potencie a industria do libro e a lectura na nosa lingua.

Os editores galegos estamos, pois, nunha situación de "impasse" que non se pode prolongar sine die. O Goberno Galego no seu conxunto debe facer explícito o seu compromiso de apostar polo sector do libro galego. Reiteramos unha idea que cremos clave neste proceso: unha política integral para o libro galego non é un gasto, é un investimento en coñecemento, en cohesión e identidade para o conxunto da nosa sociedade.

Semana dos libros prohibidos

Sei por vilaweb da celebración nas bibliotecas norteamericanas da Semana dos Libros Prohibidos para reivindicar a liberdade de expresión. A información sinala que nos Estados Unidos sempre hai escolas, institutos ou bibliotecas que prohiben algúns libros que lles resultan incómodos, xeralmente os relacionados coa temática homosexual, aínda que o libro máis censurado é The Chocolate War de Robert Cormier, unha denuncia da corrupción e da crueldade. Existen libros prohibidos ou censurados entre nós?

Encontros de LIX no Porto

Deuse a coñecer xa o programa dos tradicionais Encontros Luso-Galaico-Franceses de literatura infantil e xuvenil, que se celebran no Porto no mes de novembro. Este ano abordarán o tema: "Os Clásicos: tradición e actualidade", con particular atención a Andersen e Verne. O programa pode baixarse aquí.

Cambios na dirección da Voz?

Cal destas informacións que aparecen publicadas hoxe é a atinada: a de Galicia Confidencial, a de Galicia diario ou a de Periodista Digital?

Cubertas

Txetxu descúbreme este blog dedicado monograficamente ás carátulas dos libros. Moi recomendable para editores autocríticos no seu traballo e, tamén, para botar unhas poucas risas.
Semella que existen dúas grandes orientacións para a escolla ou para o deseño destas imaxes de cuberta: unha que pretende ofrecer unha metáfora visual do contido da obra e outra que aspira a constituír un mero reclamo impactante para o cliente na libraría. Nas nosas edicións de ficción, idealmente, pretendemos acrisolar os dous vieiros: atopar unha metáfora visual valiosa que chame polo lector. A verdade é que poucas veces o conseguimos.
Paga a pena comparar as carátulas destas edicións d' O lapis do carpinteiro, preparadas por sete editores diferentes, e comprobar a presenza das dúas orientacións sinaladas e as diferencias de concepto comunicativo que expresan cada unha delas.

Hai trinta anos

Sucedeu hai hoxe trinta anos como recorda emocionado Pepe Cáccamo.

Como se fai un libro de texto?

Txetxu Barandiarán enlaza moi oportunamente unha reportaxe sobre o proceso de elaboración dun libro de texto. Ben sabemos os editores deste tipo de obras o traballo e o tempo que require este difícil xénero da edición.

Historia do libro

Pasei boa parte da tarde debullando esta espléndida Historia del libro de Frédéric Barbier que Alianza porá nos andeis das librarías dentro duns poucos días. Concibida dende unha perspectiva interdisciplinar, e moi ancorada, quizais excesivamente, na cultura e tradición editorial francesas, a obra vai abordando tanto a evolución do soporte, dos materiais e dos procedementos cos que se foi confeccionando o libro ao longo da historia, como os aspectos literarios, económicos, sociais ou políticos que determinaron o seu progreso e a súa permanencia.
Interesáronme moito as notas eruditas á marxe, enchidas de citas e curiosidades, ademais dos aspectos referidos aos cambios no uso das tipografías ("en caso de dúbida, empregue Caslon"), así como á evolución da tecnoloxía do papel e os procedementos de composición e impresión, aspectos que foron determinando a actual fasquía diso que chamamos libro. Como volume de referencia, recoméndoo aos profesionais da edición e aos amantes da historia da cultura impresa.

Despido

No descanso do partido non falamos doutra cousa. Os veciños de Sal sabemos da importancia desta noticia e da influenza política que durante as dúas últimas décadas tivo na cidade este xornalista.

Campo do Fragoso IV

ACEIRO E MEL
Bonita e emocionante foi a noite de fútbol que nos ofreceu un Celta de aceiro e mel, roubándolle a metáfora ao poeta Lorenzo Varela. Foi a marabillosa primeira parte a dun Celta de mel. Dono sempre do balón e de todos os espazos, o equipo de Vázquez saíu, desde o primeiro minuto de xogo, a procurar o gol, a razón de ser da beleza deste deporte. Baiano, un auténtico John Deere capaz de transformarse nun artista da filigrana na área pequena, abriu, tras un servizo magnífico de Núñez (que xogador!), o marcador cun imposible remate de calcaño. Pouco despois, foi Borja Oubiña, tras un caneo finísimo, quen bateu o coiro a ras de chan, coa convicción que só posúen os grandes futbolistas, logrando así o mellor gol da súa carreira deportiva. O xogo da serpe volvía a Balaídos da man dun equipo ordenado no seu despregue defensivo, seguro na posesión da pelota, imaxinativo nos cambios constantes de ritmo, fantasioso na invención dos espazos de desmarque e imaxinativo na confección dun xogo combinativo de pase longo, que nalgúns instantes resultou delicioso. Foi, porén, a segunda parte a do Celta de aceiro, o que soubo resistir con paciencia e intelixencia defensiva os perigosísimos ataques dun Sevilla (ata agora, o mellor conxunto visitante) moi reforzado coa saída de Kanouté e Saviola. O segredo deste Celta de aceiro e mel foi saber combinar axeitadamente as doses suficientes de disciplina defensiva e fantasía atacante, consolidándose, xa na quinta xornada, por méritos abondos como un líder sólido e solvente.

Entrevista con Luis Bará

Vieiros publica unha magnífica entrevista con Luis Bará, o Director Xeral de Creación e Promoción Cultural, arredor da declaración de 2006 como Ano da Memoria. Pode ter interese valorar as referencias que sobre esta mesma cuestión realiza, tamén hoxe, o ex-presidente.

Con Lorenzo Varela en Monterroso

O acto de onte en Monterroso foi moi orixinal e relevante. As dezanove alocucións sobre a figura de Lorenzo Varela, trenzadas coas actuacións musicais de Mini e Mero e Lorena Lores, teceron unha panorámica completa sobre a vida, a obra e a significación política e cultural do noso poeta do desterro.
Ademais das alocucións –algunhas moi notables, como as de Carlos Callón e Daniel Salgado (os dous oradores máis novos) ou o clasicismo de don Xesús (que rematou a súa peza de catro minutos exactos sobre "Lorenzo Varela e a revolución" cunha cita memorable de Ernesto Cardenal: "Somos soldados derrotados dunha causa invencible: a humanidade")– foi importante, na clausura da xornada, o compromiso que amosou o presidente Touriño coa causa da recuperación da memoria do exilio e a potenciación da cultura de noso. Xestos coma este debemos recoñecelos con entusiasmo, xa que demostran que, efectivamente, vivimos nun tempo novo de esperanza.

Artigos sobre o préstamo e a política do libro

No artigo da semana tentei rcoller algunhas das reflexións que desde hai dúa semana vimos facendo arredor da cuestión da ampliación do préstamo do libros escolares e a educación de calidade. Víctor publica, tamén hoxe, sobre esta mesma cuestión un artigo moi clarificador. Editores e libreiros insistimos en enmarcar a gratuidade dos libros de texto dentro do marco da política xeral do libro galego. Velaí o reto para atopar un punto de encontro entre o sector e o novo goberno galego.

O libro e as Novas Tecnoloxías

A organización do Simposium sobre o libro e as novas tecnoloxías amodiño vai collendo forma. Pepe Carreiro enviounos esta proba do cartel. O programa está case ultimado. As persoas interesadas en inscribirse xa poden facelo.

Contra Maquieiro

Outra boa noticia: Ferrín entregounos esta mañá o seu novo poemario, Contra Maquieiro.
O grande mestre organizou estes textos, absolutamente inéditos, en catro grandes apartados:
I. "Contra Maquieiro" (o corpo de trinta poemas que dan título ao volume);
II. "Cuarteto con Alemaña" (catro poemas de verso moi longo);
III. "Ex Senectute" (seis poemas)
IV. "Profecía de Taramundi" (dezanove versículos, case prosas versificadas ao xeito bíblico).
O poemario constitúe unha revista ao século XX, dende a guerra de Cuba ata o seu remate. Velaí os tres primeiros versos do libro, que constituirá o número 10 de Xerais Poesía e aparecerá nas librarías galegas nos primeiros días do mes de novembro:

Dáme Razón un lóstrobo de sombra
pra eu ver a casa dos oprobios os lugares
cóncavos nos que o meu tempo fosforeceu

O heroe

Hoxe enviamos a filmar O heroe, a primeira peza teatral de Manuel Rivas, que será estreada o vindeiro día 15 de outubro no Teatro Principal de Ourense por Sarabela Teatro, coincidindo co vinte e cinco aniversario da creación da compañía ourensana.
O heroe está protagonizada por Arturo Piñeiro, alias Caronte, ex lexionario, ex boxeador coñecido como Robinson, quen atende a barra de La Boîte de Pandora, un bar portuario, onde se ofrecen combates de boxeo e loita libre, abertos e pechados cos fados que interpreta Lucía, a súa muller. Todo se axitará na penumbra do local coruñés coa presenza dos Homes de sombra e coa chegada agardada de Anna, a pintora, e de Lanzarote, o loitador antifranquista, vendedor de máquinas de escribir, que recita fermosos poemas de amor. Caronte arrastra o culto á pena de Marte, a forza daqueles que gabeando a ras de chan tentan non perder o temón da súa vida, demostrando que a resistencia contra a morte e o tirano aparece nos lugares máis imprevistos, sendo protagonizada polos seres que viven nas abas da vida, defendéndose coas verdades gardadas nos ósos das palabras.
O heroe, a primeira peza teatral de Manuel Rivas, escrita con trazos de ironía e dureza, sitúanos nun presente recordado, entre un episodio histórico do franquismo e a contemporaneidade, para mergullarnos nunha subversión do concepto de heroe como culto ao guerreiro. Esa falsa idea do valor que paira de novo sobre o noso tempo.
A edición d' O heroe será presentada, coincidindo coa súa estrea, en Ourense na tarde do 15 de outubro.

Inmersión no ensino

O sempre interesante galego.org informa amplamente do contido das recomendacións da comisión de expertos do Consello de Europa sobre a aplicación en Galicia da Carta Europea das Linguas Minorizadas. Na listaxe de recomendacións, moi a ter en conta, salienta a da posibilidade de establecer un modelo de inmersión no eido educativo non universitario (semellante ao que funciona en Cataluña con éxito dende hai case dúas décadas); noutras palabras, o Consello de Europa está a recomendar a posibilidade de que os picariños e picariñas puidesen, dende a Educación Infantil, ser educados completamente nun modelo monolingüe galego.
Mágoa que a modalidade de inmersión lingüística no ensino, durante os gobernos Fraga, fose unha posibilidade que se rexeitou de raíz, aducindo a especificidade do modelo galego, acuñado como de "bilingüismo harmónico". Todos apostamos por un modelo de galeguización educativa, que semellaba axeitado (sobre todo na utilización do galego como lingua vehicular de determinadas áreas), mais que, porén, non foi respectado nin potenciado como debera. Afortunadamente, esta importante recomendación europea abre de cheo o debate sobre un modelo de galeguización alternativo, sobre todo nas idades temperás, que permitiría recupera o pulo normalizador, nos últimos anos, tan atemperado na escola. Agardamos que a nova Secretaría de Política Lingüística, ademais de desenvolver o Plan de Normalización, aposte, tamén, por estudar novos vieiros (como o da inmersión temperá), para potenciar o fráxil proceso de galeguización do ensino.

Antoloxía de colofóns

Esta mañá o profesor Alonso Montero propúxome facer unha antoloxía dos mellores e máis atinados colofóns da edición galega. Sei que foi unha das súas brincadeiras, satisfeito como estaba pola chegada do novo libro que nos preparou para a homenaxe desta fin de semana.
A tradición do colofón das edicións literarias, que se remonta á creación da imprenta, non debería perderse. Esa anotación que se colocaba de forma caprichosa na última páxina impar dos libros para indicar o nome do impresor, lugar e data de edición, festividade do día ou algunha outra circunstancia é un sinal do coidado e do mimo que o editor puxo nas tarefas que lle son propias. Pegadas, pois, do traballo do editor, que se deixan para os que reconstrúen a historia e a memoria da edición.
Transcribo o magnífico colofón do libro que preparou Alonso Montero e que entendo merecería formar parte desa antoloxía:

Este libro Lorenzo Varela. Antoloxía (verso e prosa), saíu do prelo o 25 de agosto de 2005, sesenta e un anos despois da liberación de París da pouta nazi. Nesa data, Lorenzo Varela, no exilio de Buenos Aires, escribiu un aturuxo poético titulado "Ofrenda a los franceses", poema no que tamén saúda ós guerrilleiros galegos que loitaban, na Galicia mártir, contra Atila, contra o Faraón das Españas.

Actualización (23-09-05): creo, sen fachenda, que estoutro colofón, da peza teatral de Manuel Rivas que enviamos hoxe a filmar, entraría, tamén, na posible antoloxía:

Este libro, O heroe saíu do prelo o día 9 de outubro do 2005, sesenta e oito anos despois de que na beiramar da Torre de Hércules foran pasados polas armas os quince antifascistas condenados polo intento de fuga dende Portiño, organizado polo Espertar Marítimo coruñés. Eran quince mozos valentes, quince heroes.
Négaronse a asinar a notificación de sentencia dun tribunal de covardes e caeron ás seis da mañá dando un viva á liberdade.

Gaiás e Nunca Máis

Moi atinada a proposta de Marcos Valcárcel na súa andoliña de hoxe.

2006, Ano da Memoria

O equipo da Consellaría de Cultura vai concretando os seus ilusionantes proxectos. Hoxe anunciou a súa intención de converter o vindeiro 2006 en Ano da Memoria, así como de crear nas illas de San Simón un Centro para a Memoria. Sinxelamente, magnífico!!!
O 70 aniversario do inicio da Guerra Civil debe converterse nunha homenaxe as vítimas da represión e nun alicerce dunha auténtica cultura da memoria roubada. Beizóns para a determinación de Luís Bará e da conselleira Ánxela Bugallo por medidas tan oportunas.

• Actualización (22-09-2005):Faro dá conta da visita realizada polos responsables da Consellaría e das súas declaracións. Considero importante, ademais do programa de actividades, o levantamento dun monumento ás vítimas.
  

O lapis de Dios

Fomos ao estudio que Xosé Luis de Dios ten en Fronteira a recoller o traballo que preparou para a edición ilustrada do lapis do carpinteiro. Despois dun par de horas de conversa gozosa e intelixente, viñemos chimpando de ledicia pola autoestrada con medio cento de debuxos e tintas no cartafol. De Dios é un pintor de estirpe disidente, deses escasos lectores empedernidos de poesía e ensaio, un auténtico artista e intelectual na súa madurez. Confesounos que intenta agora visitar os vieiros e camiños plásticos que percorreu noutrora, como unha nova viaxe polas paisaxes da alma.
Concibimos esta edición do lapis, o noso libro máis emblemático dos últimos anos (que tamén será a definitiva na fixación do texto) como un reto para o noso traballo de editores.

Chegan as novidades

Son días bonitos estes nos que, despois do café da mañá, atopo na mesa as novidades co seu arrecendo a tinta aínda fresca. Este para min, a pesar de terse repetido cento de veces, é un momento de candorosa alegría. Estes días foron moi produtivos; velaí a chegada dos premios Xerais e Merlín, da novela de Marilar, dos ensaios de Helena, das kalendas de Xosé Lois, e hoxe dos poemas de formas clásicas de Ramiro. Axiña estarán todos nos andeis das librarías para comezar a nova tempada. Decontado comezarán as presentacións e as viaxes...

Sobre as modalidades de gratuidade

Para as persoas interesadas en reflexionar sobre as modalidades de gratuidade, aconsello o texto que recupera hoxe oportunamente Txetxu. Paréceme interesante a reflexión que realiza de vencellar a gratuidade co servizo universal (o que suporía sempre asegurar uns mínimos de cobertura), así como a proposta dunha modalidade de gratuidade por medio de cheque libro, na que non se exclúe o aproveitamento dos textos por parte do centro.

Mapas da gratuidade

Case coincidindo coa publicación dun anuncio a toda páxina, onde a Comunidade de Castela-A Mancha daba conta de ser a primeira que completaba a gratuidade dos libros de textos nos niveis obrigatorios, El País publica hoxe unha reportaxe sobre os mapas de gratuidade en España e Europa. O que máis extraña no tratamento da cuestión por parte de medio, teoricamente tan solvente, é que a redacción da noticia se fundamente só nos estudos realizados por Ceapa, sen contrastala con aqueloutros que puidesen proporcionar as asociacións de editores. Imaxino a reacción do presidente do gremio cando leu semellante información no periódico do seu grupo.

Campo do Fragoso III

PRIMEIROS PROBLEMAS
A felicidade dura moi pouco na casa dos pobres. Os de Vázquez perderon sen paliativos por que nin tiveron a posesión da pelota nin amosaron ideas atacantes valiosas para desbordar a un Rácing que sempre quixo a vitoria. E ben se sabe que no fútbol, xeralmente, gaña o encontro quen posúe maior determinación. E o Celta non tivo onte esa convicción imprescindible. Houbo que agardar media hora para que os bos desprazamentos de Iriney e un par de centros magníficos de Núñez permitisen albiscar algunha esperanza de gol. Apenas quince minutos foron todo o fútbol con sentido que os celestes ofreceron. Na reanudación as cousas foron a peor: a febleza defensiva e unha incomprensible apatía de Oubiña na recuperación e distribución da pelota deixaron ao líder espido e a mercede dos caneos de Antoñito pola banda esquerda e do empuxe de Óscar Serrano polo centro. Tras o golazo cántabro, non abondou o paradón do penalti de Pinto para evitar o primeiro naufraxio. Por riba, Vázquez cos trocos, deixou ao equipo con menos banda e menor profundidade atacante, amosando a incapacidade de conseguir sequera o empate. Estes primeiros problemas demostran que o Celta precisa recuperar tensión e humildade (os valores das dúas primeiras xornadas), ademais de retocar un esquema de xogo que pareceu moi fráxil diante dun equipo de entidade semellante á nosa. O máis emotivo da tarde foron os acordes de “Negra sombra” en lembranza de Hermidita, autor, hai cincuenta anos, de máis dun centenar de goles celestes.

Dez favoritos

Bos amigos pedíronme no verán unha lista de dez favoritos. A verdade que todos os que comentei o son para min, mais pido as maiores desculpas aos responsables doutros moitos sitios (sobre todo blos, uns setenta no meu bloglines) que sigo con moito interese e que non cito. Creo que o sentido destas listas é ir tecendo a rede coas recomendacións da curiosidade duns e doutros. Por favor, que ninguén se sinta nin menos querido nin menos valorado.

Teatro municipal

No artigo da semana propoño a recuperación do antigo "Cine Vigo" como teatro municipal. Na cidade onde comezará a funcionar este mes a Escola de Arte Dramática a carencia de infraestrturas teatrais, coa excepción do magnífico Teatro Ensalle (de carácter privado), é vergonzosa.

Cumio Mundial

Acertada e ben documentada esta valoración do Cumio Mundial. Coa actual política unilateralista vai ser imposible refundar esa ONU moribunda.

Rei de Copas

Tiven noticia estes días deste blo interesante. Gustei do seu enfoque narrativo, pouco usual no noso blogmillo. Parabéns, Veloso!

Foro das 21 alocucións

Esta semana preparamos varios materiais impresos (entre eles unha antoloxía de verso e prosa) para o que será "O Foro das 21 alocucións", unha homenaxe ao poeta Lorenzo Varela que se celebrará en Monterroso na vindeira fin de semana. A iniciativa dos actos correspondeu ao alcalde monterrosino, Antonio Gato Soengas, e a unha comisión organizadora animada, entre outros, polo profesor Xesús Alonso Montero, Xosé Gregorio Ferreiro Fente e Fernando Salgado García, os máis importantes biógrafos e coñecedores da figura do poeta de Fufín. Quizais o acto máis importante das dúas xornadas será, o previsto para o mediodía do sábado 24, as vinte e unha alocucións que diferentes persoas farán durante catro minutos sobre a vida e a obra de Lorenzo Varela. A homenaxe será inaugurada o venres pola Conselleira de Cultura, Ánxela Bugallo e clausurada o sábado polo Presidente da Xunta, Emilio Pérez Touriño. Un peche importante das celebracións que ao longo deste ano se lle renderon ao grande poeta do exilio.

Entre a esperanza e o desacougo

Despois de pasar todo o día en Compostela, primeiro reuníndonos coa directiva da Federación de Libreiros (acadamos unha grande sintonía) e logo participando nun encontro con tres responsables do goberno galego, as miñas sensacións son encontradas. Escribo, pois, este texto entre a esperanza e o desacougo.
Ilusionounos a comprensión e coñecemento do estado do sector e dos seus problemas que atopamos en Luís Bará e Ana Rúa comprometéndose a reabrir a Mesa do Libro, un feito que se producirá dentro de dúas semanas. Volver convocar esta Mesa, representativa de todos os axentes da edición e do libro galego (case cincuenta persoas), permitirá poñer en marcha o trámite lexislativo das futuras leis do libro e de bibliotecas (nas que puxemos tantos azos durante a o final da lexislatura anterior) e atopar unha plataforma (a "Comisión do libro como industria") para estudar medidas para "paliar posibles danos" ocasionados pola ampliación da modalidade de préstamo e, mesmo, para atopar unha alternativa consensuada para vindeiros cursos. Algo moi, moi esperanzador.
Porén, o escaso interese amosado na reunión pola responsable da Consellaría de Educación en entrar a debater esta cuestión de fondo (a da modalidade de gratuidade) enfrontounos de novo a editores e libreiros coa crúa realidade dos problemas dunha dura reconversión do sector.
Saímos de san Caetano convencidos de que no goberno galego existen actualmente dúas sensibilidades ben diferentes sobre os enfoques da política do libro. Agardamos ser recibidos proximamente polo presidente Touriño para presentarlle a nosa visión do estado do sector e amosarlle a nosa disposición de colaboración. Libreiros e editores non imos desistir na defensa do libro, a lectura e a educación de calidade.

50 anos de Merlín e familia

Parabéns á editorial Galaxia pola inauguración hoxe da exposición "50 anos de Merlín e familia". Á tarde estaremos no Museo do Pobo acompañando en día tan importante aos nosos bos amigos.

Actualización (15:00): Magnífica reportaxe sobre a exposición de culturagalega.org.

Máis sobre o préstamo

Nos últimos días preferín non abondar en noticias e reflexións sobre a implantación da modalidade de préstamo. Mañá, editores e a directiva da Federación de libreiros teremos unha reunión conxunta de traballo e, logo, pola tarde participaremos na primeira reunión do Grupo de Traballo convocado pola Consellaría de Industria. Os editores non temos, ata o momento, noticia da nosa solicitude de entrevista co presidente da Xunta, nin fomos convocados a reunión ningunha cos responsables da Consellaría de Educación. Velaí outras informacións moi recentes que axudan a comprender o estado da cuestión:

• "Educación prevé dotar de persoal aos colexios para xestionar os libros".
• "Educación estuda a posibilidade de cambiar os libros de 5º de E.P. antes de catro anos".
  
• " A Mesa pola Normalización Lingüística denuncia que se paguen textos que non respectan a normativa vixente".
• "Non publicada aínda a Orde que regula a ampliación da medida"
  

Moción de censura en Vigo?

Sorprendeume hoxe moito esta información confidencial. Ogallá! Tal como van as cousas, eu tiña desbotada esta posibilidade.

Editoriais en Internet

Txetxu sempre atento ás novidades dá conta da aparición dunha editora (Literaturas con libros) que venderá só por Internet. Tres son os principios da nova editorial: calidade, independencia e coherencia. Máis sólido pareceume sempre o veterano proxecto de Minotauro digital, onde, ademais de incluír información, críticas e textos valiosos, poden descargarse, tamén, algúns libros electrónicos.

Ponte nas Ondas: magnífica noticia

Magnífica noticia a do apoio da Consellaría de Cultura á candidatura de Ponte nas Ondas. Un pasiño máis para a declaración por parte da Unesco do Patrimonio Inmaterial galego-portugués como obras do Patrimonio Inmaterial da Humanidade. Esta experiencia de docentes miñotos galego-portugueses está converténdose en referencia do traballo educativo e cultural que se pode realizar nos nosos centros educativos públicos. Beizóns para eles!!!

Profesora de relixión despedida

En Italia haiche moito rebumbio por esta noticia, da que fala, tamén, a edición internacional de CNN.

Inicio do curso

Como todos os anos, na xornada de inicio de curso teño saudades dos meus anos na escola infantil. Enfrontarme por vez primeira aos novos picariños, con toda a súa vida ás costas (desde os seus medos ao descoñecido á súa valentía para conquistar a autonomía de valerse), foi sempre unha das experiencias que me marcaron.
Na interacción da escola todos os mestres aprendemos dos nenos e todos –a pesar do desgaste emocional deste traballo e das lideiras imprevisibles que poden aparecer cos pequenos– saímos máis humanos.
Hai vinte e dous anos aprendín de Natalia, unha cativa do Budiño, filla dun mariñeiro embarcado no Gran Sole, unha frase que anotei no caderno de textos libres (unha bitácora que gardo como unha alfaia) e que dende entón nunca esquecín:
– Manolo, sabes?: no mar tamén pode chover.
Esta manifestación tan contundente do pensamento animista infantil, explicaba (mellor que calquera manual de Psicopedagoxía dos que estudabamos na facultade) proceso tan complexo como é a consideración da aprendizaxe como construción individual do coñecemento. Débolle ao texto oral de Natalia (hoxe unha muller de vinte seis anos, que non coñezo) comprender que aprendemos cando descubrimos un concepto que desfai o noso coñecemento pretérito. Velaí o papel insubstituíble da escola primeira, que hoxe comezou, para abrir e pechar os conceptos inclusores do coñecemento futuro.
Ten moita razón o Presidente cando afirma que "o futuro de Galicia se xoga cada día en cada centro educativo". No investimento que os poderes públicos fagan na educación infantil e primaria (na formación e na mellora das condicións de traballo dos docentes, mais tamén, nos espazos e recursos de aprendizaxe, como nos servizos de atención complementaria) está boa parte do noso futuro como sociedade culta e moderna. Como sinala o presidente Lula: " a educación non é un gasto, é un investimento".

Nota ao pé: inserto unhas fotografías (que, por prudencia, prefiro non comentar) que enlazo dende o arquivo de imaxes da Xunta (unha fonte moi interesante para seguir as actividades institucionais das distintas consellarías, que non dubido en recomendar).

Campo do Fragoso II

DISCIPLINA E PACIENCIA
Vázquez demostrou no Bernabeu que, contando con doses suficientes de concentración e paciencia no control do tempo de xogo, esta tempada o Celta fóra do Campo do Fragoso tamén pode ser un equipo temible. A proeza de batir na propia casa ao Madrid foi posible grazas a un primeiro cuarto de hora primoroso no que os de Fernando amosaron a súa vontade inequívoca de despregarse con valentía sobre o terreo, fuxindo de calquera táctica medúlica de achantarse diante de Pinto agardando as temibles xenialidades dos galácticos. A partir do primeiro gol de Contreras (daba xenio velo tan entusiasmado), o ritmo criterioso na distribución da pelota de Borja Oubiña (a pesar da súa escasa participación no encontro, cando tocou o fixo dunha banda a outra cunha autoridade asombrosa) e o traballo defensivo infatigable de Iriney e Sergio (o mellor dos celestes, impecable na colocación e no corte), permitiron as trasnadas intermitentes de Canobbio e facilitaron as constantes subidas ata o córner de Núñez, que toleou ao pobre de Roberto Carlos. Os medios capitalinos –embobados polas bicicletas espectaculares de Robinho (a verdade é que o rapaz paulista xoga de marabilla)– recorren vergonzosamente á actuación arbitral para xustificar o desconcerto do seu millonario equipo, incapaz (sobre todo dende a saída de Gravesen "o leñador") de facerlle fronte á disciplina táctica e á convicción dun cadro humilde como o noso. En Chamartín, o teimoso traballo en equipo arruinou a xenialidade das estrelas da radio.

11 de setembro de 1973

Os compañeiros de Esquerda Nacionalista recordan, no triséximo segundo aniversario do asasinato do presidente Salvador Allende as súas emocionantes palabras derradeiras emitidas por Radio Magallanes dende o Palacio de la Moneda:

• Trabajadores de mi Patria, tengo fe en Chile y su destino. Superarán otros hombres este momento gris y amargo en el que la traición pretende imponerse. Sigan ustedes sabiendo que, mucho más temprano que tarde, de nuevo se abrirán las grandes alamedas por donde pase el hombre libre, para construir una sociedad mejor.

Alameda centenaria

No artigo da semana lamento a triste situación provocada polas obras na Alameda viguesa. Magóa o estado de total abandono dun xardín histórico centenario, de importantísimo valor botánico e patrimonial, que merece protección.

Precisando termos

Ian ofrece dous textos moi interesantes sobre o debate que tanto nos ocupou esta semana: igualitarismo e equidade non son termos sinónimos nin intercambiables nas políticas públicas, como non o son, tampouco, gratuidade e préstamo cando abordamos a medida aprobada, ou subvencións e dotación de fondos para bibliotecas públicas cando falamos do libro galego.
No País Vasco xurdiu a polémica, a partir dunhas declaracións do conselleiro de educación. A diferenza que establece Txetxu a nivel educativo entre gasto e inversión é moi pertinente, como tamén o é a diferenciación de Joaquín Arriola entre estado do "benestar" e do "medioestar".

Mesa Técnica de Gratuidade

A constitución dun Grupo de Traballo que estude as consecuencias da gratuidade no sector editorial recolle a proposta de creación dunha "Mesa Técnica de Gratuidade", que os editores fixemos chegar á Consellaría de Industria á noite do mércores. A sensibilidade das consellarías de Industria e Cultura abre a porta a un diálogo sereno que debe permitir a confrontación rigoroso de datos e alternativas. Porén, na proposta do Goberno Galego boto en falta a presenza, que os editores solicitamos, de responsables da Consellaría de Educación (a que promove a modalidade imposta e a que ten a responsabilidade de executala nos centros) e da Secretaría Xeral de Política Lingüística (xa que a medida aprobada ten serias repercusións sobre o proceso de galeguización e de emprego do galego como lingua vehicular dos manuais).

Este Grupo de Traballo ou Mesa Técnica, que tanto nos ten a súa denominación, non debe quedarse en estudar os "coidados paliativos" que o sector require coa posta en marcha da medida (sería o mesmo que recoñecer que está ferido de morte), se non en estudar todas as modalidades de gratuidade existentes que permitan a súa xeralización a todos os niveis do ensino obrigatorio durante a lexislatura, a súa coherencia coa implantación progresiva da nova Lei de Calidade de Educación (en trámite parlamentario), a mellora da calidade dos manuais (no contexto das Novas Tecnoloxías da Sociedade do Coñecemento e das estratexias de teleformación), a recuperación do uso do galego nas aulas (unha realidade que semella quere ocultarse), o aumento dos índices de lectura entre os nosos escolares, a implantación de bibliotecas escolares en todos os centros e a supervivencia do tecido natural de comercialización do libro (as librarías d eproximidade).

Estou seguro de que con vontade de diálogo entre a Administración e o sector (os diversos axentes do libro demostramos que a posuímos, velaí a nosa participación na elaboración dos textos das leis do libro e bibliotecas) e cunha ambición compartida de dotar ao sistema educativo galego dunha modalidade de gratuidade, que asegure calidade educativa e compaxine os intereses de todos, poderemos facerlle fronte a retos tan ilusionantes.

Utilidade social da lectura

Traduzo unha frase de Alberto Manguel que deixa nun comentario agarimoso Txetxu Barandiarán:

• Creo que non existe unha forma eficaz de difundir a lectura que non pase pola conciencia da súa utilidade social; os políticos terían que explicar qué libros len para tomar as súas decisións. (Alberto Manguel; La Vanguardia, 29-04-2004)

Os malos da película

Miguel Anxo Fernán Vello, o noso coraxudo presidente dos editores galegos, explica hoxe nun artigo precioso quén somos os malos da película. Beizóns, Miguel Anxo!!!

U-las voces?

Despois de dous días moi complicados, retomo esta escrita invadido polo desánimo. Levo toda a miña vida profesional, tanto nos meus anos como profesor de Educación Infantil como nos actuais de editor en lingua galega, defendendo contra vento e marea as difíciles causas da escola pública galega e do libro e da lectura na lingua nosa. Agora, debido a que expresei publicamente a miña disconformidade democrática cunha medida do actual presidente da Xunta son acusado de ser un antipático "reaccionario" ao que "só lle importan os cartos" e as "subvencións".
U-las voces que reclamaron estes días que se cumpra o compromiso (expresado como un contrato coa cidadanía) de que todos os conselleiros e conselleiras no exercicio do seu cargo usasen o galego? U-las voces que se preguntaron sobre os posibles efectos que a ampliación da modalidade de préstamo pode ter sobre o fráxil tecido do libro galego? U-las voces que se interrogaron sobre as razóns do continuísmo do goberno actual coa política do equipo de Manuel Fraga sobre o réxime de concertos co ensino privado? U-las voces que opinaron sobre os contidos e a estrutura da nova Lei de Calidade da Educación, elaborada polo goberno Zapatero, que xa comezou o seu trámite parlamentario e que obrigará a renovar os manuais escolares, previsiblemente, dentro de dous anos? U-las voces que neste comezo dun novo curso falan dos problemas que acucian aos ensinantes, ou das carencias endémicas de medios que padece a nosa rede pública? U-las voces que reclaman políticas redistributivas de bolsas para os estudantes de familias humildes? U-las voces que denuncian a privatización dos comedores dos centros escolares públicos? U-las voces que reclamaron esta semana o inicio do trámite lexislativo das novas leis do libro e de bibliotecas, consensuadas hai meses por todos os axentes do sector do libro en Galicia?
Inmersos en tan espeso silencio, é posible seguir dando a batalla por unha escola pública de calidade que fale, escriba e lea en galego?

Gratuidade na Primaria

Sorpresivamente acaba de anunciarse a gratuidade total dos libros de Educación Primaria para este curso. Deste xeito amplíase a gratuidade dos libros aos alumnos de 1º, 2º e 5º. Nestes momentos descoñecemos cál foi a modalidade escollida pola Consellaría de Educación, máis aínda, cando afecta tamén ao carácter funxible e non reutilizable do primeiro ciclo desta etapa.

O sector editorial e libreiro, inmerso na voráxine da campaña de comercialización dos libros de texto, non recibiu información ningunha sobre a implementación e as modalidades desta importante medida. Editores e libreiros non merecemos, nin sequera, ser informados personalmente (como o foron as confederacións de pais e nais)?

• Actualización (15:35): a Xunta fala de libros gratis e da continuidade da medida en vindeiros cursos ata completar o ensino obrigatorio (tres cursos da ESO). Sabemos por Vieiros da vontade de diálogo do presidente Touriño co sector do libro (os editores, e non sei se os libreiros, non fomos convocados ou recibidos por conselleiros ningúns do novo goberno) e da súa proposta de realizar un programa para "coñecer a situación do seu mercado". Con estas declaracións non saio da miña perplexidade, moito máis despois do trasacordo na cuestión dos concertos. Un paso adiante e outro atrás, tecendo na tea dos nosos soños.
• Actualización II (19:15): os editores convocamos unha reunión extraordinaria, mañá ás 12:00 horas na Libraría Sargadelos de Santiago para valorar a medida e as súas consecuencias empresariais e educativas. A queixa máis unánime de todos os colegas cos que falei -fóra da escasa actualización dos argumentos técnicos que utiliza o presidente sobre "a converxencia europea" que supón esta medida (velaí para rebatelos os datos que incluímos no documento da AGE sobre esta cuestión, publicado antes das eleccións)- é non ter sido consultados, nin sequera informados. Actuaría deste mesmo xeito o presidente da Xunta se tivese que tomar unha medida cunha repercusión semellante sobre calquera outro sector económico? Valoráronse as consecuencias económicas e culturais que esta medida vai ocasionar? Que medidas inmediatas vai adoptar a Xunta de Galicia para que os índices de lectura pública en Galicia converxan cos estándares dos da Unión Europea (remitimos á lectura do mesmo documento)?
• Actualización III (21:45): afortunadamente entre este mar de propaganda atópase a opinión de xente sensata como Alba Nogueira que puntualiza nun artigo magnífico o alcance real e o molde sobre o que foron elaboradas as primeiras medidas de política educativa do presidente Touriño.
• Actualización IV (23:00): revisando a documentación existente na rede e á vista do modelos de Castela A Mancha e das declaracións da conselleira de Aragón (actualmente responsable de educación do PSOE), non hai dúbida de que a modalidade de gratuidade escollida polo presidente Touriño será a de préstamo (o que suporá o continuismo coa opción escollida polo goberno Fraga, en detrimento doutras posibles como as do cheque-libro). Confirmaríanse así os nosos peores agoiros (expresados en roda de prensa o pasado mes de xullo) debido a unha nova imposición sen negociación ningunha (como xa fixera o goberno anterior) dunha modalidade que está sendo cuestionada polos seus efectos perversos nos países europeos que a teñen implantada.
• Actualización V (09-09-2005): a Consellaría sacou hoxe unha nota oportuna onde aclara o procedemento a seguir para as familias que se queiran acoller á ampliación do programa de préstamo.
  

Alarma

Hai días amosei a miña preocupación, hoxe a miña alarma: volvín escoitar á Conselleira de Educación expresarse pola radio en castelán. Vai ser este o seu modelo lingüístico?

Revisitar os clásicos

Hoxe participei, xunto con outros editores infantís e xuvenís, nunha mesa redonda sobre a edición de adaptacións, versións e traducións dos clásicos. O acto formaba parte do IIº Curso de Formación Continua de Literaturas Infantís e Xuvenís dos ámbitos lingüísticos ibéricos organizado pola Universidade, Gálix e a Biblioteca Nova 33 e que nesta edición xira arredor do tema: Revisitar os clásicos.

Enumero os tres temas que provocaron maior controversia:

• Hai número suficiente de lectores en lingua galega para poder editar calquera obra (das consideradas como clásicas) infantil ou xuvenil en galego?

• Cales son as razóns para que os prescriptores e mediadores teñan preferencia por obras escritas orixinalmente en galego sobre outras traducidas?

• Que influenza poden ter as bibliotecas para aumentar os índices de lectura da sociedade?

• Son eficaces as actividades actuais que promoven as editoriais para animar á lectura nos centros escolares e nas bibliotecas?
  

Máis sobre os libros de texto

O vigués Fernando Valverde, presidente de CEGAL (confederación de libreiros), criticou duramente a política de descontos dos libros de texto, medida aprobada polo goberno do PP que Zapatero, a pesar das súas promesas, non ten coraxe a eliminar. Opinión na que abonda, Mauricio Santos, o presidente de ANELE (asociación de editores de libros educativos).
Os primeiros datos e impresións que fomos recollendo (onte mesmo falaba cun importante libreiro) amosan que esta campaña de texto está sendo moi frouxa para as libreirías, gañando imparablemente terreo as grandes superficies (que xa chegan a acordos directamente con algunhas ANPAS). Cantas librarías pecharán este ano? Que repercusións pode ter isto para a estrutura e o emprego nas editoras?

Retos para a política educativa

As intervencións da nova Conselleira de Educación sempre teñen miga. O anuncio da revisión dos convenios coa privada amosou un rigor e unha afouteza á que non estabamos afeitos. As posteriores declaracións radiofónicas en castelán (un feito ao que nunca se atrevera ningún dos conselleiros anteriores do PP) enchéronos de enorme preocupación. Hoxe, porén, aparece unha entrevista con ela moi esperanzadora, apostando por unha educación innovadora e implicada coa sociedade e ofrecendo, ademais, contrapartidas aos libreiros e editores para a implantación da gratuidade dos libros de texto ao longo da lexislatura.
Non teño dúbidas de que a política educativa debería ser unha das prioridades do novo goberno conxunto. Hai retos abondos: revalorización da rede escolar pública, implantación da nova reforma educativa (que suporá un novo deseño curricular), diminución do índice de fracaso na Secundaria, recuperación para a lingua do papel normalizador da escola, reilusión do profesorado e ampliación dos seus cadros de persoal, implantación da gratuidade educativa (servizos e materiais curriculares), o financiamento universitario e das súas políticas de investigacións... O novo equipo da consellaría ten moita faena para os escasos recursos cos que conta.

Conservación da microtoponimia

No artigo da semana defendo a necesidade de conservar a microtoponimia. A iniciativa d' "As Teixugueiras", a primeira rúa do novo polígono de Navia, creo que debería constituír un interesante modelo para desenvolver en todo o país.

Filias e fobias

O artigo de hoxe de Ferrín é deses que vai dar moito para falar. Canto menos abre dous grandes debates: por unha banda, o da necesidade de que todos os políticos do novo Goberno Galego atendan as chamadas do mundo da creación cultural (que ten o dereito e a obriga de expresar a súa opinión, como xa o veu facendo nos difíciles tempos dos gobernos de Fraga); por outra, o da pertinencia para eles en contestar eses cuestionarios envelenados (aparentemente tan "intrascendentes"), que adoito aparecen nas páxinas a cores dos xornais (cónstame que, en concreto, estas "Filias e fobias" é unha das seccións máis seguidas do suplemento Visado).
Non teño dúbida ningunha de que a conselleira Ánxela Bugallo é unha persoa culta e sensible (as súas respostas ao cuestionario demóstrano e a súa recente intervención en Vigo ratificouno). Sen embargo, o certo é que nesta ocasión non acertou evitando inserir as súas preferencias no canon cultural galego. Entendo que o fixera, probablemente, para non ferir a ninguén e manter unha equidade institucional entre todos os creadores. Mais, velaí, que o resultado desta opción foi contraproducente e pouco acorde co papel de potenciadora da nosa industria cultural, que sabemos ela quere desenvolver con afouteza e creatividade.
Desde hai tempo comparto a necesidade de emular entre nós a campaña que Rogerio defende dende o seu blo: "Leiam jornais de referência em papel. Ouçam fado e hip-hop em CD. Apoiem a informação e a cultura portuguesa". Sei que a nosa conselleira non ten problemas para encabezar, dentro do novo goberno, unha campaña semellante, que todos deberiamos tamén apoiar na sociedade: "Lean libros e revistas en galego. Escoiten música galega en cedé. Asistan as representacións do teatro galego. Apoien os produtos da industria cultural galega". No éxito desta campaña dentro da sociedade galega está boa parte das responsabilidades que asumiu a Conselleira de Cultura e o seu magnífico equipo de colaboradores.

O terceiro mundo no arrabalde do imperio

Juan publica un post sobre o que está sucedendo en Nova Orleans verdadeiramente memorable. Que máis se pode dicir? Recomendo vivamente consultar todos os seus enlaces.

Willysifones, tamén, ten outro, sobre o mesmo tema, magnífico.

E Acedre continúa informando desde alí.

Actualización (03-09-2005): Imprescindibles os dous posts que lin hoxe de Ian.

Clásicos Universais

A presentación da colección Clásicos Universais encheu o Caixanova. A verdade é que o acto foi entretido e, nalgúns momentos, moi interesante. Foron magníficos o discurso moi propositivo e literariamente fermoso da conselleira Ánxela Bugallo e a actuación musical de Fran Pérez (un descoñecido para a maior parte dos presentes). O presidente da RAG, grande orador, ensaiou unha peza emotiva -pronunciada devariño e case recreándose en cada unha das palabras- sobre a necesidade de recuperar a lingua no ámbito familiar (apelando á responsabilidade das nais) e de utilizala no mundo empresarial (lembrando que ao facelo os patróns e financieiros non minguarían os seus beneficios); aínda que, desgrazadamente, o bo de Barreiro errou o tiro cando reclamou á utilización do galego no estadio de Balaídos (unha realidade xa dende o acordo da corporación en 1988) e cando presentou á nosa coma unha lingua de orixe aldeana.

Os editores quedamos satisfeitos coa colección, tanto pola escolla realizada (bastante representativa do díficil camiño da tradución en galego), como polas calidades da edición (comprobamos co primeiro exemplar na man, que os libros son dignísimos). Agardamos que a biblioteca teña boa acollida. O primeiro volume repártese gratuitamente o domingo e os dous seguintes o martes a só 1 €. Pode dicir algúen que estes libros galegos son caros?

Cando subo a imaxe, comprobo que os editores que nos situamos no recanto esquerdo, a pesar de estrear garabata italiana, nunca saímos na foto. Será posible, Brétemas?

Nova editora

Souben hoxe da xestación dunha nova editora que pretende especializarse na publicación de traducións de textos da literatura galega. Decontado, seguro, haberá noticias.

Mundo Celta

Xavier Piñeiro envíame por correo un enlace con esta páxina sobre a cultura dos países celtas. Os datos sobre Galicia poderían estar máis actualizados e algúnhas referencias son un chisco tópicas, aínda que sempre é de agradecer que se nos inclúa nesta simpática comunidade da esperanza.

Couceiro

Hoxe á mañá coñecimos unha noticia que nos entristeceu: a libraría Couceiro de República do Salvador de Santiago, un dos puntos fortes para o libro galego e portugués, pechará as súas portas durante o mes de setembro. Semella que no local instalarase unha coñecida firma de moda galega. Non obstante, sabemos que a familia Couceiro, unha estirpe de libreiros galegos coraxudos, continuará o seu traballo no establecemento que teñen aberto na rúa do Hórreo.

Ao peche desta Couceiro de República do Salvador se lle pode unir, tamén proximamente, o dalgunha outra libraría compostelana. Vai ser este o devir dos novos tempos: pechan as librarías de cultura e abren negocios de moda?

Actualización: 23:42 horas: na presentación da Biblioteca Galega, que comentaremos mañá, falo con Suso Couceiro que me anuncia o proxecto da familia de continuar o proxecto de grande libraría galega nun novo edificio da praza de Cervantes. Quizais haberá que agardar un ano. O día remata cunha noticia ben esperanzadora.

Actualización: 04-09-2005: Entrevista a Xesús Couceiro onde expón o proxecto da súa nova libraría.