Finalistas Premios Xerais 2008

Os xurados declararon hoxe as obras finalistas.

Os futuros do libro

Manuel Bragado: os futuros do libro from Martin Pawley on Vimeo.
Un anaco da conferencia de onte na Coruña. Obrigado, Pawley, pola gravación.

Blogs e lectura

Mañá, xoves, 29 de maio, estaremos ás 18:30 na Facultade de Filoloxía da Universidade da Coruña, no Campus da Zapateira, para manter un encontro co alumnado sobre "Blogs e lectura".

Ferrín, Premio Nacional

Unha grande ledicia. Beizóns, mestre!

"Votos de riqueza", de Ignacio Castro Rey

En duascentas sesenta e catro páxinas, Ignacio Castro Rey, utilizando unha voz indignada e empregando unha lente sociolóxica, inserida nunha tradición filosófica (ancorada en Nietzsche e nos seus epígonos contemporáneos, Foucault, Deleuze e Baudrillard), debuxa un panorama bastante desolador e feroz do noso tempo, o do capitalismo real. Pois diso trata Votos de riqueza, de analizar o paso do capitalismo produtivo ao capitalismo especulativo actual, centrado nos sectores de servizos, no que a primeira produción é a informativa e a materia prima, en palabras do filósofo compostelán, "é a propia humanidade".
Artellada a obra con semellante propósito, empregando unha certa mentalidade tráxica, como voz transversal que moumea nas páxinas, non é esaxerado cualificar o libro como feroz, vehemente, intenso, denso, ácedo, máis tamén luminoso, divertido e profundamente irónico. Unha voz afirmativa e pouco pudorosa, interpela ao lector dende o prólogo, onde se adianta os propósitos do ensaio: criticar a cultura do consumo como manifestación primeira e máis acaída da pulpa do presente. Castro propón un acceso crítico á nosa cotidianidade procurando deste xeito una achegamento sistemático a unha esencia excluída. A voz que nos fala e a lente que utiliza pretende achegarse, dende a indefinición común, ao presente que vivimos e ao malestar que produce.
Para achegarse a unha existencia consumista e á banalidade exasperante que a caracteriza, utiliza como metodoloxía a intuición recorrente. Ignacio Castro pretende achegarse ao consumo (unha forma dinámica do odio e do rexeitamento), dende diversos espazos e ámbitos temáticos. Comeza coa prohibición do tabaco nos espazos públicos (unha "manifestación do fascismo de balneario", chega a dicir). Continúa con varios capítulos dedicados ao medo, nas súas diversas manifestacións, sexa baixo a forma de terrorismo, da crise económica, das catástrofes naturais, do cambio climático, da SIDA ou das guerras rexionais televisivas. Profundiza a súa análise no eido da publicidade e das marcas (ás que lles concede os capítulos centrais), para proseguir coa arquitectura, o urbanismo (e os seus "sen-lugares"), a "violencia verde" (criticando contra corrente o ecoloxismo político actual), a mocidade e a educación (para min os mellores capítulos), o deporte (e a súa obsesión vigoréxica) e a televisión e o seu "star system". Ata chegar ao apoteósico capítulo dedicado á sexualidade, concibida como un mecanismo de control individual.
En todos os capítulos reitérase a crítica á violencia comunicacional postmoderna, o que Agamben, un dos autores máis citados no ensaio, denomina "estado de excepción", ou a concepción do "mundo como supermercado", roubándolle a metáfora a Houllebecq, outro dos autores máis citados por Castro.
Esta disección rabuda do mundo presente no "Polo Norte" do planeta remite a cinco grandes cuestións:
1. A fragmentación envolvente do tempo actual, no que pasamos irremisiblemente da condición de cidadáns á de consumidores.
2. Fragmentación bipolar que provoca a ruptura do relato das nosas vidas e o rexeitamento de calquera tipo de finitude, de diálogo real e de disenso. Perdemos a conversa. As consecuencias deste fenómeno sobre as identidades individuais e as construcións colectivas son aterradoras: o desarraigo e o illamento das individualidades, paradoxicamente hiperconectadas e hipercomunicadas a distancia por medio das tecnoloxías dixitais.
3. Illamento confortable e portátil que se amosa coma síntoma dunha cultura da descontinuidade e do desarraigo, do ruído dixital das pantallas (refugando un silencio, que é aterrador para unha sociedade de televidentes), da velocidade (onde non existe tempo nin espazos para pausas ningunhas) e da impaciencia xeralizada no traballo e mesmo nun lecer absolutamente terciarizado.
4. Descontinuidade que alicerza un individualismo atroz, unha cultura do consenso infinito, unha sociedade de totalitarismo democrático, onde non existen fronteiras entre a dereita e a esquerda, onde a sospeita e o medo son permanentes.
Tras semellante análise, Ignacio Castro non propón conclusións, nin sequera terapias para aliviar este malestar. Apenas continuar nesta indagación crítica e desenvolver unha ética da desaparición, da resistencia –diría eu–, onde teña cabida a finitude, a proximidade e o acougo. Deter esta vertixe, parar a ler con vagar, conversar, recuperar a rúa, gozar dos silencios, arriscarse ao compromiso de amar, aliviaría esta enfermidade do presentismo? Votos de riqueza contén unha proposta ética, mais non un programa de rexeneración política. A Ignacio Castro Rey abóndalle que as súas palabras estean comprometidas co que está por chegar.

[Fragmentos da intervención na presentación de Votos de riqueza. La multitud del consumo y el silencio de la existencia, Marco, Vigo, 27 de maio de 2008]

Xurados dos Premios Xerais

Hoxe anunciamos os xurados dos Premios Xerais.

A lectura en pantallas

Hai días que tiña interese en recoller a reflexión de Juan Varela sobre a lectura en Internet. "En Internet non se le, escanéase", ou noutras palabras, a lectura da maior parte dos internautas sobre as pantallas é fragmentaria, rápida, fráxil, rota, incompleta, desordenada ou "zapeada". Os datos proporcionados polo informe de usabilidade de Jakob Nielsen amosan que os internautas só len o 20% do texto das páxinas, aínda que, tamén, despois das duascentas palabras, a lectura descende menos. Ao que habería que engadir que en boa parte dos casos, o lector en pantalla atende sobre todo aos hiperenlaces que contén o texto. Estamos diante dunha nova lectura que moi pouco ten que ver coa tradicional sobre soportes impresos á que se atende nos sistemas educativos. Que consecuencias pode ter esta nova realidade?
Esta constatación, ademais das súas consecuencias sobre a necesaria alfabetización informacional, non debe levar só aos habituais "consellos de blogueiros" sobre a necesidade de publicar na rede textos breves (ese famoso pantallazo de 200 palabras), xa que o internauta non lería máis, senón á reflexión fulcral que sobre a mesma cuestión propón Txetxu: "non tería máis sentido pensar e investir en novos contidos máis adaptados ao medio y ver logo qué alianzas de significado poden chegar a existir con outras canles e soportes? Se toda a lectura sobre pantallas vai ser zapeada e fráxil, pode adaptarse esta textualidade a calquera tipo de contido ou aqueles que precisan de maior vagar e reflexión? Aí poden estar algunhas das maiores limitacións da literacidade electrónica.
A lectura e a edición (tanto a analóxica como a dixital) requiren acougo, tempo e tranquilidade; requisitos imprescindibles para unha abordaxe tanto crítica como gozosa, como cognitiva (habería que engadir, como ben sinala a anotación de Joaquin Rodríguez) da textualidade. Nun momento de cambio de paradigma e de evolución do sector do libro (na coexistencia ou integración de textualidades e soportes), a clave, como temos sinalado tantas veces, está nas políticas de lectura e na necesidade de formación do criterio lector en ambas as dúas textualidades, a impresa e a electrónica (que requiren estratexias diferentes).
Nesta intervención de Txetxu (oito minutos) nas xornadas sobre "Ler en pantallas" poden estar outras claves prospectivas sobre o futuro dunha edición racional e sostible (sobre todo o novo proceso multimodal de creación e lectura sobre os contidos).

Outros dereitos para os autores

Esta intervención de Juan Varela (case nove minutos) profundiza na reflexión sobre a procura dun novo modelo de dereitos para os autores no entorno dixital. Semella imprescindible reformular o papel do autor (que terá máis posibilidades de xestionar directamente o seus dereitos), o dos editores (como o están facendo os medios de comunicación e as discográficas, para poñer en valor o papel da edición nun entorno de saturación e redundacia de contidos) e o das propias redes. Juan insiste no fenómeno da inflacción da edición actual (tanto a impresa polos editores como a existente en Internet), como punto de inflexión para que que os editores reinventemos o noso negocio e o noso traballo. Na segunda parte do vídeo insiste na importancia da presenza en Internet como medio de promoción e visibilidade dos mellores contidos.

Editorial Cíes e Marcial Lafuente Estefanía

No suplemento "Estela" (do dominical de Faro de Vigo), J. A. Otero Ricart publica unha interesantísima reportaxe sobre a Editorial Cíes, fundada en Vigo en 1941 por Eugenio Barrientos, o daquela propietario da libraría Tetilla, e destinada a edición de publicacións populares. Barrientos comezou publicando novelas policiais, mais consolidou a súa actividade (durante máis dunha década) coas novelas de vaqueiros de Marcial L. Estefanía, un escritor republicano que se asentou daquela nas Travesas (do que actualmente se prepara un documental). Na reportaxe, da man de Federico, o fillo de Estefanía (actual propietario de Cíes), relátase aquela interesante peripecia editorial da que tiñamos noticia polos traballos de Francisco Fernández del Riego. Para a recuperación da memoria da edición en Galicia, conviría seguir afondando no traballo desenvolvido por Barrientos que, ademais, das populares novelas de vaqueiros publicaba textos de literatura xuvenil de rancio sabor franquista (dos que temos só noticias dalgún título da súa colección "Amenus"). Seguiremos procurando noticias de Cíes.

Clicando sobre as imaxes pode lerse a reportaxe.

Lembrando a Enrique X. Macías

No artigo da semana lembro a figura de Enrique X. Macías no día do seu concerto homenaxe no Marco.

Ler debería ser prohibido

Vía: Hora de ler.

Ler na cama

Simpática escena sobre as razóns da lectura da mediametraxe Bosteza do director mallorquín Toni Nievas.
Vía Trafegando ronseis.

"Votos de riqueza", presentación en Vigo

O vindeiro martes, ás 20:00 horas no Marco de Vigo presentarei Votos de riqueza. La multitud del consumo y el silencio de la existencia, o máis recente ensaio de Ignacio Castro Rey. Agradécese difundir na rede esta convocatoria. Outra magnífica oportunidade para volver escoitar en Galicia o lucidísimo discurso crítico do filósofo Ignacio Castro.

Macías, referente da modernidade viguesa

Teresa Cuíñas publica en Luzes unha interesante reportaxe sobre a figura de Enrique X. Macías. Todas as testemuñas consultadas subliñan a consideración de Enrique como referente da modernidade nas diversas manifestacións culturais daquel Vigo efervescente dos oitenta. A lectura deste artigo pode axudar a comprender o interese da súa figura.

"Itinerario de luz", reeditada a obra de Enrique X. Macías

Hoxe levei unha boa ledicia cando recibín un paquetiño da Consellaría de Cultura e Deporte que gardaba unha grande sorpresa para min: un dobre cedé que contiña a reedición das gravacións das obras de Enrique X. Macías, editadas por Miso Music. O dobre cedé, editada á iniciativa da Dirección Xeral de Creación e Difusión Cultural, recolle unha parte significativa do catálogo de obras de Enrique dende 1986 a 1995: "Itinerario de luz" (1995), interpretada por London Sinfonietta e gravada no CGAC; "Antistrofas" (1993/95), peza para cello e electrónica; "Adhuc" (1992/93), para seis instrumentos, gravada en París; "La Lyre du Désert" (1988), peza electroacústica realizada en París; "Iubilaeum" (1993), peza para tres instrumentos gravada en Santiago; "La Chambre dans l'Espace" (1992/93), peza para trío gravada no Pazo de Castrelos de Vigo e "Sonata" (1986/89), peza para piano, interpretada por Roberto Bollea e gravada na Gulbenkian de Lisboa. A recuperación destas gravacións constitúe, xunto aos tres concertos destes días, un paso importantísimo para a posta en valor do legado musical de Macías. Beizóns á Dirección Xeral de Creación Cultural por facelo posible.

Get London Reading

A actual campaña de promoción da lectura que se está desenvolvendo en Londres utiliza, coma a galega (que comezará a utilizar os valados), os textos literarios e a súa presenza sobre formatos cotiáns como o primeiro reclamo. Gústanme as dúas.

Que é un libro?

Moi clarificadora é esta anotación do Txetxu sobre o que é hoxe un libro. A intervención do director da Feria del Libro de Sevilla (un libreiro) é igualmente moi recomendable.

"Festina lente"

Hoxe recibimos está novela de Marcos S. Calveiro. Intúo que vai dar moito, moito que falar. Só anticipo que estamos diante dunha marabilla. É un grande orgullo que forme parte do noso catálogo. Beizóns Folerpa!
Sinto que os impacientes teñan que agardar ata a vindeira semana, na que chegará ás librarías.

Os concertos de Enrique X. Macías

Por fin soubemos da celebración dos concertos en homenaxe a Enrique X. Macías con motivo do 50 aniversario do seu nacemento. Celebraranse o xoves na Coruña no Teatro Rosalía de Castro, o venres en Santiago no Salón Teatro e o domingo en Vigo nas instalacións de Marco. Os tres concertos comezarán ás 20:30 horas. Os concertos enmárcanse no proxecto "As nosas músicas, os nosos sons", co que a Consellaría de Cultura e Deporte, a través da Dirección Xeral de Creación e Difusión Cultural, quere dar a coñecer ao gran público o legado musical e creativo dos compositores galegos contemporáneos máis significativos. A homenaxe a Macías realízase en colaboración coa asociación portuguesa Miso Music, depositaria da obra do compositor. A asociación fundou o grupo “Sond'Arte Electric Ensemble”, coa dirección artística de Miguel Azguime e con Pedro Amaral como mestre titular. O programa dos concertos estará formado por tres obras de Enrique Macías: Adhuc (1993) para ensemble e electrónica; Cadencias e interludios/Percurso I (1989-1992) para piano e electrónica e Itinerario de luz (1995) para ensemble e electrónica. A actuación complétase coa peza Derrière son double (2001) de Miguel Azguime, compositor portugués director do grupo e amigo persoal de Enrique Macías. Aconsello non perdelos. Serán unha magnífica oportunidade para recuperar ou coñecer o valor dun dos nosos máis importantes creadores da cultura galega da fin do século pasado.

Morreu o libro electrónico?

Interesantísima esta anotación de Joaquín Rodríguez sobre as dificultades de viabilidade do libro electrónico. Semella cada vez máis certo que fóra dun debate entre apocalípticos e integrados, son reais as dificultades para atopar un lector electrónico portable máis amigable que os actuais libros analóxicos. Isto non quere dicir, porén, que o proceso de dixitalización de determinados contidos sexa tan irreversible como necesario. Vexo cada vez máis claro que o futuro dunha edición viable e racional (que poña couto á inflacción editorial e ao mesmo tempo permita unha edición cultural de calidade) pode vir da edición dixital baixo demanda. Aí quizais estea un dos futuros do libro neste período de coexistencia de formatos e soportes.

Campo do Fragoso LXI

50 PUNTOS
Alejandro Menéndez, o cuarto adestrador desta tempada, conseguiu no seu primeiro encontro endereitar a deriva na que caera o Celta tras tres derrotas consecutivas. Acadar os 50 puntos, que deberían afastarnos de todos os perigos e fantasmas, é unha boa noticia para os seareiros celestes; mais a recuperación dunha certa disciplina táctica, dunha descoñecida capacidade goleadora e, sobre todo, dunha mellor actitude de todos os membros do equipo poden ser aínda mellores novidades. O encontro comezou co público máis pendente das evolucións de Gustavo López (apupado agarimosamente ao remate) ca dos nerviosos xogadores celestes. Xa aos catro minutos, os cadistas anunciaron cunha gran xogada que, a pesar das súas limitacións, viñan dispostos a dar batalla. Houbo que agardar un cuarto de hora para que o recuperado Quincy enviase o seu primeiro aviso a Limia e para que, poucos minutos despois, cabecease con moito perigo un bo servizo de Canobbio. Á media hora, o uruguaio (moi motivado) fabricou un magnífico pase interior que aproveitou Perera para abrir o marcador. A diferenza de encontros anteriores, o gol aguilloou aos celestes que a partir de entón reinaron con autoridade. Unha xenialidade espectacular de Quincy, catro bicicletas e unha rosca moi axustada ao pao esquerdo, supuxo o segundo tanto. Tras o descanso, cos de Procopio dispostos a intentar a remontada, os galegos defendéronse con xeito buscando contras que aproveitasen a sociedade dos seus tres veloces dianteiros. Deste xeito chegou o segundo gol de Perera, tras un servizo dende a banda dun inspiradísimo Quincy, demostrando que funcionaba a fórmula ideada por Menéndez: moita disciplina atrás, moita fantasía e velocidade diante. Un centro medido de Gustavo (que demostrou non ter esquecidas as súas mañas) foi ben rematado por Dani (unha das tradicionais bestas dos celestes). Este gol abriu esperanzas para os cadistas, porén foron estragadas axiña por outro golazo de Quincy, tras unha contra dirixida con gran tranquilidade por Jorge Larena na súa primeira xogada. Nos minutos finais marcáronse outros dous goles, o dos gaditanos tras un fóra de xogo sinalado polo asistente que o arbitro non atendeu, o dos celestes por un penalti cometido sobre Diego Costa que transformou Larena. Pechábase así unha merecida goleada do Celta que devolveu unha tímida ledicia á bancada e permite abrir esperanzas sobre a fiabilidade do técnico. Contar cun adestrador solvente podería ser a gran noticia do partido de onte.

Xosé María Álvarez Blázquez, os actos de Vigo

Onte asistín aos actos en homenaxe de Xosé María Álvarez Blázquez organizados en Vigo pola Real Academia Galega.
O acto institucional, celebrado no auditorio do concello, foi literariamente moi brillante, aínda que coa presenza de menos público do agardado (apenas un centenar de persoas, o que amosa un certo desleixo na realización da convocatoria e un desinterese popular por estes actos académicos). Darío Xohán Cabana abriu os parlamentos cunha intervención potente, enérxica, co punto necesario de emoción, defendendo a figura integral de don Xosé María e o carácter revolucionario da súa actividade como editor. Oportunísima foi a súa proposta de convocar este ano un congreso multidisciplinar arredor da figura do homenaxeado, fose pola Consellaría de Cultura e Deporte ou pola Universidade de Vigo (unha iniciativa que aínda hai tempo para que fose considerada por estas institucións, pola propia Academia ou por calquera outra entidade que o puidese apoiar economicamente). Logo interviu, Víctor Freixanes que abordou moi fermosamente a actividade editorial de Álvarez Blázquez (o título da súa intervención é moi significativo: "Arte da paquetería") sinalando o carácter innovador que lle imprimiu á actividade editora, tanto na concepción da creación editorial como da súa promoción e comercialización. Pola súa banda X.L. Méndez Ferrín nun parlamento literariamente memorable describiu os espazos de don Xosé María (a súa descrición das Travesas de XMAB empregando só substantivos foi espectacular) e salientou a sensibilidade literaria e o carácter patriótico do traballo do homenaxeado. Pechou a quenda de intervencións, o presidente da Academia que definiu a don Xosé María como un dos "exiliados na súa propia Terra".
Despois do xantar institucional no Museo de Castrelos, organizado e pagado pola Academia (un feito inédito na efeméride), se celebrou en Gran Vía 180, na porta do edificio onde Xosé María viviu durante trinta e nove anos, o acto de descuberta dunha praca. Outra vez, apenas cen persoas, asistimos aos parlamentos de Luz Pozo Garza, Alfonso Álvarez Cáccamo (que leu un texto sobre as Travesas en 1946, escrito polo seu pai en 1981, que foi editado nunha fermosa seaparata por Galaxia) e do alcalde de Vigo. Para min, o momento máis emocionante foi a breve intervención, fóra de programa, de Aurora, unha das fillas de Xoán Vidal, inseperable amigo de XMAB (co que fundou Cristal).
Rematado o acto, subimos a Gran Vía cismando na decepción que nos provocou o raquítico entusiasmo amosado polas institucións galegas e locais (ensimesmadas nos intereses partidarios dos seus responsables) a unha celebración cultural tan relevante, por non falar xa do claro afastamento do conxunto da sociedade sobre a efeméride (coa excepción da programación da radio Galega na praza da Constitución, Vigo permaneceu totalmente alleo a estes actos). Se continuamos por este vieiro, o 17 de maio esmorecerá inevitablemente. A figura revolucionaria de don Xosé María merecía máis.

Hai barco

No artigo da semana, ao fío da presenza a pasada semana na Laxe de enormes trasatlánticos, reflexiono sobre a importancia do porto vigués e da necesidade de chegar a un pacto estratéxico sobre o seu futuro.

O oso de Martín Curty

Onte a estatua do poeta Manuel Curros Enríquez foi reubicada de novo na Alameda viguesa (é certo que non exactamente no seu emprazamento orixinal) o que constitúe un acto de xustiza poética que celebramos. Porén, os lectores de Faro almorzamos cun artigo do arquitecto Martín Curty. Literariamente o texto, a pesar da súa pretendida ironía, non ten graza ningunha, mais no contexto da homenaxe ao poeta de Celanova constitúe un ferinte exercicio de mal gusto. Hoxe leo a oportunísima anotación de Pablo Eifonso colocando a tan gracioso articulista no seu contexto.

XMAB, unha sombra polas eiras

Precioso o suplemento da Revista das Letras dedicado a Xosé María Álvarez Blázquez e ilustrado pola súa filla Berta Cáccamo. Alí publicamos unha nosa contribución titulada "O Vigo de XMAB".

Poesía contra a ignorancia

Hoxe, 17 de maio de 2008, data na que homenaxeamos a don Xosé María Álvarez Blázquez, poeta resistente e editor popular galego do Moucho, continuando a iniciativa dos Blogues pola lingua, reproducimos o poema "Deitado fronte ó mar", de Longa noite de pedra do seu amigo o poeta Celso Emilio Ferreiro.

Lingua proletaria do meu pobo
eu faloa porque si, porque me gusta
porque me peta e quero e dame a gana
porque me sae de dentro, alá do fondo
dunha tristura aceda que me abrangue
ó ver tantos patufos desleigados,
pequenos mequetrefes sen raíces
que ó pór a garabata xa non saben
afirmarse no amor dos devanceiros,
fala-la fala nai,
a fala dos abós que temos mortos,
e ser, co rostro erguido,
mariñeiros, labregos da linguaxe,
remo e arado, proa e rella sempre.

Eu faloa porque si, porque me gusta
e quero estar cos meus, coa xente que sufren longo
unha historia contada noutra lingua.

Non falo prós soberbios,
non falo prós ruíns e poderosos,
non falo prós finchados,
non falo prós estupidos,
non falo prós valeiros,
que falo prós que aguantan rexamente
mentiras e inxusticias de cotío;
prós que súan e choran
un pranto cotián de volvoretas,
de lume e vento sobre os ollos núos.
Eu non podo arredar as miñas verbas de
tódolos que sufren neste mundo.
E ti vives no mundo, terra miña,
berce da miña estirpe,
Galicia, doce mágoa das Españas,
deitada rente ó mar, ise camiño...

A voz de don Xosé María

Mañá celebraremos as palabras de don Xosé María. Un documento sonoro valioso. A gravación deste poema de Roseira do teu mencer é de 1968, realizada por Radio Nacional. Beizóns á Biblioteca do Porriño e a Vieiros polo magnífico espazo electrónico sobre XMAB (moi recomendable como recurso didáctico).

Blogues polas lingua

Adherímonos á rede de Blogues pola lingua e ao contido do seu manifesto. Neste momento xa hai máis de oitenta adhesións. Animo a tecer esta rede de traballo compartido en defensa da lingua de todos e todas.

Escritores e blogosfera

Esta tarde estaremos en Ourense participando na mesa redonda sobre "Escritores e blogosfera" que se celebrará dentro da xornada "2.0 A nova ágora galega". Co vagar do que dispoñamos intentaremos respostar ás preguntas que xa nos formularon dende o blog do evento (unha boa práctica que deberiamos implementar no futuro en convocatorias semellantes). A miña primeira intervención xirará arredor do concepto de literacidade que veño manexando dende hai tempo e o novo concepto de lectura. Ademais, intentarei abordar as dúas cuestións que, ata agora, nos formulan dende a rede: o papel das editoras galegas fronte á revolución dixital e sobre as licenzas Creative Commons.

Ser libreiro

Gustei deste artigo de Antonio García Teijeiro en defensa dos libreiros. Recollo un dos parágrafos:

"Ser libreiro (ou libreira,claro) significa vivir entre libros. Ser libreiro significa gozar coa parte amable da vida. Significa arriscar, sufrir distintas incomprensións sociais,pero tamén ser feliz coa satisfacción de poñer un libro na nosa existencia. Ser libreiro significa poder ler neses momentos nos que non hai xente na libraría, perderte por aqueles volumes que te chaman en voz baixa, aconsellar o cliente/amigo sobre esas obras que liches e que, segundo o teu criterio, pagan a pena...."

A mariñeira

A mariñeira, a película de Antón Dobao adaptación do conto "A mariñeira" de Darío Xohán Cabana emitirase o 17 de maio, sábado, ás 16:45 horas na TVG. Paga a pena non perdela. O trailer pode verse aquí.

Atinadísimo artigo de Anxo Lorenzo

Recomendo moi vivamente a lectura do artigo de Anxo Lorenzo sobre "Política lingúística e 'consenso' en Galicia?" publicado n' A Nosa Terra. Non hai dúbida que a actual política que defende o Partido Popular racha o pacto lingüístico acuñado hai máis de vinte anos; mais tamén é moi necesario, como salienta de forma clarificadora o profesor Lorenzo, que era imprescindible mudar o rumbo da política lingüística gobernamental (o que non supón mudar o consenso acadado, mais ben todo o contrario). Acerta de cheo Lorenzo cando clarifica os termos dese "consenso" ou "pacto":

"O que podemos denominar como 'pacto', 'consenso' ou 'acordo' lingüístico confórmase mediante os contidos lingüísticos do Estatuto de Autonomía de Galicia de 1981 e da Lei de Normalización Lingüística de 1983. Cales son, ao noso entender, as características principais dese 'pacto lingüístico'? En primeiro lugar, a cooficialidade –en Galicia, galego e castelán teñen plena igualdade xurídica–; en segundo lugar, a declaración do galego como lingua propia; en terceiro lugar, derivado do aspecto anterior, a decisión de pór en marcha un proceso institucional e social de 'normalización' da lingua galega, por se atopar esta en situación de desigualdade respecto do castelán; e, en cuarto lugar, o respecto polo principio de individualidade: que cadaquén utilice a lingua da súa preferencia nas comunicacións non institucionalizadas."

Sigo crendo que o modelo de educación plurilingüe, que alicerza o decreto sobre o uso e promoción do galego no sistema educativo universitario, é hoxe a peza central do "consenso" lingüístico en Galicia. A Consellaría de Educación, mais tamén o conxunto do Goberno Galego, deberían afrontar a súa responsabilidade e impulsar neste derradeiro treito da lexislatura este pacto coa mesma convicción e a intelixencia coa que formula a súa análise o profesor Anxo Lorenzo. Son dos que cre que nesta cuestión non podemos asumir derrotismos de caste ningunha.

"A cidade e os días"

No artigo da semana presento as características e a significación da nova edición d' A cidade e os días, o calendario histórico de Vigo de Xosé María Álvarez Blázquez que traducimos para o galego e presentamos onte. Non podo agachar a miña satisfacción. Esta tradución, na que tivo un papel destacadísimo Pablo Sánchez Mato, é o noso gran de area á homenaxe nacional a don Xosé María. Tamén produciunos ledicia a entrada en almacén o pasado venres da Fotobiografía sobre don Xosé María, preparada por Alfonso Álvarez Cáccamo, un álbum fotobiográfico no que se recollen máis de catrocentos documentos e fotografías.
O luns, ás 20:00 horas no Auditorio da rúa Areal do Concello de Vigo, teremos a honra de presentar a homenaxe do Club Faro de Vigo á figura de XMAB na que participarán o seu fillo Alfonso, o académico Darío Xohán Cabana e o presidente da Real Academia Galega Xosé Ramón Barreiro Fernández.

Anuncio da London Book Fair

Este é un promocional moi interesante sobre a London Book Fair. Un documento interesante para entender de que se trata nas Feiras Internacionais do Libro.
Vía Blogtailors.

Entrevista a Manuel Rivas

Manuel Rivas é entrevistado na revista UNELIBROS. Manolo, entre outras cousas ben interesantes, propón a creación dun novo ecosistema para a promoción da lectura e do libro: o pub-taberna-libraría. Quedo con estas tres afirmacións en defensa do libro, a lectura e a biblioteca:

• “A lectura, o libro e os espazos onde están son lugares de resistencia humanística esenciais. A nosa sorte depende de que eses espazos se manteñan ou desaparezan completamente da natureza”.
• "O libro é algo que pertence á natureza, que ten a condición de froito".
• "Os centros escolares deberían ter como epicentro arquitectónico a biblioteca".
  A longa entrevista pode lerse neste pdf (nas páxinas 13 a 15) do número completa da revista.

O modelo de préstamo, novo informe da AGE

A Asociación Galega de Editores acaba de presentar un novo informe sobre a modalidade de préstamo do libro de texto de en Galicia. O traballo, elaborado polo grupo PSICOM da Universidade de Santiago, que aborda os aspectos cualitativos do sistema de préstamo, entre outras conclusións salienta que "o 82% dos pais galegos enquisados considera que a principal desvantaxe do sistema de préstamo dos libros de texto é que impide ao alumnado empregar os manuais como ferramenta de traballo, limita as súas oportunidades de aprendizaxe e comprensión e non establece a gratuidade total; o modelo xera moito rexeitamento entre o sector docente e tampouco é aceptado de bo grado polos equipos directivos que ven na súa xestión administrativa unha enorme traba ao seu traballo".
Non imos reiterar a nosa opinión sobre esta modalidade de préstamo, mais semella que co paso do tempo e con estas análises tanto cuantitativas como cualitativas, os argumentos que manexamos non estaban errados. Agardamos que o vindeiro Goberno Galego poida entendelos mellor e sexa máis respectuoso co espazo ecolóxico do libro galego.

A Nova Agora Galega

O vindeiro mércores, 14 de maio, estamos convidados a participar pola tarde nun debate sobre a"Escritores na blogosfera", que se realizará en Ourense no seo da xornada "A Nova Agora Galega". Un programa ben interesante e, polo que me dixeron, varios centos de participantes. Xa contaremos.

Tempos dixital

Beizóns aos responsables do mensual Tempos Novos que publican a súa versión beta do seu espazo electrónico, Tempos dixital. Entre outras novidades, considero importante para a visibilidade do libro galego a posibilidade de consultar e descargar en pdf o Protexta, o seu magnífico suplemento de libros. Pareceume prometedora a sección "Entreculturas", así como a da "Hemeroteca" (onde poder consultar algúns dos traballos xa publicados con anterioridade). Non hai dúbida que este Tempos dixital axudará a tecer a vizosa rede de comunicación crítica en galego. Reiteramos as beizóns. Longa vida!

Unha educación política

Acabamos de saber da aparición de Unha educación política, a edición en castelán das memorias do noso admirado o editor André Schiffrin. Lectura obrigada para editores. Daremos noticias.

Xan Bouzada

Morreu Xan Bouzada, unha persoa dunha peza e o noso sociólogo da cultura. Esta tarde a cerimonia civil do seu pasamento, no que interviron Darío Xohán Cabana e Ricardo Torres Queiruga, foi o derradeiro xesto da súa enteireza moral diante dos seus centos de amigos e amigas desolados pola súa perda. Baixamos do meixueiro sen saber qué dicir. Con todos os abrazos para os seus.

Campo do Fragoso LX

RIR OU CHORAR?
Aínda que os resistentes celestes temos coiro abondo para encaixar unha nova derrota, hai unha coincidencia xeralizada nas bancadas de Balaídos en que o mellor que podemos agardar é que remate canto antes esta tempada nefasta protagonizada por un Celta patético e ridículo, diante do que xa non sabemos se é mellor chorar os sete chorares pola súa falta de alma ou rir a escache pola candorosa inxenuidade dos seus xogadores e o seu cadro técnico. Diante do Málaga, un equipo máis ben simpliño (que, por certo, vai conseguir o ascenso, o que demostra, contra todo o que se di, o accesible desta categoría), repetiuse liña por liña o guión doutras tantas derrotas celestes: poñémonos por diante ao comezo da primeira parte; logo os nosos dianteiros estragan tres ou catro ocasións de gol desas cantadas; e, xa avanzada a segunda, un par de erros defensivos ridículos estragan todas as nosas posibilidades de vitoria. Sucedeu a pasada semana en Tarragona, cando o Celta tiña gañado o encontro no minuto setenta; e volveu a repetirse onte, cando o Celta fixera o máis difícil, adiantarse de chiripa no marcador (grazas a un claro penalti sobre Okkas no minuto vinte e cinco, que transformou Canobbio), tras unha saída atacante moi intensa dos malacitanos que durante o primeiro cuarto de hora non deixaron saír aos nosos da súa área e obrigaron a Esteban a sacar algunha man preciosa cando o balón se precitaba sobre as redes. Co marcador en contra o Málaga quedou grogui ata o descanso, mais os dianteiros celestes, como é adoito no guión dos seus partidos, estragaron tres claras oportunidades para liquidar o encontro. Tras a reanudación, o torpiño adestrador celeste non soubo ler que a incorporación de Sandro no medio do campo (onde, ata entón Michu e Vitolo polo menos gañaban no barullo) supoñía que os malagueños non entregaran o partido. Abondou unha perda de balón infantil de Okkas no medio campo para abrir un amplo corredor que soubo aproveitar Eliseu e, cinco minutos despois, nunha xogada de estratexia o conxunto da defensa céltica agasallou de forma elegante a Ivan Rosado toda a pelota para que os malacitanos levasen o encontro. Diante de semellante e reiterado ridículo, impropio dun conxunto de fútbol profesional, as bancadas divertíronse solicitando a marcha do propietario do club e a presenza do Celta B. Que cren que debemos facer os afeccionados: rir ou chorar?

A libraría máis bela do mundo

Din que é a libraría máis bela do mundo. Está en Maastricht.
Vía Blogtailors.

Estado de desánimo

No artigo da semana fago unha reflexión sobre a crise societaria e empresarial do Celta para que entendo existen apenas dúas sañidas: aplicación da Lei Concursal ou disolución da entidade.

O xogo da serpe

É adoito que os anuncios de Nike sexan moi impactantes. Neste (dous minutos), protagonizado por xogadores como Cecs, Cristiano Ronaldo, Ronaldinho ou Sneijder (entre outros) ofrécese unha visión do fútbol empregando unha cámara subxectiva, dentro e fóra do estadio. Algúns malabarismos pagan a pena. Outra mostra de publicidade impactante.
Vía Julián Gallo.

Libros dixitais xa!

Vía Txetxu e Comunicación Cultural chego a este documento e a este blog que abre novas perspectivas e argumentos sobre as posibilidades do libro dixital e a lectura en pantallas como xeito de facilitar a lectura para todos. Unha perspectiva que non deberiamos esquecer.

Libro, mayday mayday

Imprescindible a lectura do fermoso artigo de hoxe de Manuel Rivas sobre o libro e a lectura. Transcribo apenas dous parágrafos:

Mais se dispoñemos dun pequeno depósito de optimismo, vemos que a historia do libro é dunha resistencia exitosa contra tanta persecución. Na actualidade, as innovacións tecnolóxicas e todas as hipotecas que gravan o tempo humano, ese modelo de "capitalismo impaciente" que todo o ocupa, semella ás veces que van provocar un afundimento das chamadas humanidades. Unha especie de holocausto do libro a mans do mundo virtual.
Cómpre ter unha concepción ecolóxica do futuro do libro e da propia literatura. Vai haber modificacións no soporte. Vanse a dar grandes adiantos técnicos que propicien a difusión electrónica e libros que condensen en pequeno espazo unha biblioteca. Mais o que non vai desaparecer é a idea de libro e moito menos a necesidade da invención literaria e do pensamento libre.

Moi recomendable.

"Anxel Casal,un editor para un país"

O pasado día do libro presentouse Ánxel Casal, un editor para un país (Catálogos de Lar e Nós), un magnífico volume, coordinado por Alfonso Mato e coeditado polo Seminario de Estudos Galegos e o Consello da Cultura Galega. A edición desta obra supón, tras o traballo de Ernesto Vázquez Souza, un paso definitivo para fixar a historia da edición en galego no primeiro terzo do século XX, xa que se compila e cataloga todo o fondo bibliográfico editado por Ánxel Casal en Lar (xunto a Leandro Carré Alvarellos) coma logo en Nós, xa en solitario, onde se recollen todos os nosos clásicos da xeración das Irmandades da Fala e do Seminario de Estudos Galegos. Ademais, a publicación desta obra ten particular importancia para a difusión do fondo bibliográfico histórico en galego (o que constitúe un formidable recurso didáctico para o ensino da literatura galega do século XX), xa que tamén se pode descargar na rede, incluíndo a reprodución da totalidade das cubertas dos libros publicados polo editor mártir. Tras o éxito rotundo da celebración do ano dedicado a Xosé María Álvarez Blázquez, a edición do catálogo de Casal volve poñer sobre a mesa a necesidade de dedicarlle unha homenaxe semellante ao editor que "fixo máis que todos nós". Beizóns a Alfonso Mato e ao seu equipo de colaboradores por tan formidable achega.