Golfiño

Dos proxectos que teño promovido na miña vida profesional en poucos tiven máis fe ca en Golfiño, unha revista mensual de banda deseñada, dirixida a nenos e nenas de 8 a 12 anos, que creamos da man de Fausto Isorna e Miguel Vázquez Freire. Sempre crin que co comenzo deste século era o momento de reeditar o esforzo que supuxo Vagalume ou o papel que en Cataluña viña desempeñando Cavall fort (despois de corenta e seis anos segue editándose) como medios dirixidos ao público máis novo. Equivoqueime. Comercialmente para nós a experienciade Golfiño foi un fracaso estrepitoso, non conseguimos apenas axudas (a pesar de que petamos en moitas portas) e, despois de catorce números de termar por ela, acabamos pechándoa e cedéndolla gratuitamente á La Voz de Galicia que a convertiu en semanal e exclusivamente en publicación de historieta, durante dúas tempadas. Porén, teño o convencemento de que Golfiño triunfou doutra maneira, xa que foi fundamental para que agromase unha boa parte da xeración de debuxantes de BD, que existe hoxe no país.
Agora Fausto inaugura unha exposición sobre o proceso creativo das portadas da revista, unha antolóxica de quince daquelas portadas, feito que nos enche tamén de orgullo. Poucas veces podemos dicir que un fracaso sementase tanta esperanza. Beizóns para Fausto o creador do personaxe e o director artístico de tan importante proxecto.

Etiquetas: Golfiño

Premio Primavera de Novela

Hoxe, por vez primeira (cantos menos que eu coñeza), retransmitiuse por Internet o fallo dun premio literario: o Primavera de novela, organizado por Ámbito Cultural El Corte Inglés e pola editorial Espasa. Outra iniciativa que amosa as posibilidades que ten a rede para a promoción do libro. Unha iniciativa a emular. Parabéns aos organizadores.

Etiquetas: Premio_Primavera

En Brétemas hai un ano, hai dous anos... (V)

• Hai un ano recomendabamos a entrevista de Teresa Moure en Vieiros. Estes días Teresa ultima a súa vindeira novela, Benquerida catástrofe, que, finalmente, publicaremos a finais do mes de abril, con motivo do Día do Libro.
• Hai dous anos reflexionabamos sobre os comentarios reintegracionistas sobre unha miña proposta de regular o ensino da lingua e cultura galegas como materia optativa nos centros de Secundaria do resto do Estado; mágoa, que esta iniciativa non se recollese na nova Lei Orgánica de Educación.
  

Novo libro do Profesor

Mañá presentaremos en Vigo o novo libro do Profesor Alonso Montero. Sei que esta nova obra de don Xesús é unha das máis queridas e miniadas polo seu compromiso dunha a vida a prol das causas de Galicia e do Partido Comunista no que milita denda hai máis de corenta anos. O texto de contracuberta que preparamos sobre a obra é o seguinte:

"Fálase neste libro de intelectuais galegos que reflexionaron en Galicia desde o marxismo, algúns deles investigados por primeira vez, e fálase de homes e mulleres que, antes e despois da Guerra Civil, protagonizaron accións –heroicas algunhas– contra as malfeituras da sociedade desde postulados e inquedanzas comunistas. Tamén nestes capítulos hai achegas novas. Nunhas e noutras páxinas, como é habitual na pedagoxía literaria do profesor Alonso Montero, adúcense e ofrécense textos reveladores case descoñecidos, ademais dun documento inédito extraordinariamente significativo, a “acta” orixinal da Iª Asemblea de intelectuais do PCG (marzo de 1977)."

O vindeiro sábado, ás 12:00 horas, celebrarase unha segunda presentación na Galería Sargadelos de Ferrol, na que participarán Yolanda Díaz e o histórico dirixente de CC.OO. Manuel Amor Deus.

Etiquetas: Xesús_Alonso_Montero

Campo do Fragoso XXXIV

UN ESTADO DE ÁNIMO
O partido de onte demostrounos que o fútbol é, sobre todo, un estado de ánimo. E o do Celta desta tempada avala en Balaídos entre os escasos momentos de euforia e confianza e os máis numerosos de confusión e medo, moito medo. Así sucedeu onte contra o Rácing de Santander, un equipo que, coñecendo a actual falta de confianza celeste e sen ofrecer un xogo doutro xoves, soubo teimar nas súas posibilidades ata conseguir o seu obxectivo de puntuar. É innegable que o Celta fixo unha boa primeira parte. Tras o recente éxito europeo, con dous goles á media hora e con varias xogadas magníficas de Bamogo (un par de controis de calidade, un cano na área rival e o espléndido cabezazo do segundo gol), os celestes conseguiron entusiasmar ata tal punto ao público que parecía dar por resolta a crise. Máis tamén o é que tras a reanudación, o Celta fixo unha segunda parte nefasta, fracasando de cheo a estratexia do adestrador de arrefríar un encontro moi vivo con constantes alternativas nas dúas portas. Mentres os galegos saíron temerosos a tratar de conservar o resultado reforzando a defensa, os cántabros puxeron moita convicción na remontada, conducidos por un Pablo Munitis inmenso nos seus caneos e na súa imprevisible mobilidade en todas as posicións avanzadas, feitos que provocaron dous fatídicos erros de concentración defensiva celeste. Estragáronse así todas as posibilidades de conseguir, por fin, unha segunda vitoria na casa. A polémica, entón, volveu á bancada, onde unha parte semella máis concentrada en discutir as polémicas decisións de Fernando Vázquez (hoxe os seus trocos foron pouco afortunados) ca en apupar e erguer ao equipo cando cae abatido na súa impotencia. Con semellante desencontro entre o adestrador e unha parte do público non vai ser doado atopar a saída do túnel. Non se lle ve moito xeito, non.

Etiquetas: Celta

Torpeza

El Pais de Galicia relata moi oportunamente a historia dunha torpeza que nos ten perplexos e profundamente preocupados desque a coñecimos. Non deixa de ser chocante que un asunto desta evidente gravidade (sinto coincidir co PP, mágoa!) pasase case desapercibido para o resto dos medios galegos. A columna de Suso de Toro, tamén de hoxe e no mesmo medio, así como a reportaxe de Tempos deste mes de febreiro sobre "o bipartito e a rexeneración democrática", alertan sobre unha cuestión que sei preocupa cada vez a máis xente: a necesidade de que todos os membros do goberno bipartito (sen excepción) utilicen unha cultura política e unhas formas que non recorden nin de lonxe ás vellas prácticas do fraguismo. Comportamentos como os relatados na información de El Pais de Galicia constitúen unha torpeza inadmisible nun goberno que asumiu un compromiso coa cidadanía de traballar a prol da rexeneración democrática e da transparencia e participación cidadá como eixos da súa actuación. Un goberno no que tantos confiabamos e, a pesar destes esvaróns (que deberían ser explicados polos seus protagonistas), debemos seguir confiando. No caso da polémica dos rótulos, e como lembra Lluis Llach: "No es aixó, companys, no es aixó".

Etiquetas: Galicia

Aúpa Celta!

Hoxe no xornal do Celta publiquei este texto que me solicitaron:

AÚPA CELTA!
O Celta da miña nenez militaba en segunda división. Aos seis anos, papá fíxonos socios da grada (flotante) de Río para seguir o equipo de Ibarreche e Las Heras, que xogaba co Indauchu, co Condal, co Basconia, co Europa, co Langreo, co Coruña ou co Pontevedra que conseguiría nun derby con nós o seu ascenso a primeira división, iniciando a vizosa etapa do “hai que roelo!”. Os rapaces do meu tempo tivemos que agardar ata o ano sesenta e nove para ver xogar o noso equipo en primeira, feito celebradísimo na cidade que levou ao Faro a entregar (por vez primeira) un póster a cor da “plantilla” adestrada por Ignacio Eizaguirre, que decoraría durante anos moitas cociñas e canta taberna ou tenda de ultramarinos había. Aquel Celta de Manolo, Costas, Rivera, Abel, Suco ou Lito, un cadro na súa maior parte galego, foi sempre sentimentalmente o meu preferido. Acadou a primeira grande proeza do fútbol galego: xogar en 1972 unha eliminatoria da UEFA fronte ao Abeerden escocés; proeza, ben é certo, que quedou un chisco diminuída pola incapacidade do equipo do olímpico Juan (a nosa maior figura) para conseguir sequera algún tanto (perdimos 0-2 en Balaídos). Despois viñeron as dúas décadas do “sobe e baixa” e, máis tarde, as glorias europeas do xogo da serpe, polas que hoxe piamos. Con semellantes precedentes non nos poden amedrentar as dificultades que estamos vivindo. Os celtistas temos experiencia sobrada para sabernos manexar nos peores temporais. O desta tola tempada, amainará. Aupa, Celta!

Etiquetas: Celta

Un avance para a lingua

No artigo da semana valoro como un avance (a pesar dalgunhas insuficiencias) o decreto consensuado polos grupos paralamentarios sobre o uso do galego como lingua vehicular no ensino non universitario.

Etiquetas: Lingua

Campo do Fragoso XXXIII

CELTAZO
Aos moi poucos afeccionados que participamos no formidable espectáculo europeo de onte quedounos claro que o Celta vai saíndo paseniño da súa doenza. Fronte a un Spartak de Moscova, aínda un chisco baixo de forma, amosou síntomas dunha apreciable recuperación anímica e da consistencia do seu xogo. Fernando Vázquez presentou un modelo valente de xogo (3-4-3) que proporcionou ao equipo solidez e concentración defensiva (os nosos tres centrais gañáronlle case sempre a partida aos xigantóns rusos) e, sobre todo, capacidade de creación no medio campo, onde Borja Oubiña e un descoñecido Pablo García moi activo, realizaron moitas recuperacións e facilitaron que o balón rodase con perigo entre liñas. Na primeira parte o Celta xogando ao contragolpe realizou os mellores vinte minutos da tempada, con constantes paredes interiores, pases precisos e mesmo algúns alustros de xenialidade e fantasía. Froito desa insistencia atacante chegaron o gol de Nené, grazas a un bloqueo de Núñez (inspiradísimo de cabeza, nun dos seus mellores encontros en Vigo) e o pexegazo impresionante de Aspas (dende case corenta metros) que deixaba clara a solvencia europea dos celestes. Porén, para rematar tan trepidante partido (o mellor desta tempada), non puido faltar a emoción e a agonía: tras o gol dos rusos, os tres últimos minutos e os outros tantos do desconto foron de auténtico infarto con grandes oportunidades en ambas as dúas portas. Este celtazo na copa da UEFA, onde o equipo de Fernando Vázquez se sinte tan competitivo, amosa que hai vimbios dabondo para recuperar o ton doente desta liga tan difícil. Vivimos unha noite completa de fútbol europeo na que o medo e a emoción se transformaron, non era xa sen tempo, en ledicia e satisfacción desbordadas. A bancada, o adestrador e o conxunto merecíanas.

Etiquetas: Celta

Ostedijk (II)

Nesta crise do Ostedijk é o medo quen está gobernando a actuación das autoridades de salvamento marítimo e da Xunta. Os membros do gabinete de crise deberon asumir o difícil condicionante de non poder atracar o barco (a pesar de que recoñeceron que sería unha das medidas posibles), pola alarma social e mediática que iso produciría e as consecuencias electorais que podería provocar nos municipios da Mariña. A solución adoptada de fondealo a unha milla da costa e alí proceder a enfriar a carga (non hai información sobre outras iniciativas que corresponden ao armador) semella, pois, unha solución estritamente política.
Afortunadamente parece (aínda que a información é escasa e parcial) que este "incidente" do Ostedijk non pasará á categoría das nosas catástrofes medioambientais; porén, déixanos a decepción no xeito de afrontar a crise por parte do Goberno Central (non esquezamos que é quen ten as competencias en salvamento marítimo): moi amedoñado pola posibilidade de tomar unha decisión equivocada e amosando escasa autoridade diante dos poderes locais (o alcalde socialista de Viveiro gañoulles o pulso de forma insólita).
O papel da Xunta nun "incidente no que non ten competencias" está sendo discreto –tan discreto que moitas veces creriamos que o Goberno Galego só ten competencias en protección civil–, escasamente proactivo, evitando tomar calquera iniciativa comprometida (outra volta o medo a fallar), falando do asunto o menos posible e limitándose a axudar a capear o temporal entre os alcaldes da comarca. Meu deus...!
Si, co Ostedijk, a sombra das consecuencias políticas do Prestige ésta sendo moi alongada.

Etiquetas: Ostedijk, Galicia

Portadas

Cal é a que máis che gusta? Unha páxina con interesante explotación didáctica. Para arquivar.

Etiquetas: Portadas

Vivir entre libros

Para vivir entre libros.

Vía Librosfera.

Etiquetas: Libros

Montolieu, vila do libro

Xa oíra falar algunha vez de Montolieu, a pequena vila francesa do libro e das artes gráficas, situado pretiño de Carcassone. Conta apenas 800 habitantes e porén posúe catorce librarías e un fondo dispoñible de 250.000 exemplares, ademais dun museo sobre as artes gráficas, dun muíño de papel e de diversos artesáns dedicados á impresión. Grazas ao bibliómano sei de que a revista Bibliophile dedica unha reportaxe a este auténtico almeiro do libro francés. Esta é a receita que dan en Montolieu para crear unha vila do libro. Quen podería en Galicia ter a coraxe e a audacia de acometer semellante proxecto, que a este pobiño francés lle está a proporcionar un espazo no turismo experimental? Unha experiencia interesante para mellor coñecer.

Etiquetas: Montolieu

Ostedijk

Sabemos qué está pasando nese barco? É a situación máis grave do que se nos está contando? Non había un protocolo sobre zonas de abrigo para unha situación coma este? Lévome facendo estas preguntas ao longo da tarde e non lle atopo moitas respostas razoables. Aínda que non estamos polo momento diante dunha catástrofe ecolóxica, a situación errática do Ostedijk vai collendo demasiadas semellanzas co pesadelo do Prestige; razón pola que non serei eu quen propoña qué se debe facer co barco, xa que para iso están os responsables técnicos e os especialistas para determinalo.
Sexa como for, algunhas conclusións das informacións recadadas xa se poden irse tirando:

1. O mercante holandés non estaba, segundo algúns técnicos, a pesar de contra só cun ano de vida, suficientemente preparado para transportar esa carga perigosa. Xa dóra retido en Francia durante sete días por mor de trinta e unha deficiencias.
   
2. O accidente produciuse por un erro humano xa que despois de agotado o gasóleo, os responsables do barco puxeron en funcionamento o abastecemento de fuel (que cómpre quentar), razón pola que as tuberías (que non estaban ailladas termicamente) queceron as chapas e provocaron que o fertilizante comezase a descompoñerse.
3. É evidente que despois de catro anos e medio da crise do Prestige, non estamos aínda preparados para xestionar outra catástrofe marítima. É certo que contamos cun buque potente de salvamento marítimo e de loita anticontaminación, mais non posuímos un protocolo sobre portos refuxio e zonas de abrigo. Os responsables do comité de crise, saben o qué han facer?
4. O problema principal da costa galega é o tráfico intenso de barcos perigosos pola autoestrada do mar que conforma a nosa fachada atlántica. A lexislación europea aínda é moi permisiva (a diferenza da estadounidense) con este tipo de embarcacións, auténticas bombas no mar.
   
5. A política informativa (a pesar de contar o comité de crise cunha única portavoz, o que supón un adianto) non está sendo o suficientemente puntual, transparente e comprensible para a cidadanía. A utilización de xeralizacións e eufemismos ("os gases non son tóxicos, senón irritantes", o que quere dicir que son inflamantes; "o rumbo non foi errático, senón que a dirección do mercante sufriu variacións"...) non é o mellor xeito de evitar a alarma social e a conmoción que un acontecemento deste tipo provoca.
6. Cómpre agardar en que amaine o temporal e confiar no bo facer dos técnicos (a situación pode alongarse varias semanas)?
   

Confiemos que a do Ostedik só sexa un pesadelo de entroido e a inevitable dose de catástrofe na nosa costa que, mentres non mude a lexislación europea sobre transposrte marítimo, nos toca sufrir cada certo tempo.

Etiquetas: Ostedijk, Galicia

A lectura para Elfriede Jelinek

Xa sinalamos aquí que acabamos de publicar o primeiro libro de Elfriede Jelinek en galego. Recomendo moi vivamente este artigo recente da premio nobel austríaca no que fala da súa concepción da lectura. Aí unha das frase dun artigo magnífico:

La lectura es para mí el vestido elegante de la vida: se me ajusta y va conmigo. Los demás pueden clavársenos como una espina, pueden destruirnos y, sin embargo, podemos mantenernos con vida siempre y cuando mantengamos ante nuestros ojos la falsa sentencia de las letras. Esto es un juicio.

Etiquetas: Jelinek, Lectura

Rivas, Premio Cálamo

Manuel Rivas recibiu o premio extraordinario outorgado por Cálamo, a libraría zaragozana. O noso bo amigo Txetxu Barandiarán publica unha completa crónica do evento. Txetxu recolle algunhas das afirmacións da intervención de Manolo:

"Non hai escritura sen desexo."
"As librarías son espazos de resistencia e re-existencia nun tempo de consumo no que nos intentan roubar o 'outro tempo'."
"Non se pode reducir a literatura ao entretemento."
"A literatura transporta unha información básica que non se pode comunicar doutra forma."

Etiquetas: Manuel_Rivas, Cálamo, Librarías

Galicia sosego

Ata agora non coñecía este blog político.

Etiquetas: Galicia_sosego

Finca do Conde

No artigo da semana trato de refrescar a memoria sobre o asunto de Finca do Conde.

Etiquetas:Artigos, Finca_do_Conde, Vigo

Parenthese

Parenthese by Supinfocom
Uploaded by Razorbuzz

Parenthèse by Supinfocom é ilustración electrónica animada. Recomendable (case seis minutos).

Vía Libreros.

Iceberg?

Teño a impresión de que o de Gondomar é só un iceberg desa pedra enorme que se foi xestando no proceso de urbanización salvaxe que asolagada o país. Agora sería unha boa oportunidade para que a xustiza seguise tirando do fío dese nobelo, tanto para coñecer se na tramitación dese novo Plan Xeral pode haber outros casos semellantes ou para acreditar a quén beneficiarían as cantidades pactadas (un dos inculpados asegura que non eran para el). Facelo, sería un precedente exemplarizante que amedrentaría aos que hipoteticamente puidesen estar utilizando prácticas semellantes noutras cidades galegas que están no mesmo proceso de tramitación dos seus novos plans xerais.
Este caso de Mañufe, tamén, serve para botar contas e coñecer a cánto está o "metro cadrado de recalificación". Se nos baseamos na cantidade de 180.000 euros da investigación xudicial, doadamente podemos estimar que ao promotor o pagamento do suborno só lle supoñería un incremento de 4.736 euros por nova vivenda (xa que de 22 autorizadas pasarían a 60). Se continuamos operando coa calculadora e estimamos que cada novo adosado terá unha superficie de 300 metros construídos, o incremento de prezo de metro cadrado recalificado sairíalle ao construtor en só 15,78 euros (unha ridiculez se a comparamos cos 2.000 euros por metro ao que se vende na vila miñorana). Outrosí, sucedería, se comparásemos estas cantidades do abortado suborno coas plusvalías que xerarían aos promotores; en todos os casos, o negocio sería máis que redondo para quen pagase aos políticos corruptos. Unha moi triste conclusión.

Actualización (20:36): Para poñer máis en claro o fenómeno da corrupción urbanística recomendo esta entrevista con Alejandro Nieto.

Actualización (18-2-2007): a entrevista co promotor que publica hoxe La Voz de Galicia non ten desperdicio.

Etiquetas: Gondomar

Cervantes, Galí, Colón

Hoxe Ferrín publica en Faro esta fermosa elexía polas últimas librarías pechadas no país. Hai días, Salvador García-Bodaño tamén escribira sobre as súas librarías na lembranza. Moi recomendables estes dous textos de dous mestres.

Etiquetas: Librarías

Con Dionisio Pereira

Hoxe o historiador Dionisio Pereira viuse obrigado a declarar no Xulgado de Paz de Cercedo por mor da denuncia presentada contra el pola familia dun ex-alcalde falanxista desa localidade pontevedresa. Paréceme este un feito gravísimo contra a liberdade de expresión e contra a memoria das vítimas que o historiador recuperaba do esquecemento. Amosamos a nosa solidariedade co afouto investigador.
Dionisio redactou unha carta sobre o particular, dirixida aos seus compañeiros historiadores, que reproducimos na súa totalidade polo seu interese. O que relata dá moito que pensar sobre a estratexia dunha dereita recalcitrante que se resiste a aceptar o marco democrático.

"A familia (residente en Pontevedra) do antigo alcalde de Cerdedo (dende 1950) e xefe local de Falange nos días que seguiron ao golpe militar, Manuel Gutiérrez Torres, familia que tamén está emparentada con outro falanxista de primeira hora, Francisco Nieto, tenme presentado unha demanda de conciliación que se verá o día 15 de febreiro ás 11h no Xulgado de Paz de
Cerdedo, por publicar no libro "A IIª República e a Represión franquista no Concello de Cerdedo" editado en 2006 por "Verbo Xido" a seguinte frase: "Persoas sinaladas pola súa presunta participación en diversas manifestacións da represión: Angel, Luis e Manuel Gutiérrez Torres (xefe da Falange, alcalde de Cerdedo nos anos 40 e 50), Eligio e Francisco Nieto (falanxistas)...." . Tamén o fan por unha frase semellante publicada no meu traballo incluído nas Actas do Congreso da Memoria celebrado en Narón en decembro de 2003.
Esixen que me retracte, que publique esa retractación nos mesmos medios nos que foron escritas as frases devanditas e que acepte unha indemnización polos danos e perxuízos sufridos, "en la cuantía que se determinará en el momento procesal oportuno".
Como é evidente, eu nin podo nin quero retractarme, posto que esas persoas foron sinaladas por numerosas fontes orais como participantes nunha represión na que se pasearon a 7 veciños, houbo malleiras, multas, roubos, detencións e humillacións se taxa, etc. etc. Non podo, pois, por que non podo faltar á verdade, e porque tamén está en xogo a dignidade das vítimas. O problema é que só teño fontes orais, posto que como sabes, os paseos, as malleiras, os roubos, etc. non teñen a penas referencias documentais (só en casos moi excepcionais) e ficaron impunes. Ademáis, eu non utilizarei nunca as miñas fontes orais como testemuñas nun xuízo, porque non podo implicar nesa situación tan desagradable a persoas de máis de 80 anos, que confiaron en min e que xa saben o que foi a represión fascista porque aturaron con ela na súa mocidade. Algúns, ademáis, son familiares directos dos asasinados.
En conclusión, está en xogo a liberdade de expresión e o mantemento "per secula seculorum" da impunidade dos agresores, asumida hoxendía polos seus descendentes. A maiores, aqueles que se beneficiaron do franquismo, pretenden seguir facéndoo en retrospectiva.
Entendo, pois, que isto sobarda a cuestión persoal, e debera ser tomado en conta xunto con outros "incidentes" similares que están a acontecer (no Grove e en Cambados, por exemplo), por todas aquelas persoas e entidades que vimos traballando na recuperación da memoria da represión franquista, e, se é posíbel, darlles unha resposta colectiva.
Por algunhas informacións, me consta que a familia en cuestión tivo presións externas, non sei de quén, pero posibelmente de círculos da dereita, para presentar a demanda. Polo tanto, se temos en conta as ameazas que comezan a proliferar, podemos estar no comezo dunha estratexia para cortar as actividades de historiadores e colectivos debruzados nesta temática, aproveitando os innegables trazos conservadores (por utilizar unha expresión suave) do aparato xudicial: daqueles polvos da Transición, veñen estes lodos.
Podes facer uso desta información da maneira que creas máis convinte. Envíoche tamén un comunicado que fixo a directiva da asociación "Verbo Xido" por se queredes adheriros: trataríase de envialo rápidamente á prensa co maior apoio posíbel de colectivos e persoas. En calquera caso, nós estamos polo labor de facer algo conxuntamente.
Outra cousa: o domingo 18 a partir das 12h ate as 17 h. a Asociación de Mulleres "Espadela" celebra no Pavillón de Deportes Municipal a VIIª Festa da Vincha. Pois ben, convidaron a "Verbo Xido" a que puxeramos un posto de libros de autores da bisbarra; daquela, aproveitando o convite, imos facer unha venda masiva do libro en cuestión. Como pode haber rexeites por parte dalgún elemento montaraz da potente dereita local, estamos facendo un chamamento aos amig@s e correlixionari@s a que nos fagan unha visita, tomen un viño, proben a vincha, e nos arroupen coa súa presenza e impidan que haxa ningunha saída de tono dos carcas. Así que xa sabedes, se vos animades a vir pola montaña.....
E máis nada. A ver en que queda todo isto. Saúde Dionísio Pereira"

Actualización (16-2-2007): Centos de persoas avalan o traballo de Dionisio.

Crónica dende a Habana

Indispensable esta crónica de Fran para coñecer qué está sucedendo estes días na Feira do Libro da Habana, onde o vindeiro ano seremos país convidado. As xestións que iniciara o pasado ano a presidencia da AGE deron o seu froito. "¡Sálvese quien lea. Viva el libro!"

Etiquetas: Feria_Libro_La_Habana

Limpeza de sangue

A publicación de textos dramáticos non é moi frecuente no noso sistema editorial (o teatro é o grande xénero esquecido da nosa edición). Acabamos de tirar do prelo unha nova colección teatral, a "Biblioteca Dramática Galega", unha serie de deseño renovado que substitue a veterana "Os libros do Dramático Galego" que viñamos coeditando co IGAEM. Os tres primeiros títulos son Limpeza de sangue de Rubén Ruibal, premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais 2005; Farsa de Bululú de Manuel María e O que ocorreu despois de que Nora abandonara ao seu home ou os piares da sociedade de Elfriede Jelinek (a premio Nobel austríaca). No vindeiro mes de marzo aparecerá Ocaso Otero de Manuel Guede, premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais 2006; Boas noites de Paula Carballeira, premio Manuel María para textos dramáticos infantís 2006 e a tradución de Casa de bonecas de Ibsen. Tamén temos case rematadas as obras dramáticas de Francisco Taxes e Manuel Varela Buxán, que aparecerán dentro da Biblioteca das Letras Galegas. Entre esta oferta dos tres primeiros títulos entendo moi relevante a publicación da peza de Rubén Ruibal, unha peza que esculca os límites dunha amizade inimaxinable entre dúas persoas que coinciden azarosamente no cuarto dun hospital. Recoméndoa moi vivamente.

Etiquetas: Biblioteca_Dramática_Galega

Colombia e o fomento da lectura

Parolei en dous momentos diferentes do día con senllos amigos que me relataron a súa alegría diante do esforzo de animación lectora que viviron en Colombia, especialmente en Bogotá, Cali e Medellín, cidades que dedican un parte significativa do seu orzamento á lectura. Xa a pasada semana escoitara dúas entrevistas radiofónicas a Sergio Fajardo, o alcalde de Medellín, un político atípico (el autodenominábase "político do seculo XXI"), nas que explicaba que o proxecto de rexeneración cívica e democrática no que estaba comprometido o seu equipo (Compromiso Ciudadano) baseábase na educación e, moi especialmente, no fomento da lectura e das bibiotecas. Mágoa que este discurso esperanzado aínda non calara o suficiente na nosa clase política que considera a lectura como unha parte máis das políticas culturais. Debemos insistir, emulando o lema do Plan Nacional de lecturta do país de Gabo: "GALICIA tamén debería medrar lendo".

Etiquetas: Colombia, Lectura

A crise libreira

Onte mantivemos unha importante reunión dos tres sectores profesionais vencellados co libro en Galicia: editores, libreiros e distribuidores. Compartimos estratexias sobre a nova Lei do Libro, Lectura e Bibliotecas (a chamada "lei do prezo fixo" con carácter xeral, coa excepción do libro de texto dos niveis obrigatorios, en trámite no Congreso), ademais de poñer ao día a información dispoñible sobreos dieferentes modelos de gratuidade (especialmente alentador foi coñecer que xa son numerosas as comunidades que este curso implantaron o cheque libro, Asturias, Cantabria, Murcia ou Madrid).

O miolo da xuntanza foi o traballo sobre o informe, promovido pola AGE, que investiga sobre a viabilidade industrial do libro en Galicia e as consecuencias que supuxo a implantación da modalidade de préstamo do libro de texto. Cremos que este informe proporcionará datos para comprender a envergadura da crise na que está inmerso o sector. A pesar dos datos moi preocupantes que van chegando, na reunión mantívose un ton esperanzado. Como tantas veces temos expresado aquí, non é o momento de deixarse caer nos brazos da desolación. Promover mudanzas profundas na política cultural é a estratexia na que estamos comprometidos.

Recomendo a información publicada hoxe por medios sensibles a estas preocupacións:

• Galicia hoxe (en portada).
• El Pais. Galicia.
• Faro de Vigo.

Un libro electrónico enrolable

Novo formato para o libro electrónico, agora enrolable.

Vía: J.A. Millán.

Etiquetas: Libro_electrónico

En Brétemas hai un ano, hai dous anos... (IV)

• Hai un ano no día de hoxe celebrabamos a vitoria do Celta fronte ao Villarreal nun gran partido no que presentaba a súa candidatura europea. Nada que ver coa triste situación desta tempada.
  
• Hai dous anos faciamos a crónica da presentación no Ferrol de Veu visitarme o mar. Precisamente estes días comezamos a edición de Ao pé do abismo, o novo libro de Rosa Aneiros que aparecerá na colección Crónica na primavera.
  

O deber de coñecer o galego

Este artigo, publicado hoxe na edición de Galicia de El Pais, non me parece inocente. Baixo a aparencia dunha documentada argumentación xurídica, cuestiona a constitucionalidade do deber de utilizar o galego como lingua vehicular da Administración Educativa Galega. Ben sería que outras voces autorizadas no eido da lexislación sobre o uso da lingua galega ofrecesen o seu criterio de autoridade.

Etiquetas: Lingua

Campo do Fragoso XXXII

Á DERIVA
A pesar de que acudimos a Balaídos ilusionados, a inapelable derrota diante do Espanyol volveunos demostrar que o Celta desta tempada padece unha grave doenza. As mudanzas no once inicial, incorporando as dúas discretas fichaxes de inverno, e a utilización, durante a primeira parte, dun novo esquema (4-4-2) modificaron moi pouco a fasquía dun equipo que volveu ofrecer un tristísimo espectáculo. As tenues melloras que supuxo esta estratexia fóronse ao garete aos vinte minutos cando Luis García marcou o primeiro gol dos periquiños, facilitado por tres erros consecutivos no despexe dunha defensa en permanente período de rebaixas. Tras o descanso, coa entrada de Gustavo López pola banda esquerda (á que lle é propia), a colocación no centro dun Canobbio moi activo e coa recuperación do seu esquema táctico tradicional (4-2-3-1), o Celta recuperou autoridade atacante e creou as mellores ocasións de gol de moitos meses. Un espellismo que durou só dez minutos. A incomprensible entrada de Nené (o que levou a Gustavo á dereita) e o gol de Pandiani, tras un contragolpe moi ben levado por Rufete, murcharon todas as esperanzas dos celestes de marcar. A partir de entón, amosaron a faciana da súa impotencia e a bancada a división que suscita a continuidade do adestrador. A indefinición na dirección técnica (onte demostrouse que Vázquez vacila por ónde tirar) e a falta de compromiso do cadro de xogadores (con algunhas honrosas excepcións, como as de Pinto e Oubiña) semellan ser os dous problemas principais deste equipo de cristal, que despois de vir amosando a súa preocupante fraxilidade nos tres últimos meses, esnaquizou nas dúas últimas xornadas toda a súa credibilidade diante dos seus seguidores. O Celta continúa á deriva, sen temón nin máquina dentro e fóra do campo. Nas vindeiras xornadas, a posibilidade do descenso vai pesarlle coma unha lousa. Que medo, mi madriña!

Etiquetas: Celta

Penguin: cubertas en branco

Xa temos expresado no blog a importancia e o sentido das cubertas, unha das claves na primeira comunicación cos lectores e no difícil camiño de abrirse á visibilidade nas librarías.

O máis orixinal que teño descuberto sobre esta cuestión (vía os meus colegas Carlos Lema e Leroy) é a experiencia de Penguin de propoñer aos lectores e lectores personalizar o deseño de cubertas de seis títulos clásicos publicándoas en branco.

Algunhas das propostas realizadas poden verse nesta páxina do fotoblog da editorial. Quen dixo que as cubertas dos clásicos teñen que ser adustas e aburridas? Outro vieiro para explorar.

Etiquetas: Penguin, Cubertas

Os pecados capitais

Xa está nas librarías Os pecados capitais, a novela de Francisco A. Vidal, gañadora do premio Terra de Melide 2005 e coa que Xerais inicia a súa colaboración con este certame de narrativa promovido polo concello de Melide (o vindeiro mes aparecerá Os paxaros tamén migran ao sur de Silverio Cerradelo, premiado en 2006).

O texto de contracuberta que preparamos sobre a magnífica novela de Francisco A. Vidal reza así:

A soberbia de Andrés, un narcotraficante da ría de Arousa, lévao a asumir riscos e aventuras que o converten nun home rico, temido e adulado. Pero cando lle chega a hora da morte, Andrés ten que enfrontarse a todas as pantasmas do seu pasado, un pasado de maldade no que el sempre era necesariamente o primeiro, sen importar as formas nin os métodos para conseguilo. Con Andrés, xa no seu leito de morte, distintas persoas que conviviron con el e que agora agardan o seu pasamento, van relatando as súas convulsas relacións co narcotraficante e achegando, cadaquén, o seu particular punto de vista: o curo, a súa criada, o seu avogado, o seu fillo, o seu amigo Indalecio…, até a agardada confesión do propio Andrés. El mesmo tamén xulga a todos os que o rodean, arrogante e fachendoso, practicamente ás portas da morte. Novela multiperspectivista (narrada dende o punto de vista de sete personaxes), de lectura engaiolante, aborda a historia dun home que quere triunfar nun país de emigrantes sen saír da terra. A fame por medrar conducirao ao contrabando de tabaco e máis tarde ao “próspero” negocio do narcotráfico. O xurado que outorgou o Premio Terra de Melide 2005 subliñou que "o autor conseguiu unha gran profundidade na creación de Andrés, o personaxe central da novela".

As primeiras páxinas da obra (que presentaremos en Ribeira, dentro dunhas semanas), poden baixarse en PDF aquí:

Etiquetas: Francisco_A._Vidal, Terra_de_Melide

Do texto ao hipertexto

Recoméndoo vivamente (case cinco minutos).
Vía José Antonio Millán.

Etiquetas: Hipertexto, Web-2.0

Dragona no Dadó

A presentación de Dragona encheu onte o Dadó-Dadá. Moitas persoas, entre as que se atopaban numerosos blogueiros, escoitaron a intervención de Queipo e as músicas que durante máis dunha hora e media pinchou Míster Choco (dende os boleros e os mambos máis clásicos ao jazz, dende a música electrónica á das grandes orquestras).

Queipo salientou que comezou a escribir a novela en 1994. "Foi un parto moi demorado. Agromou en varias ocasións. Foi construída, reconstruída e deconstruída en varias ocasións". Propuxo fixarse na fotografía da portada de Cé Tomé, unha deconstrución dunha parede que permite a reconstrución progresiva dun rostro. "Este memsmo proceso é o que está acontecendo no mundo. Vivimos nunha situación entrópica, previa a unha situación de catástrofe que entendo pode chegar a ser positiva". Referiuse, despois, a que cuestións como os fluxos migratorios e o cambio climático poden levarnos a un novo cosmopolitismo. Para el esta posibilidade é o centro temático da súa novela, situada nunha cidade esteiro e protagonizada por persoas (todas inmigrantes) que non saben qué relación han ter entre elas. "Persoas cun comportamento mimético, irreflexivo e incomprensible. Vivimos nun tempo no que se modificaron as relacións entre as persoas e o modelo de familia. Neste novo entorno a xente vive nunha confusión total". Logo, as súas palabras abordaron á importancia da música en Dragona. "Hoxe os obxectos configúrannos como obxectos nómadas, o móbil, a pedeá ou o mp3 desprázanse con nós. A música acompáñanos para tapar a nosa soidade; escoitamos calquera cousa que nos interese. Son músicas para a introversión máis perversa, para illarnos máis que para compartir." Queipo rematou a súa intervención falando de que tecnicamente pretendera empregar un narrador novo, intervencionista, coma un psicanalista, empregando transfer, incluíndo, progresivamente, unha parte alícouta de cada un dos persoanxes.

Hoxe ás 20:00 no Verbum Jazz Café de Samil haberá unha nova presentación da novela.

Actualización (11-2-2007): Preciosa crónica de Ian sobre a presentación no Dadó.

Etiquetas: Xavier_Queipo

Pecha a Libraría Cervantes

Cervantes, a libraría do escaparate máis amplo e vistoso de Vigo, pecha. A pesar das mudanzas que os novos propietarios fixeron nos últimos anos, a más clásica das librarías viguesas non segue adiante. Outra baixa importante no centro da cidade, onde apenas resiste Librouro. As outras librarías foron desaparecendo todas, unha por unha: Bertrand, Arcova, Curros Enríquez, Cultural, Papelaría Española, Barrientos... (por citar as que fun recordando, houbo máis). Esta é a proba máis rotunda da crise dun sector cultural, ao que os poderes públicos semellan non valorar como merecera. Ben sinala Xurxo Patiño, o secretario da Federación de Libreiros de Galicia e responsable de Librouro: "o presente das librarías é complicado, o futuro desalentador".

Actualización (11-2-2007): no artigo da semana volvo sobre a cuestión.

Etiquetas: Librarías

Binta e a gran idea

Este foi a curta de Fesser nominada ao Óscar. Dura media hora. Creo que paga a pena. Vía Cabrafanada.

Etiquetas: Binta, Fesser

Dragona: presentación

Mañá ás oito no Dadó-Dadá a primeira presentación de Dragona de Xavier Queipo.

Etiquetas: Xavier_Queipo

Jaureguizar

Onte presentamos en Santiago A Cova das Vacas Mortas, a novela de Jaureguizar gañadora do Premio Fundación Caixa Galicia de Literatura Xuvenil. Xa podemos anunciar que o 5 de marzo, ás 17:00 horas haberá un encontro de blogueiros nas instalacións de Xerais en Vigo para presentar a páxina web da novela e para debater co seu autor. Quen queira participar, prego mo comunique por correo electrónico.

Participantes na presentación A Cova das Vacas Mortas, Vigo, 5 de marzo (quen queira apuntarse, facelo en bretemas@gmail.com):

• Bretemas.
• Jaureguizar.
  
• Martín Pawley.
• Folerpa.
• Alfredo Ferreiro.
• Pelachos.
  

Etiquetas: Jaureguizar

Lobos de mentira

Hoxe iniciamos unha campaña de animación á lectura en centros de Educación Infantil e primeiro ciclo de Primaria. Lobos de mentira de Manuel Lourenzo conta a historia de dúas espilidas ovelliñas que descobren estar enganadas polo badoco e troleiro pegureiro que as coida. Están previstas máis dun centenar de representacións nos vindeiros meses.
Actualización (6-2-2007): El Pais faise eco da iniciativa.

Etiquetas: Manuel_Lourenzo, Casa_Hamlet, Teatro_infantil

Campo do Fragoso XXXI

BAIXO MÍNIMOS
Tras dez xornadas sen gañar, o Celta xa está baixo mínimos na táboa, nesa perigosísima intemperie de evitar na segunda volta perder a categoría. No partido contra o Nastic, os de Fernando Vázquez agotaron todo o creto acumulado a pasada tempada de desenvolver un xogo de calidade, xa que deixaron constancia que o da actual é, aínda, moito máis precario ca difícil situación clasificatoria, xa nos puntos de descenso. É innegable que os celestes saíron moito máis concentrados ca en partidos anteriores, presionando moi arriba a un rival que se amosaba tan endeble coma temeroso. Foi un espellismo que apenas durou un cuarto de hora. O entusiasmo atacante foi desaparecendo coma escuma na praia e, no resto da primeira parte, os colistas foron atopando a agulla de marear a un equipo moi previsible, brandiño, queixoso e lentísimo que funciona a velocidade dun daqueles vehículos diesel de primeira xeración. Na segunda, despois do magnífico gol de Oubiña (un dos poucos xogadores que puxo corazón e cabeciña), o Celta, en vez de intentar rematar a faena, moi temeroso atrasou as súas liñas deixándose enredar na súa área polos cataláns que en cada ataque atopaban moitas facilidades para acadar a igualada. Non tardou en chegar, grazas a un servizo preciso de Pinilla pola banda que rematou de forma letal Portillo. Balaídos quedou, entón, en case absoluto silencio, expresando así a indiferenza resignada dunha afección que veía esborrallarse, outra vez máis, ao seu equipo polo precipicio. O gol dos colistas agravou a crise do xogo celeste que apenas intentaron con escasa convicción procurar a remontada, dando por bo o empate. Hai meses que os célticos amosan en Balaídos unha diletancia preocupante, unha total falta de ideas e de alternativas tácticas para saír deste foxo. O equipo está baixo mínimos. Non vai ser doada conseguir a salvación.

Etiquetas: Celta

En defensa do mandilón

A polémica do mandilón nas galescolas é moi clarificadora da curtedade de miras e dos escasos argumentos dos que tratan de minar por todos os medios ao seu alcance a valente política que se está levando dende Vicepresidencia na cuestión da Educación Infantil (EI).

A necesidade do uso do mandilón na EI (tanto por parte dos picariños como dos educadores) é algo incuestionable. A miña experiencia de oito anos como profesor de Infantil da rede pública demóstrame que o uso desta prenda é educativamente imprescindible. Dende o punto de vista da conquista da autonomía do alumnado (o primeiro obxectivo desta etapa educativa) permite o desenvolvemento das rotinas diarias de entrada e saída do centro, ademais do afianzamento de hábitos de orde, coordinación corporal e limpeza. Dende o do desenvolvemento da socialización entre iguais, o mandilón favorece a integración no grupo de todos os alumnos e alumnas, constituíndose nun dos referentes do espazo escolar. O mandilón (ou o chandal e a viseira nas saídas fóra do centro, para o caso, o mesmo) é na etapa infantil unha prenda educativa de primeiro orde (como ben comprenden as garderías privadas onde existe xeralmente un único modelo destas prenda de roupa, sendo de uso obrigatorio e, en moitas ocasións, vendidas polos responsables do centro).

Que razón existe, pois, para denostar na rede pública o que semella incuestionable na privada? Acaso sería criticable que nos sanatorios cada doente empregase o seu vestiario? Entendarían os que critican os mandilóns das galescolas que os cirurxiáns e enfermeiros non empregase as batas corporativas de cada centro sanitario? O feito de que Vicepresidencia pretenda que todos os picariños das galescolas teñan un mandilón bonito (deseñado con criterios educativos e co mellor deseño da nosa industria textil), do que se sintan orgullosas as familias e o persoal educativo, é outra mostra do esforzo por dignificar esta rede educativa, ata agora esquecida e secundarizada como meramente asistencial por parte dos gobernos conservadores (sabemos cántas prazas públicas deixaron en funcionamento os gobernos de Manuel Fraga?).

Quizais neste "matiz" se poida atopar a razón de tan absurda e ridícula polémica, coidadosamente amplificada por algúns medios e comentaristas con argumentos delirantes. Benvidos estes mandilóns de moda galega para os picariños das galescolas! Claro que si!

Etiquetas: Galescolas

En Brétemas hai un ano, hai dous anos... (III)

• Hai un ano no día de hoxe propoñiamos que na redacción do novo Estatuto se recollese o deber de coñecer o galego, o seu dereito a usalo en todos os ámbitos dentro do territorio de Galicia, ademais de promover a redacción dunha Carta de Dereitos Lingüísticos. Esta foi unha das cuestións que, teoricamente, impediron o acordo entre os lideres, a pesar (e isto está agora acreditado) que existía un acordo entre os voceiros dos grupos (o día anterior) de aceptar a fórmula da "igualdade xurídica entre as dúas linguas oficiais".
• Hai dous anos recuperabamos dúas frases de Eduardo Galeano sobre a memoria ("Creo na memoria como continuidade da vida. Non a memoria morta que nos convida a contemplar unha bolboreta cravada na parede.") e sobre a esperanza esperanza ("A esperanza é unha cousa que se conquista cada día con moita dificultade e que cada día cae e se ergue cando está viva de verdade."). Non perderon un chisco do seu interese.
  

Escenarios doentes

No artigo da semana recomendo a visita ás exposicións fotográficas Casas doentes de Manuel Sendón e Escenarios de Vari Caramés, das que xa temos falado no blog.

Etiquetas: Manuel_Sendón, Vari_Caramés, Fotografía, Galicia

Zapatero e El Pais

O desencontro de El Pais con Zapatero, agravado tras o atentado de Barajas, é un feito ao que non parecen alleas as mudanzas que se están producindo na dirección de Prisa. A posible aparición dun novo xornal de esquerdas e o achegamento do presidente a El Mundo son síntomas de que algo importante se está movendo nos xornais de Madrid. Juan Varela ven seguindo atentamente o proceso. Recomendo as súas anotacións.

Etiquetas: Zapatero, El_Pais

Os pendellos

Os pendellos d'Agolada son unha mostra do noso patrimonio vencellado á actividade dos feirantes. Xosé Vázquez Pintor reivindicounos no seu último libro da triloxía dos vellos oficios. Este vídeo –vía Falabarato (moitas grazas)– amósanos a necesidade de protección deste conxunto de arquitectura tradicional.

Etiquetas: Agolada, Pendellos

Pepe Iglesias

Desde hai anos perdéralle a pista a Pepe Iglesias, o gastrónomo asturiano-galego que hai case unha década preparara o Receitario estacional da cociña galega. Aquel fermoso e orixinal proxecto de catro títulos (hoxe difícil de atopar nas librarías) supuxo unha das achegas máis notables da bibliografía gastronómica galega. Agora, volvemos atopar a Pepe grazas ás marabillas da rede á fronte dun portal moi potente, premiado xa como o mellor web gastronómico de España. Recoméndable para os blogogastrónomos.

Etiquetas: Pepe_Iglesias

Dragona

Hoxe chegaron do prelo os primeiros exemplares de Dragona, a nova novela de Xabier Queipo. Presentarémola o xoves, día 8, no Dadó Dadá de Santiago (20:00 horas) e o día 9, no Verbum Jazz Café de Vigo (20:00 horas, tamén). En ambos os dous actos, Mister Choco pinchará algunha das músicas que aparecen na novela. O texto de promoción de Dragona que preparamos é o seguinte:

Na narrativa galega actual, Xavier Queipo é un dos autores que máis gravitan sobre o eixo Investigación + Desenvolvemento + Innovación Literaria. En Dragona, preséntanos unha “novela de personaxes”. Nunha cidade sumidoiro, cualificada polo autor como “A cidade do esteiro”, desenvólvese a vida dunha serie de personaxes atípicas chegadas dos catro cantos do mundo, que transitan entre a desesperación e a lubricidade, entre o comportamento fútil e as paixóns máis primarias. Dragona é unha novela con banda sonora e recreación no terreo se cada máis inexplorado da narrativa galega, aquel que analiza con precisión de cirurxián os sentimentos e as paixóns coma se fosen tecidos dun corpo único. Esta novela marca, para o autor, un antes e un despois na súa procura constante, na procura do que non se ve, deses lindeiros da incerteza, o que Cortázar chamaba “o outro lado”. Dragona é unha parábola do futuro que nos espera, que está aí, que xa chega.

Aquí pode descargarse o primeiro capítulo da obra. Boa lectura!

Etiquetas: Xavier_Queipo

O novo Auster en galego

Hoxe foi un día importante para a edición en galego. O novo libro de Paul Auster apareceu simultaneamente nas catro linguas oficiais. Galaxia volve acertar, despois da exitosa edición de Brooklyn Follies, e ofrece aos lectores galegos Viaxes no Scriptorium, o que supón a consolidación da tradución simultánea no mercado noso dun dos grandes do noso tempo. Non hai dúbida que nos dous últimos anos –especialmente grazas a aparición de Rinoceronte e á decidida estratexia de Galaxia (prepara 27 traducións este ano)– vivimos un momento de euforia da tradución, un auténtico termómetro para coñecer a saúde do noso mercado. Ademais, á saída da reunión da Comisión do Libro e a Lectura (a redacción do proxecto de Plan de Lectura, previsto na Lei do Libro, quedou listo), confirmáronme o importante aumento das axudas da Consellaría de Cultura para a tradución (por primeira vez chegarán aos 200.000 euros), o que deberá permitir a consolidación desta oferta. No entanto, a clave está na reflexión que fai Gardalivros: "Cómpre agora que os leitores poñamos da nosa parte a disciplina e a práctica da leitura que se precisa para criar hábito. Non vaia ser que nos atopemos, parafraseando a Schiffrin, con traducións sen leitores." Eu teño confianza que esta euforia se poida consolidar. Polo momento, beizóns para Galaxia pola continuidade da súa aposta pola tradución contemporánea.

Etiquetas: Auster, Galaxia